قرص پردنیزولون (Prednisolone): موارد مصرف و عوارض آن
پردنیزولون یک کورتیکواستروئید (داروی کورتیزون مانند یا استروئید) است. بر روی سیستم ایمنی بدن برای تسکین تورم، قرمزی، خارش و واکنش های آلرژیک استفاده میشود.
پردنیزولون نواحی ملتهب بدن را تسکین می دهد. این دارو برای درمان شرایط مختلف مانند التهاب (تورم)، آلرژی های شدید، مشکلات آدرنال، آرتریت، آسم، مشکلات خون یا مغز استخوان، مشکلات چشم یا بینایی، لوپوس، بیماری های پوستی، مشکلات کلیوی، کولیت اولسراتیو و شعله ور شدن مولتیپل اسکلروزیس استفاده می شود.
پردنیزولون به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای درمان علائم سطوح پایین کورتیکواستروئید (کمبود مواد خاصی که معمولا توسط بدن تولید می شوند و برای عملکرد طبیعی بدن مورد نیاز هستند) استفاده می شود. پردنیزولون همچنین برای درمان برخی بیماری‌ها که بر خون، پوست، چشم‌ها، سیستم عصبی مرکزی، کلیه ها، ریه ها، معده و روده تاثیر می‌گذارند، استفاده میشود.
برای درمان واکنش های آلرژیک استفاده می شود. انواع خاصی از آرتریت، ام اس (بیماری که در آن اعصاب به درستی عمل نمی کنند) را درمان میکند. پ کمک به جلوگیری از رد پیوند (حمله به اندام پیوند شده توسط بدن) در بزرگسالان خاصی که پیوند دریافت کرده اند، میشود. پردنیزولون همچنین گاهی اوقات برای درمان علائم انواع خاصی از سرطان استفاده می شود. پردنیزولون در دسته ای از داروها به نام کورتیکواستروئیدها قرار دارد. این دارو با کاهش تورم و قرمزی و تغییر نحوه عملکرد سیستم ایمنی عمل می کند.
در نشریه جهان شیمی فیزیک از داروها از جمله استامینوفن، دگزامتازون، فلوکستین و همچنین از سیستم ایمنی مطالب خوبی زیادی منتشر شده است. در مقاله حاضر از پردنیزولون اطلاعات کاملی در اختیار علاقه مندان به حوزه دارو قرار میدهیم.
اشکال دارویی پردنیزولون
پردنیزولون در اشکال دارویی زیر موجود است:
- تبلت
- شربت
قرص پردنیزولون ۵۰ چیست
قرص پردنیزولون ۵۰ یک استروئید است. از سنتز موادی در بدن که باعث التهاب می شوند، جلوگیری می کند. پردنیزولون برای درمان بسیاری از بیماری های التهابی مختلف مانند آرتریت، لوپوس، پسوریازیس، کولیت اولسراتیو، اختلالات آلرژیک، اختلالات غدد (غدد درون ریز) و شرایطی که بر پوست، چشم ها، ریه ها، معده، سیستم عصبی یا سلول های خونی تأثیر می گذارد، استفاده می شود.
ایا قرص پردنیزولون برای سرفه خوب است
قرص پردنیزولون برای تسکین سرفه مناسب است.
پردنیزولون کورتون است
پردنیزولون از دسته داروهای کورتیکواستروئید است. در بین مردم به کورتون معروف هستند.
پردنیزولون برای چیست
پردنیزولون توسط غده فوق کلیوی سنتز میشود. برای درمان بیماری هایی مانند آرتریت، مشکلات خونی، اختلالات سیستم ایمنی، بیماری های پوست و چشم، مشکلات تنفسی، سرطان و آلرژی های شدید استفاده می شود. پاسخ سیستم ایمنی بدن به بیماری های مختلف را کاهش می دهد تا علائمی مانند درد، تورم و واکنش های آلرژیک را کاهش دهد.
اقدامات قبل از مصرف پردنیزولون
این دارو را به صورت خوراکی، همراه با غذا یا شیر برای جلوگیری از ناراحتی معده، دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. دوز را با استفاده از یک دستگاه اندازه گیری/قاشق مخصوص اندازه گیری کنید. از قاشق استفاده نشود. زیرا دوز مناسب را دریافت نخواهید کرد.
مارک ها و اشکال زیادی از پردنیزولون مایع موجود است. دستورالعمل دوز را برای هر محصول به دقت بخوانید. زیرا ممکن است مقدار پردنیزولون بین محصولات متفاوت باشد. همچنین به بخش احتیاط ها و ذخیره سازی مراجعه کنید.
برنامه دوز را به دقت دنبال کنید. دوز و طول درمان بر اساس وضعیت و پاسخ به درمان است. پزشک ممکن است به شما دستور دهد که پردنیزولون را ۱ تا ۴ بار در روز مصرف کنید یا یک دوز را یک روز در میان مصرف کنید. علامت گذاری تقویم با یادآوری ممکن است کمک کند.
بدون مشورت دارو را قطع نکنید. برخی از شرایط ممکن است با قطع ناگهانی این دارو بدتر شوند. دوز به تدریج کم میشود.
نحوه استفاده از پردنیزولون
پردنیزولون به صورت قرص خوراکی، محلول (مایع) و به صورت سوسپانسیون (مایع) برای مصرف خوراکی همراه با غذا عرضه می شود. پزشک احتمالا به شما خواهد گفت که دوز (های) پردنیزولون خود را در زمان خاصی از روز هر روز مصرف کنید. برنامه دوز شخصی شما به وضعیت شما و نحوه پاسخ شما به درمان بستگی دارد. دستورالعمل های روی برچسب نسخه خود را به دقت دنبال کنید و از پزشک یا داروساز خود بخواهید هر قسمتی را که متوجه نمی شوید توضیح دهد. پردنیزولون را دقیقا طبق دستور مصرف کنید. از مصرف آن بیشتر یا کمتر یا بیشتر یا بیشتر از زمان تجویز شده توسط پزشک مصرف نکنید.
برای مصرف قرص خوراکی، از دست های خشک برای جدا کردن بسته بندی فویل استفاده کنید. بلافاصله قرص را خارج کرده و روی زبان خود قرار دهید. قرص به سرعت حل می شود و می توان آن را با یا بدون آب بلعید. قرص را نجوید یا نشکنید.
پزشک شما ممکن است دوز پردنیزولون شما را در طول درمان تغییر دهد تا مطمئن شود که شما همیشه از کمترین دوزی که برای شما مفید است استفاده می کنید. اگر استرس غیرمعمولی مانند جراحی، بیماری، عفونت یا حمله آسم شدید روی بدن خود تجربه می کنید، ممکن است پزشک شما نیز نیاز به تغییر دوز دارو داشته باشد. در صورت بهبود یا بدتر شدن علائم یا بیماری یا تغییراتی در سلامت خود در طول درمان به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض قطع قرص پردنیزولون
اگر به طور ناگهانی مصرف این دارو را قطع کنید، ممکن است علائم ترک (مانند ضعف، کاهش وزن، حالت تهوع، درد عضلانی، سردرد، خستگی، سرگیجه) داشته باشید. برای کمک به جلوگیری از قطع مصرف، پزشک ممکن است دوز شما را به آرامی کاهش دهد. اگر برای مدت طولانی یا در دوزهای بالا از پردنیزولون استفاده کرده باشید، احتمال قطع مصرف وجود دارد. در صورت ترک مصرف فورا به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. همچنین به بخش اقدامات احتیاطی مراجعه کنید. اگر وضعیت شما ادامه یافت یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر از پردنیزولون برای درمان یک بیماری مداوم استفاده می کنید. این دارو ممکن است به کنترل وضعیت شما کمک کند اما آن را درمان نمی کند. حتی اگر احساس خوبی دارید به مصرف پردنیزولون ادامه دهید. بدون مشورت با پزشک مصرف پردنیزولون را قطع نکنید. اگر به طور ناگهانی مصرف پردنیزولون را متوقف کنید، بدن شما ممکن است استروئیدهای طبیعی تولید شده کافی برای عملکرد طبیعی نداشته باشد. این ممکن است باعث علائمی مانند خستگی مفرط، ضعف، کندی حرکات، ناراحتی معده، کاهش وزن، تغییر رنگ پوست، زخم در دهان و میل به نمک شود. اگر در حین مصرف دوزهای کاهش یافته پردنیزولون یا پس از قطع مصرف دارو، این علائم یا سایر علائم غیرعادی را تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید.
اقدامات احتیاطی در مصرف پردنیزولون
اگر به پردنیزولون، سایر کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون (رایوس)، هر داروی دیگر یا هر یک از مواد تشکیل دهنده محصولات پردنیزولون حساسیت دارید، به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید.
به پزشک و داروساز خود بگویید که چه داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین ها و مکمل های غذایی مصرف می کنید یا قصد دارید مصرف کنید. حتما به یکی از موارد زیر اشاره کنید: آمینوگلوتیتیمید، آمفوتریسین، داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده خون) مانند وارفارین (کومادین، جانتوون). آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مهارکننده های انتخابی COX-2 کلستیرامین (پروالیت)، سیکلوسپورین، دیگوکسین (لانوکسین)، دیورتیک ها (قرص های آب)، اریترومایسین، استروژن ها از جمله داروهای ضد بارداری هورمونی (قرص های ضد بارداری، چسب ها، حلقه ها، ایمپلنت ها و تزریقات)، ایزونیازید (لانیازید، در ریفامات، در ریفاتر، کتوکونازول، داروهای دیابت از جمله انسولین، فنوباربیتال، فنی توئین و ریفامپین. ممکن است نیاز به تغییر دوز داروهای شما داشته باشد یا شما را به دقت از نظر عوارض جانبی تحت نظر داشته باشد.
پزشک ممکن است آزمایش‌های آزمایشگاهی خاصی را برای بررسی پاسخ بدن شما به پردنیزولون تجویز کند.
اگر آزمایشات پوستی مانند تست آلرژی یا تست سل انجام می دهید، به پزشک یا تکنسین بگویید که پردنیزولون مصرف می کنید.
اگر دیابت دارید، پردنیزولون ممکن است سطح قند خون شما را افزایش دهد. اگر قند خون (گلوکز) خود را در خانه کنترل می کنید، خون یا ادرار خود را بیشتر از حد معمول آزمایش کنید. در صورت بالا بودن قند خون با پزشک خود تماس بگیرید.
نگذارید دیگری داروهای شما را مصرف کند. هر سوالی در مورد پر کردن مجدد نسخه خود دارید از داروساز خود بپرسید.
دیگر اقدامات احتیاطی در مصرف پردنیزولون
اگر عفونت قارچی دارید (به غیر از روی پوست یا ناخن) به پزشک خود اطلاع دهید. احتمالا پزشک به شما خواهد گفت که پردنیزولون مصرف نکنید.
اگر عفونت چشمی دارید یا تا به حال عفونت چشمی داشته اید که می آید و می رود، اگر آب مروارید دارید یا قبلا داشته اید، گلوکوم (شرایطی که در آن افزایش فشار در چشم می تواند منجر به از دست دادن تدریجی بینایی شود). کرم نخی (نوعی کرم که می تواند در داخل بدن زندگی کند). سندرم کوشینگ (شرایطی که در آن بدن هورمون کورتیزول بیش از حد تولید می کند)، دیابت، فشار خون بالا، نارسایی قلبی، مالاریا (یک عفونت جدی که توسط پشه ها در نقاط خاصی از جهان منتشر می شود و می تواند باعث مرگ شود). مشکلات عاطفی، افسردگی، یا انواع دیگر بیماری های روانی، پوکی استخوان (شرایطی که در آن استخوان ها ضعیف و شکننده می شوند و می توانند به راحتی بشکنند)، سل، زخم ، یا بیماری کبد، کلیه، روده، قلب یا تیروئید به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر باردار هستید، قصد بارداری دارید یا در حال شیردهی هستید به پزشک خود اطلاع دهید. اگر در حین مصرف پردنیزولون باردار شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
بدون مشورت با پزشک خود هیچ واکسن (واکسن برای پیشگیری از بیماری ها) انجام ندهید.
باید بدانید که پردنیزولون ممکن است توانایی شما در مبارزه با عفونت را کاهش دهد و در صورت ابتلا به عفونت ممکن است از بروز علائم جلوگیری کند. در حین مصرف این دارو از افرادی که بیمار هستند دوری کنید و دست های خود را مرتب بشویید. حتما از افرادی که آبله مرغان یا سرخک دارند دوری کنید. اگر فکر می کنید ممکن است در اطراف فردی بوده اید که آبله مرغان یا سرخک داشته است، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
دستورات غذایی با مصرف پردنیزولون
ممکن است پزشک به شما دستور دهد که از یک رژیم غذایی کم نمک، پتاسیم بالا یا کلسیم بالا پیروی کنید. پزشک شما همچنین ممکن است مکمل کلسیم یا پتاسیم را تجویز یا توصیه کند. این دستورالعمل ها را به دقت دنبال کنید.
اقدامات حین مصرف پردنیزولون
هنگام استفاده از پردنیزولون، واکسن دریافت نکنید. واکسن ممکن است در این مدت به خوبی کار نکند و به طور کامل از شما در برابر بیماری محافظت نکند. واکسن های زنده شامل سرخک، اوریون، سرخجه، فلج اطفال، روتاویروس، حصبه، تب زرد، واریسلا (آبله مرغان)، زوستر (زونا) و آنفولانزای بینی (آنفولانزا) هستند. واکسن آبله را دریافت نکنید وگرنه ممکن است دچار عوارض جدی شوید.
از نزدیکی با افرادی که یا عفونت دارند دوری کنید. اگر فردی آبله مرغان یا سرخک داشت. شما با این افراد مواجه شده اید. برای درمان با پزشک تماس بگیرید.
عوارض قرص پردنیزولون
پردنیزولون ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. اگر هر یک از این علائم شدید است یا از بین نمی رود، به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت داشتن علائم واکنش آلرژیک، کمک پزشکی دریافت کنید: کهیر، تنفس دشوار، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو.
اگر موارد زیر را دارید فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- تنگی نفس (حتی با اعمال خفیف)، تورم، افزایش وزن سریع
- کبودی، نازک شدن پوست، یا هر زخمی که بهبود نمی یابد.
- افسردگی شدید، تغییر در شخصیت، افکار یا رفتار غیر معمول
- درد جدید یا غیرعادی در بازو یا پا یا در پشت
- مدفوع خونی یا قیری، سرفه خونی یا استفراغی که شبیه تفاله قهوه است.
- درد شدید در قسمت فوقانی معده که به کمر گسترش می یابد، حالت تهوع و استفراغ
- تشنج
- گرفتگی عضلات پا، یبوست، ضربان قلب نامنظم، بال زدن در قفسه سینه، افزایش تشنگی یا ادرار، بی حسی یا مور مور شدن.
- سردرد
- حالت تهوع
- تغییرات شدید خلق و خو، از جمله شادی غیر معمول
- تغییرات در شخصیت
- مشکل در به خواب رفتن یا ماندن در خواب
- پوست نازک و شکننده
- کند شدن بهبودی بریدگی ها و کبودی ها
- آکنه
- نازک شدن مو
- افزایش اشتها
- تغییر در نحوه پخش چربی در بدن
- افزایش تعریق
- دوره های قاعدگی نامنظم
استروئیدها می توانند بر رشد کودکان تاثیر بگذارند. اگر کودک شما در حین استفاده از پردنیزولون با سرعت طبیعی رشد نمی کند، به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض دیگر قرص پردنیزولون
برخی از عوارض جانبی می تواند جدی باشد. اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید یا درمان فوری پزشکی دریافت کنید:
- گلودرد، تب، لرز، سرفه یا سایر علائم عفونت
- تشنج
- ضعف عضلانی
- مشکلات بینایی
- افسردگی
- از دست دادن تماس با واقعیت
- افزایش وزن ناگهانی
- تورم معده
- تورم چشم ها، صورت، لب ها، زبان، گلو، بازوها، دست ها، پاها، مچ پا، یا ساق پا
- مشکل در تنفس یا بلع
- راش
- کندوها
- خارش
پردنیزولون ممکن است رشد و تکامل را در کودکان کند کند. پزشک کودک شما به دقت رشد او را زیر نظر خواهد گرفت. با پزشک کودک خود در مورد خطرات تجویز پردنیزولون به کودک خود صحبت کنید.
عوارض جانبی قرص پردنیزولون
عوارض جانبی رایج شامل موارد زیر است:
- احتباس مایعات (تورم در دست یا مچ پا)
- سرگیجه، احساس چرخش
- تغییرات در دوره های قاعدگی شما
- سردرد
- درد یا ضعف عضلانی
- ناراحتی معده، نفخ
پردنیزولون ممکن است خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد. با پزشک خود در مورد خطرات مصرف پردنیزولون و کارهایی که می توانید برای کاهش احتمال ابتلا به پوکی استخوان انجام دهید، صحبت کنید.
برخی از بیمارانی که پردنیزولون یا داروهای مشابه مصرف می کردند، دچار نوعی سرطان به نام سارکوم کاپوزی شدند. در مورد خطرات مصرف پردنیزولون با پزشک خود صحبت کنید.
پردنیزولون ممکن است عوارض جانبی دیگری ایجاد کند. در صورت بروز هرگونه مشکل غیرعادی در حین مصرف این دارو با پزشک خود تماس بگیرید.
فراموشی دوز پردنیزولون
اگر این دارو را یک بار در روز مصرف می کنید و یک نوبت را فراموش می کنید. به محض یادآوری آن را مصرف کنید. هنگامی که شروع به مصرف پردنیزولون کردید. از پزشک خود بپرسید که اگر مصرف یک دوز را فراموش کردید چه کاری انجام دهید. این دستورالعمل ها را یادداشت کنید تا بتوانید بعدا به آنها مراجعه کنید. اگر یک نوبت را فراموش کردید و نمی دانید چه باید بکنید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
اگر پردنیزولون را طبق برنامه منظم مصرف می کنید. به محض یادآوری دوز فراموش شده را مصرف کنید. با این حال، اگر تقریبا زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است. دوز فراموش شده را رها کنید و برنامه دوز منظم خود را ادامه دهید. برای جبران دوز فراموش شده را مصرف نکنید.
تداخلات دارویی پردنیزولون
تداخلات دارویی نحوه عملکرد دارو را تغییر داده و خطر عوارض جانبی را افزایش میدهد. این سند شامل تمام تداخلات دارویی ممکن نیست. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای نسخه ای/غیر نسخه ای و محصولات گیاهی) را نگه دارید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. هیچ دارویی را بدون تایید پزشک شروع نکنید، متوقف نکنید یا دوز آن را تغییر ندهید.
برخی از داروها که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: آلدسلوکین، سایر داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی (مانند آزاتیوپرین، سیکلوسپورین، شیمی درمانی سرطان)، میفپریستون، داروهایی که می توانند باعث خونریزی/کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، داروهای رقیق کننده خون). مانند دابیگاتران/وارفارین، NSAID ها مانند آسپرین/سلکوکسیب/ایبوپروفن).
سایر داروها می توانند بر حذف پردنیزولون از بدن شما تاثیر بگذارند. ممکن است بر نحوه عملکرد پردنیزولون تاثیر بگذارد. به عنوان مثال می توان به استروژن ها، ضد قارچ های آزول (مانند ایتراکونازول)، ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین)، مخمر سنت جان، داروهایی که برای درمان تشنج (مانند فنی توئین) استفاده می شود، اشاره کرد.
اگر پزشک به شما دستور داده است که آسپرین با دوز پایین را برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته (معمولا با دوزهای ۸۱ تا ۳۲۵ میلی گرم در روز) مصرف کنید، مگر اینکه پزشک دستور دیگری به شما بدهد.
این دارو با برخی آزمایشات (مانند تست های پوستی) تداخل دارد. مطمئن شوید که پرسنل آزمایشگاه و همه پزشکان شما از مصرف این دارو مطلع هستند.
مصرف بیش از حد پردنیزولون
اگر بیش از حد مصرف شد و علائمی مانند غش یا مشکل تنفسی داشتید به اورژانس بروید.
مصرف این دارو برای مدت طولانی است.آزمایشاتی مانند سطح قند خون/ مواد معدنی، شمارش خون، فشار خون، آزمایش تراکم استخوان، معاینه چشم، اندازه گیری قد/وزن، اشعه ایکس باید برای وضعیت شما انجام شود.
پردنیزولون و پوکی استخوان
این دارو ممکن است باعث مشکلات استخوانی (پوکی استخوان) شود. تغییرات سبک زندگی که ممکن است به کاهش خطر مشکلات استخوانی در هنگام مصرف طولانی مدت این دارو کمک کند، شامل انجام ورزش های تحمل وزن، دریافت کلسیم و ویتامین D کافی، ترک سیگار است. با پزشک خود در مورد تغییرات سبک زندگی که ممکن است برای شما مفید باشد صحبت کنید.
نحوه نگهداری پردنیزولون
این دارو را در ظرفی محکم بسته و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. آن را در دمای اتاق و دور از نور، گرما و رطوبت (حمام) نگهداری کنید.
داروهای غیر ضروری باید به روش های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی توانند آنها را مصرف کنند. با این حال، نباید این دارو را داخل توالت بریزید. درعوض، بهترین راه برای دور انداختن داروهای خود از طریق برنامه پس گرفتن دارو است. با داروساز خود صحبت کنید یا با بخش زباله/بازیافت محلی خود تماس بگیرید تا در مورد برنامه های بازپس گیری در جامعه خود مطلع شوید.
مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید. زیرا بسیاری از ظروف (مانند قرص های هفتگی و قطره های چشمی، کرم ها، چسب ها و استنشاق ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می توانند آنها را به راحتی باز کنند.
