کود نیترات آمونیوم در چه مواردی کاربرد دارد؟

کود نیترات آمونیوم  (Ammonium nitrate) اولین کود نیتروژن جامد (N) بود که در مقیاس وسیع تولید شد اما محبوبیت آن در سالهای اخیر کاهش یافته است. کود نیترات آمونیوم یک منبع نیتروژن  معمولی است زیرا حاوی نیترات و آمونیوم است و حاوی مقادیر نسبتاً بالایی مواد مغذی است.

تولید گسترده کود نیترات آمونیوم از دهه ۱۹۴۰ آغاز شد هنگامی که در جنگ برای تولید مهمات مورد استفاده قرار گرفت. پس از پایان جنگ جهانی دوم ، نیترات آمونیوم به عنوان یک کود تجاری در دسترس قرار گرفت. تولید نیترات آمونیوم نسبتاً ساده است و از واکنش گاز آمونیاک با اسید نیتریک تولید می شود. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک در این رابطه توضیحات بیشتری ارائه می شود.

کود نیترات آمونیوم یکی از کودهای شیمیایی ارزان‌ قیمت مورد استفاده در کشاورزی است که کشاورزان برای نیتراته کردن خاک زمین‌های زراعی از آن استفاده می‌کنند. لازم به ذکر است که استفاده آسان و محتوای زیاد مواد مغذی در نیترات آمونیوم آنرا به عنوان یک کود محبوب ازته تبدیل کرده است.

بخش نیترات این کود می تواند در شرایط مرطوب فراتر از منطقه ریشه حرکت کند. همچنین نیترات می تواند در شرایط بسیار مرطوب به گاز اکسید نیتروژن تبدیل شود و قسمت آمونیومی این کود تا زمانی که با اکسیداسیون به نیترات تبدیل نشود  ضرر قابل توجهی برای محصولات نخواهد داشت.

ویژگیهای کود نیترات آمونیوم

یکی از نیازهای اساسی برای رشد موفق گیاه ، نیتروژن است. این ماده مغذی در تولید برگ و سرسبزی یک گیاه  موثر است و سلامت کلی آن را تقویت می کند. نیتروژن از اتمسفر حاصل می شود اما جذب این فرم به دلیل پیوند شیمیایی قوی برای گیاهان دشوار است. اشکال ساده تر ازت در کودهای فرآوری شده مانند نیترات آمونیوم گنجانده می شود تا گیاهان بتوانند راحت تر از آن استفاده کنند.

نیتروژن به اشکال مختلفی تولید می شود. این ماده مغذی مهم گیاه توسط گیاهان از طریق ریشه یا از استومای موجود در برگ ها و ساقه ها قابل استفاده است. منابع اضافی نیتروژن اغلب در مناطقی که منابع طبیعی حاوی نیتروژن کافی نیستند به خاک اضافه می شود.

یکی از اولین منابع جامد نیتروژن که در ظرفیت وسیعی تولید می شود نیترات آمونیوم است. استفاده از این ماده به عنوان کود رایج ترین کاربرد آن است ، اما طبیعت بسیار فراری نیز دارد  که باعث می شود در صنایع خاصی مفید واقع شود.

نیترات آمونیوم یک نمک کریستالی بی بو و تقریبا بی رنگ است. استفاده از نیترات آمونیوم در باغها و مزارع کشاورزی در مقیاس وسیع باعث تقویت رشد گیاهان می شود و منبع نیتروژن آماده ای را برای جذب گیاهان فراهم می کند. نیترات آمونیوم به راحتی قابل تهیه است و اغلب به صورت گرانول تهیه شده و با سولفات آمونیوم ترکیب می شود تا ماهیت فرار آن به حداقل برساند. مواد آنتی کیک نیز به این کود اضافه می شود تا از کلوخ شدن آن جلوگیری شود.

مدیریت کاربرد کود نیترات آمونیوم

نیترات آمونیوم به دلیل کارایی زراعی و محتوای نسبتاً زیاد مواد مغذی  یک کود ازته محبوب است. این ترکیب در خاک بسیار محلول است و نیترات به راحتی توسط محصولات کشاورزی برداشت می شود. بخش آمونیوم آن نیز یک منبع تأخیری برای تامین نیتروژن  در گیاهان است.

این کود غالباً در فصل کوددهی با توجه به نياز محصولات استفاده می شود و به دلیل چگالی بالایی که دارد می تواند به طور مساوی در مسافت های گسترده پخش شود. پخش آن بر روی خاک تا ۳۶ متر هنگام استفاده از اشکال با کیفیت به صورت گرانول های بزرگ یا سایز متوسط امکان پذیر است.

استفاده از نیترات آمونیوم نیازی به شیوه های مدیریت خاص ندارد اما همیشه باید در جهت به حداقل رساندن از دست رفتن مواد مغذی در محیط زیست تلاش کرد. نیترات آمونیوم علاوه بر مفید بودن به عنوان کود در برخی از زمینه های صنعتی و ساختمانی نیز به کار می رود. این ترکیب شیمیایی به عنوان مواد منفجره در فعالیت های تخریب و کار معادن کاربرد دارد.

بهتر است بدانید:

گرانول های این ترکیب  بسیار متخلخل هستند و می توانند مقادیر زیادی آب یا  نفت را در میدان های حفاری جذب کند. بنابراین قرار گرفتن آنها در معرض آتش سوزی باعث انفجار طولانی ، پایدار و بزرگی خواهد شد. البته در اکثر موارد ، این ترکیب بسیار پایدار است و فقط در شرایط خاص می تواند به مواد منفجره تبدیل شود. استفاده به عنوان ماده نگهدارنده مواد غذایی زمینه دیگری است که از نیترات آمونیوم استفاده می شود. این ترکیب هنگامی که در آب حل می شود می تواند خیلی سریع دمای آنرا ۲ یا ۳ درجه سانتی گراد کاهش دهد.

مسئله دیگری که باید به آن توجه کرد این است که زمانی این کود را استفاده کنید که ریشه گیاه حداقل به عمق نسبی خاک رسیده باشد یعنی  تقریباً یک ماه از کاشت گیاه گذشته باشد.

علاوه بر این بهتر است این کود در حجم کم و صورت دوره‌ای و منظم  مورد استفاده قرار بگیرد تا نتایج بهتری ارائه دهد. توجه کنید که بهتر است کود خیلی نزدیک ریشه گیاه نباشد و یا بطور مستقیم روی ریشه‌ های بیرون زده گیاه ریخته نشود چون در این صورت باعث خشک شدن گیاه خواهد شد.

مزایا و معایب کود نیترات آمونیوم

با اینکه نیترات آمونیوم یک منبع غنی از نیتروژن است و کاربرد گسترده‌ ای در کشاورزی دارد اما استفاده بیش از حد از آن باعث آلودگی آب‌ها می شود. علاوه بر این تغذیه بیش از حد محصولات کشاورزی با این کود ممکن است برای سلامتی انسان زیان ‌آور باشد.

از طرفی این کود به دلیل ارزان بودن، به ‌راحتی در بازار قابل دسترسی است به همین دلیل امکان استفاده زیاد از آن به راحتی فراهم است. توجه داشته باشید که در استفاده از کود شیمیایی نیتراته نباید زیاده روی کرد چون باعث اسیدی شدن خاک و از بین رفتن گیاهان شده و حاصل خیزی خاک را کاهش می دهد.