قرص یا کپسول کلاژن چیست؟

به مرور زمان و با افزایش سن، پوست بدن دچار چین و چروک و افتادگی می شود. علت این امر کمبود پروتئین مهمی به نام کلاژن است. بعد از ۲۵ سالگی به طور طبیعی ساخت کلاژن در بدن کاهش یافته و به مرور چین و چروک های پوستی نمایان می شوند. یکی از روش های جوانسازی پوست کلاژن تراپی است. اما امروز در نشریه جهان شیمی فیزیک قصد داریم تا شما را با درمان خوراکی قرص یا کپسول کلاژن برای کلاژن سازی پوست آشنا کنیم.

امروزه برای جبران کمبود کلاژن بدن می توان از قرص یا کپسول کلاژن استفاده کرد. در داروخانه ها و بازار دارویی ایران، مکمل های فراوانی برای کلاژن سازی پوست وجود دارند که شما می توانید با توجه به نیاز خود یکی از آن ها را تهیه کنید. کلاژن یک ماده طبیعی است که در بدن ساخته می شود.

این پروتئین برای شادابی پوست و مو، برای حفظ استقامت بافت همبند و برای حفظ استحکام دیگر بافت ها مورد نیاز است. عواملی مانند افزایش سن، رادیکال های آزاد، کشیدن سیگار، اشعه فرابنفش و … می توانند تولید کلاژن در بدن را به حداقل برسانند. حذف و کمبود کلاژن سبب مشکلات بسیاری نظیر شل شدن عضلات و ظهور نشانه های پیری می شود.

همه ما به طور غریزی میل به جاودانگی و جوان ماندن داریم. شاید این امر به طور عادی ممکن نباشد اما با مصرف مکمل های دارویی و همچنین استفاده از روش های جوانسازی می توان تا حد زیادی علائم پیری را کاهش داد.

قرص یا کپسول کلاژن

از جمله قرص یا کپسول کلاژن می توان به قرص آنادرم، رجوا، رادیانس، کلاژن گلد، کلاژینو، کلاژن بیوتی، کلاژن پلاس، گرند فیت و … اشاره کرد. البته یک داروی مکمل قدیمی برای تامین کلاژن بدن وجود دارد که ایمیدین نام دارد. در حال حاضر ایمیدین در ایران یافت نمی شود ولی قرص ها و کپسول های نام برده شده می توانند جایگزین خوبی برای مکمل ایمیدین باشند.

البته مکمل های کلاژن به صورت پودری هم مورد استفاده قرار می گیرند؛ به این صورت که شما شاسه های کلاژن را در آب، آب میوه و یا شیر حل کرده و نوش جان می کنید. اشکال مختلف دارویی کلاژن برای انواع سلیقه ها در بازار آماده است که می توانید بنا به نیاز خود یکی از این اشکال را تهیه و مصرف نمایید.

کلاژن چیست

کلاژن را فراوان ترین پروتئین بدن در محیط خارج از سلول می دانند. ریشه نام این ماده از کلمه ای یونانی به نام « Kolla » به معنای «چسب» است. اگر بخواهیم وظیفه کلاژن را به صورت ساده توضیح دهیم باید بگوییم که این ماده همانند چسبی سلول ها و اجزای بافت ها را به هم متصل نگه می دارد. کلاژن مهم ترین عنصر سازنده استخوان، پوست، عضلات، تاندون ها و رباط های بدن است. این پروتئین عامل خاصیت کشسانی پوست است.

البته ناگفته نماند که این پروتئین در بخش های دیگری از بدن مثل رگ های خونی، قرنیه چشم و دندان نیز دیده می شود. این پروتئین از اسید آمینه هایی که به هم متصل شده و یک مارپیچ سه گانه از فیبریل کشیده را تشکیل می دهند، ساخته شده است. چنین ساختاری در زیست شناسی، «مارپیچ کلاژن» نام دارد. کلاژن به چند شکل در بدن وجود دارد. از جمله اشکال این پروتئین می توان به کلاژن سفت (استخوان)، کلاژن سازگار (تاندون) و شیب از سخت به سازگار (غضروف) اشاره کرد.

انواع کلاژن

تا سال ۲۰۱۱ میلادی ۲۸ نوع کلاژن شناخته شد که حداقل ۱۶ نوع از آن در بدن وجود دارد. مهم ترین کلاژن های بدن، پنج مدل هستند. فراوان ترین آن ها، با نام های I، II یا III شناسایی می شوند. نوع I در ساختار پوست، تاندون ها و استخوان ها یافت می شود. نوع II کلاژنی است که غضروف ها را می سازد و نوع III در پوست و عضلات بدن دیده می شود.

کلاژن نوع I فراوان ترین نوع آن است و ۹۰ درصد بدن را تشکیل داده است. به همین دلیل توجه به میزان آن در بدن و تامین کمبود آن برای بدن بسیار حیاتی و ضروری است.

کلاژن نوع II برای غضروف ‌سازی ضروری است. نوع III این پروتئین نیز در پروتئین فیبروس استخوان، غضروف، تاندون و دیگر بافت های اتصالی یافت می شود.

فواید قرص یا کپسول کلاژن برای پوست

به گفته دانشمندان، استفاده از مکمل های کلاژن بدن را تحریک به تولید بیشتر این پروتئین می‌ کند. ساخت بیشتر این پروتئین برای استخوان‌ ها و مفاصل بسیار مفید است. از جمله فواید این پروتئین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

جلوگیری و درمان چین و چروک های پوستی ایجاد شده بر اثر افزایش سن

ایجاد خاصیت ارتجاعی یا کشسانی برای پوست

سفت کننده و لیفت کننده پوست

ترمیم و بازسازی پوست های آسیب دیده

جلوگیری از عفونت زخم ها

بهبود سریع زخم ها

این پروتئین مفید و ضروری همچنین برای درمان دردهای التهابی در مفاصل غضروف ها و استخوان ها کاربردی است. لازم به ذکر است که این پروتئین یک ترکیب مهم در ساختار مو و ناخن بوده و استفاده از مکمل های کلاژن نه تنها برای بهبود ظاهر پوست و رفع مشکلات آن مفید است بلکه سلامت غضروف و مفاصل و تقویت موها و ناخن ها را تضمین می کند.

فواید کلاژن برای مو

طبق تحقیقات منتشر شده در طول سال های اخیر، استفاده از یک مکمل کلاژن خوب در ساخت پروتئین رشد مو بسیار اثر گذار است. این پروتئین به رشد مو کمک کرده و مانع از ریزش مو خواهد شد. کلاژن با پشتیبانی از فولیکول مو از سفید شدن آن جلوگیری خواهد کرد. از سوی دیگر، کلاژن در درمان موهای خشک و شکننده بسیار اثر گذار ظاهر شده است.

کلاژن و چاقی صورت

بسیاری از افرادی که تصمیم به مصرف داروهای مکمل کلاژن می گیرند، نگران این موضوع هستند که این مکمل ها سبب چاقی صورت شود. اما باید بدانید که طرح چنین سوالی از اساس اشتباه است. چاقی و لاغری هیچ کدام به صورت موضعی رخ نمی دهد. این یعنی اگر بنا باشد که شما وزن اضافه کرده و چاق شوید، کل بدن شما به صورت همزمان چاق خواهد شد. برای لاغری هم همین قانون صدق می کند و هیچ گاه نمی توانید اقدام به لاغری موضعی نمایید.

نکته دیگر این است که کلاژن یک پروتئین است. اساسا ماده پروتئین سبب چاقی نخواهد شد. آنچه که منجر به چاقی و اضافه  وزن می شود، مصرف بیش از اندازه چربی مضر، کربوهیدرات و قند است. کلاژن ماده ای است که از مولکول های درشت ساخته شده است. این ماده سبب افزایش متابولیسم و سوخت و ساز بدن خواهد شد. در چنین شرایطی این ماده می تواند حتی منجر به حفظ تناسب اندام و احساس سیری در بدن شما شود.

با توجه به این توضیحات، مکمل های کلاژن چاق کننده ی بدن شما نخواهند بود. این ماده حیاتی، با سفت کردن عضلات صورت، لیفت پوست و پر کردن چروک های پوستی، سبب بازگشت فرم صورت به حالت طبیعی خواهد شد. در نتیجه این مکمل مفید می تواند صورت شما پرتر از قبل نشان دهد. چیزی که به اشتباه به عنوان چاق شدن صورت شناخته می شود.

اگر شما دچار کمبود وزن هستید، بهتر است برای چاق شدن صورت و وزن گرفتن همزمان بدن، از مکمل های چاق کننده و مکمل های افزایش وزن استفاده کنید. در حقیقت کلاژن برای چنین منظوری، مکمل مناسبی برای شما نخواهد بود.

عوارض قرص یا کپسول کلاژن

مکمل کلاژن به دلیل اینکه این ماده به طور طبیعی در بدن ساخته می شود به طور کلی بی ضرر شناخته می شود. اما به هر حال عوارض جانبی نادری بعد از مصرف پودر و قرص های کلاژن گزارش شده است که از جمله عمومی ترین آن ها می توان به ناراحتی معده و اسهال اشاره کرد.

به طور کلی خوب است بدانید که بدن انسان نمی‌ تواند کلاژن بسیاری را به خود جذب کند. همچنین به گفته دانشمندان، نمی‌ توان انتظار داشت که مصرف قرص‌ های مکمل کلاژن رشد استخوان، مو و سلامت پوست و مو را بهبود ‌بخشد؛ چرا که این ماده در سیستم گوارش بدن تجزیه شده و به آمینواسیدهای سازنده خود تبدیل می شود. این آمینواسیدها در مناطق مورد نیاز بدن استفاده می‌ شوند در نتیجه برای اینکه نتیجه مصرف مکمل های کلاژن را ببینید باید حداقل سه ماه به طور مداوم از آن ها استفاده کنید.

با این حال برخی از مصرف کنندگان مکمل های کلاژن دچار مشکلاتی شده اند که به اختصار در ادامه توضیح داده ایم:

طعم بد

بسیاری از افرادی که به مصرف مکمل های کلاژن روی می آورند از طعم بد آن ناراضی هستند. برای رفع این مشکل شما می توانید کلاژن های پودری تهیه کرده و در آب میوه های طبیعی و شیر حل کرده و میل نمایید. البته حواستان باشد که از آب میوه های اسیدی مانند آب پرتقال برای مصرف این مکمل استفاده نکنید.

تحریک پوست و ایجاد حساسیت

یکی دیگر از عوارض گزارش شده برای مکمل های کلاژن، تحریک پوستی، ایجاد حساسیت و ایجاد جوش های ریز است. این واکنش در حقیقت یک پاسخ غیر طبیعی از سمت بدن است و به منبع تهیه مکمل های کلاژن بستگی دارد. با توجه به نوع قرص و منبع تهیه آن، واکنش بدن به صورت قرمزی، خارش، سوزش یا احساس خیس بودن صورت مشاهده می شود. از آنجایی که کلاژن بعد از آب فروان ترین ماده بدن است به طور کلی نباید باعث ایجاد حساسیت شود. اما کلاژن ها را معمولا از بدن موجودات دریایی و سخت پوستان می گیرند؛ لذا ممکن است حساسیت شما به این منابع وابسته باشد.

البته اگر مکمل کلاژن شما دارای آنزیمی نظیر الایزن باشد، احتمال جوش زدن با آن بسیار کم خواهد شد.

افزایش کلسیم

ایجاد هایپر کلسیمی از دیگر عوارض مکمل های کلاژن است. همانطور که گفتیم، بسیاری از مکمل های کلاژن‌ ساز از منابع دریایی مانند صدف و کوسه و سخت پوستان تهیه می شوند. این منابع دارای کلسیم بسیاری در بدن خود هستند. لذا با مصرف این نوع مکمل ها افزایش کلسیم در بدن رخ داده و سبب مشکلاتی نظیر درد استخوان، ریتم غیر طبیعی یا آریتمی قلب، خستگی مزمن و حالت تهوع خواهد شد.

کاهش وزن

مصرف مکمل کلاژن به افزایش متابولیسم منجر می شود. این موضوع به طور کلی می تواند سبب کاهش وزن شود. از همین رو برای افرادی که به طور طبیعی از کاهش وزن رنج می برند، مصرف این نوع مکمل آزاردهنده خواهد شد. پس بهتر است قبل از مصرف هر مکملی ابتدا با یک پزشک مشورت کنید.

مصرف در دوران بارداری و شیردهی

از آنجایی که داروهای مکمل این پروتئین سبب افزایش اثر کلسی تونین می‌ شوند، مصرف آن ها در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌ شود. هورمون کلسی تونین از غده تیرویید ترشح می‌ شود. این هورمون با کاهش تجزیه و جلوگیری از برداشت کلسیم از استخوان‌ ها موجب کاهش کلسیم خون خواهد شد. کمبود کلسیم برای جنین یا شیر مادر مناسب نیست.

آیا تنها مصرف قرص یا کپسول کلاژن کافی است؟

شاید فکر کنید که مصرف تنهای مکمل کلاژن برای شما کافی است. اما باید بدانید که اگر کلاژن را با ویتامین سی مصرف نکنید سودی نخواهد داشت. اگر میزان ویتامین سی در بدن کم باشد، میزان تولید کلاژن هم کم خواهد شد. لذا با وارد کردن کلاژن بیشتر به بدن باید ویتامین سی بیشتری نیز به بدن وارد کنید. امروزه اکثر مکمل های کلاژن درون خود ویتامین سی دارند اما به هر حال شما با مصرف هویج، میوه‌های سرخ رنگ و کلم به صورت طبیعی کلاژن و ویتامین سی بدن خود را افزایش خواهید داد.

مصرف کلاژن برای گیاه‌ خواران

همانطور که بالاتر اشاره کردیم، کلاژن از منابع حیوانی یعنی استخوان و پروتئین حیوانات تهیه می شود. از همین رو این مکمل ها برای گیاه خواران مناسب نیستند. با این حال این پروتئین در برخی منابع گیاهی نیز یافت می شود که شاید دسترسی به آن ها کمی سخت باشد. لازم به ذکر است افرادی که دارای رژیم کتوژنیک هستند می توانند از مکمل های کلاژن گیاهی و غیر گیاهی استفاده کنند.

قیمت قرص یا کپسول کلاژن

تهیه مکمل های کلاژن از جانوران دریایی و موجودات خاص سبب شده است تا این مکمل در دسته مکمل های گران قیمت قرار گیرد. به خصوص اینکه اگر این مکمل همراه با ویتامین سی یا آنزیم های مفید دیگر باشد، قیمت آن بالاتر خواهد رفت. به طور کلی مکمل های کلاژن از ۳۰۰ هزار تومان به بالا یافت می شوند. برخی از این مکمل ها برای مصرف یک ماهه و برخی برای مصرف دو ماهه هستند. قرص یا کپسول کلاژن را باید به صورت روزانه یک عدد مصرف کرد. به طور کلی برای گرفتن نتیجه بهتر مکمل کلاژن خود را سه ماه متوالی مصرف کنید.