قهوه فوری (اینستنت کافی) و مقایسه دو روش سرد و گرم ساخت آن
قهوه فوری یا اینستنت کافی که در ایران اغلب آن را به عنوان نسکافه می شناسند، از قهوه سبز بو داده شده تهیه می شود. استفاده از قهوه های فوری به دلیل سهولت مصرف در پخت‌وپزهای عمومی و تشریفاتی استفاده می شود.
از ویژگی های قهوه فوری این است که می توان آن را سریع آماده کرد. این قهوه در مقایسه با دانه قهوه وزن و حجم کمی دارد و دارای عمر طولانی تری است. امروزه قهوه فوری را می توان به دو روش گرم و سرد تهیه کرد. بر خلاف تهیه قهوه گرم، تهیه قهوه سرد در گرما اتفاق نمی افتد. قهوه سر نسبت به گرم آن تلخی کمتری دارد. براساس تحقیقات صورت گرفته مصرف قهوه گرم بیشتر از قهوه سرد است ولی قهوه سرد دارای فواید مشابهی با انواع گرم آن دارد. با ما در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک همراه باشید تا درباره قهوه فوری و دو روش تهیه سرد و گرم آن را با هم مقایسه کنیم.
تاریخچه قهوه فوری
قهوه فوری در سال ۱۸۹۰ برای اولین بار توسط دیوید استرنج در نیوزلند اختراع شد. این محصول طی فرایند خشک کردن با هوای گرم تولید شدو و باش ماره ثبت اختراع ۳۵۱۸ ثبت شده است.
در سال ۱۹۰۱یک دانشمند ژاپنی به نام ساتوری کاتو که در شیکاگو مشغول به کار بود، محصولی مشابه با قهوه فوری را به ثبت رساند.
در سال ۱۹۱۰ جورج لوئیس برای تولید قهوه فوری روش دیگری را ارائه کرد. ولی بزرگترین اتفاق در حوزه تولید قهوه فوری در سال ۱۹۳۸ توسط شرکت نستله، انقلابی را در این صنعت برپا کرد.
موارد مصرف قهوه فوری
قهوه فوری به صورت پودر یا گرانول (دانه های ریز) در بازار ارایه می شود و اغلب در ظروف شیشه ای و بسته های پلاستیکی و قوطی بسته بندی می شوند.
روش استفاده از این پودرها بسیار آسان است و مصرف کننده با اضافه کردن آب داغ به پودر قهوه ، غلظت آن را به میل خود تنظیم می کند. از راه های جدید مصرف قهوه فوری ، کیسه های قهوه است که مانند کیسه های چای می ماند.
در بعضی از کشور ها مانند هند، اسپانیا،پرتغال برای تهیه قهوه فوری از شیر داغ به جای آب داغ استفاده می شود. در کشورهایی مانند کره جنوبی ، این نوشیدنی به همراه کافی میکس ( پودر مکمل قهوه و شکر) استفاده می شود.
مراحل تولید قهوه فوری
دانه های قهوه سبز را برای استخراج عطر و طعم آن بو می دهند. ازروش های رایج در اغلب کارگاه های تولیدی از سیلندرهای دواری استفاده می کنند که در آن دانه‌ها ی سبز قهوه و گازهای گرم حاصل از احتراق است. دانه های قهوه سبز در دمای °۱۶۵ سانتی گراد قرار می گیرند و بودادن آغاز می شود. بعد از مرحله بودادن ، دانه های بو داده شده را با آسیاب پودر می کنند . در این مرحله اندازه آن‌ها را به ۰٫۵ تا ۱٫۱ میلی‌متری می رسد. این عمل برای تسهیل مرحله بعد که حل کردن دانه ها در آب و تهیه محلول قهوه است، انجام می شود.
محلول قهوه را در چندین ستون مختلف و مخصوص تا دمای ۱۵۵ تا ۱۸۰ درجه سانتی گراد حرارت می دهند. این عمل باعث تولید کنسانتره قهوه می شود که بعد از گذراندن از فیلتر( فیلترینگ) و بعد از عملیات خشک کردن از طریق تبخیردر خلا یا خشک‌کردن انجمادی پودر قهوه تهیه میشود.
خشک کردن انجمادی (استفاده از هوای سرد)
در روش خشک کردن انجمادی، قهوه ای که در دمای -۴۰ درجه سانتیگراد منجمد شده به تکه های جامد و حلال در آب تبدیل می شوند. این تکه ها در دمای پایین و در شرایط خلا خشک و به قهوه فوری تبدیل می شود. در روش خشک کردن انجمادی عطر و طعم کیفیت خودرا حفظ می کنند . ازمزیت این روش تشکیل نشدن ترکیبات جدید در قهوه و اکسید نشدن قهوه و کم شدن چسبندگی و توده‌ای شدن دانه های قهوه است.
خشک کردن پاششی (استفاده از هوای گرم)
در روش خشک کردن پاششی قهوه آماده شده به یک جریان هوای گرم در بالای یک برج استوانه ای بلند اسپری می شود. قطرات قهوه در این برج رطوبت خود را ازدست داده و در زمانی که به پایین استوانه میرسند تبدیل به جامدی حلال در آب و بافتدار میشوند. این پودر آماده حل شدن مجدد در آب است . با توجه به نوع این فرآیند کیفیت عطر و طعم قهوه تا حد امکان حفظ میشود. این فرآیند پرکاربردترین روش برای تهیه قهوه فوری است. قهوه فوری حاصل از این روش رنگ روشنتر و دانه بندی درشتتر دارد که به اصطلاح قهوه گلد نامیده میشود.
مواد اصلی تشکیل دهنده قهوه فوری
مواد اصلی در ۱۰۰ گرم پودر قهوه فوری
انرژی (کالری)۲۴۱ کیلوکالری
کربوهیدرات۴۱.۱۰ گرم
پروتئین۱۲.۲۰ گرم
چربی۰.۵۰ گرم
آب۳.۱۰ گرم
فیبر۰.۰۰ گرم
قند۰.۰۰ گرم
کلسترول۰.۰۰ میلی گرم
ویتامین های قهوه فوری در ۱۰۰ گرم
ویتامین آ : ۰.۰۰ میکروگرم
ویتامین دی : ۰.۰۰ میکروگرم
ویتامین ای : ۰.۰۰ میلی گرم
ویتامین کا :K1.90 میکروگرم
ویتامین سی :۰.۰۰ میلی گرم
ویتامین (B1) :۰.۰۱ میلی گرم
ریبوفلاوین (B2) :0.07 میلی گرم
نیاسین (B3) :28.17 میلی گرم
کولین (B4) :101.90میلی گرم
پانتوتنیک اسید : (B5)0.10 میلی گرم
ویتامینB6 ۰.۰۳ میلی گرم
فولات (B9) 0.00میکروگرم
ویتامین B12 ۰.۰۰میلی گرم
طرز تهیه قهوه فوری
علاوه بر دو روش خشک کردن انجمادی و خشک کردن پاششی با استفاده از جریان هوای گرم که توضیح داده شد، می توانید به دو صورت گرم و سرد نیز قهوه فوری را آماده و میل نمایید.
طرز تهیه به روش گرم
۱ فنجان آب داغ تهیه کنید. ۱ قاشق چای خوری قهوه را در فنجان بریزید. قبل ازر یختن آب جوش بهتر است، قهوه را با مقدار کمی آب سرد مخلوط کنید. با انجام این کار قهوه طعمی نرم تر پیدا می کند. بعد از به جوش آمدن آب صبر کنید تا خنک تر شود و بعد آب جو ش را اضافه کنید. درجه حرارت آب جوش که به قهوه اضافه می شود کمتر از قهوه معمولی است.
بعد از اینکه آب جو شبه قهوه اضاقه کردید اگر دوست داشته باشید می توانید طعم دهنده مانند شکر سفید یا شکر قهوه‌ای، پودر کاکائو، دارچین اضافه کنید. اگر دوست ندارید قهوه را ساده سرو کنید می توانی دبه آن کمی شیر اضافه کنید.
طرز تهیه به روش سرد
قهوه فوری سرد مانند قهوه گرم در گرما اتفاق نمی افتد. در تهیه قهوه سرد زمان مهم است چون کافئین قهوه باید به خوبی آزاد شود. تهیه قهوه سرد دارای روند تدریجی است و مناسب افرادی است که برای تهیه ی قهوه خود از قبل برنامه ریزی کرده اند. تهیه این قهوه آسان است، کافی است دانه های قهوه را با آب جوش دم کنید و بعد از سرد شدن به آن تکه های یخ اضافه کنید تا دمای آن پایین تر بیاید.
میزان کافئین قهوه فوری نسبت به قهوه معمولی
میزان کافئین قهوه فوری از قهوه معمولی کمتر است. یک قاشق چایخوری پودر قهوه دارای ۳۰ تا ۹۰ میلی گرم کافئین است. در حالی که همین مقدار قهوه معمولی دارای ۷۰ تا ۱۴۰ میلی گرم کافئین است
فواید قهوه فوری
با توجه اینکه طرفداران مصرف قهوه گرم نسبت به سرد بیشتر است ولی باید بدانیم که قهوه سرد دارای فواید مشابهی با قهوه فوری گرم دارد . در این قسمت به فواید قهوه فوری می پردازیم.
- کاهش خطر دیابت : قهوه باعث کاهش دیابت نوع ۲ می شود.
- بهبود سلامت کبد : قهوه خطر بیماری های کبد مانند سیروز و سرطان کبد را کاهش می دهد.
- بالابردن روحیه: قهوه ممکن است خطر بیماری های همچون آلزایمر و پارکینسون را کاهش می دهد.
- تقویت عمکرد مغز : کافئین موجود در قهوه ، عملکرد مغز را بهبود می بخشد.
- تقویت سوخت و ساز: کافئین موجود در قهوه سوخت و ساز را افزایش می دهد و به چربی سوزی کمک می کند.
- بهبود سلامت روانی: قهوه به کاهش خطر افسردگی کمک می کند.
مضرات قهوه فوری
- اکریل آمید قهوه فوری دو برابر قهوه معمولی است اما این مقدار هنوز از مقدار مضر آن کمتر است.
- قهوه فوری باعث ایجاد اختلال در خواب می شود.
