عرق شنبلیله و خواص آن برای سلامتی بدن

عرق شنبیله دارای خواص دارویی فراوانی است .شنبلیله در طی هزاران سال به عنوان یک داروی طبیعی برای بسیاری از بیمارها استفاده می شده است.ولی امروزه این گیاه با ارزش به عنوان مکمل غذایی استفاده می شود . هیچ گاه نمی توان از خواص درمانی و تاثیر فوق العاده شنبلیله در درمان بیماری های قلبی و عروقی، دیابت و درد مفاصل و…نادیده گرفت . در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی فیزیک در مورد شنبلیله و خواص و عوارض جانبی احتمالی آن باید بدانید برای شما شرح خواهیم داد.

گیاه شناسی شنبلیله

شنبلیله گیاهی علفی و یکساله با نام علمی Trigonella foenum-graecum از خانواده Leguminosae شناخته می‌شود. اندازه‌ی این گیاه به ارتفاع ۱۰ تا ۵۰ سانتی‌متر می‌رسد. برگ‌های سبز و کوچک با ساقه مستقیم و کاملاً خالی دارد و گلها در قاعده بغل برگها رشد می کنند و به شکل مثلث دارد .شنبلیله در بهار، یا حتی در اواخر زمستان در کشت می شود. از قدمت استفاده از شنبلیله فقط کافی است بگوییم که مصری ها در سال ۱۵۵۰ قبل از میلاد خصوصیات آن را در سندی (پاپیروس ابرس) توصیف کرده اند .در کتب طب سنتی ایران،شنبلیله را با نام دیگر حلبه نیز می شناسند.

ارزش غذایی شنبلیله

گیاه شنبلیله از ویتامین‌های A،D ،E ،K،C گروه ویتامین B سرشار است. علاوه بر ویتامین‌های ذکر شده ، شنبلیله منبع خوبی از مواد معدنی‌ای روی، منگنز و منیزیم ، مس، پتاسیم، کلسیم، آهن، سلنیوم، است. این گیاه دارای فیبرهایی مانند موسیلاژ، تانن و پکتین همی‌سلولز، ساپونین می باشد.همه این ویژگی ها باعث می شود این گیاه مورد توجه قرار بگیرد ، به طوری که در دایره “superfoods” قرار گرفته است ، غذاهایی که می توانند عملکرد متابولیسم انسان را بهبود بخشند.

حتی ورزشکاران نیز می توانند از مصرف این گیاه بهره مند شوند، وجود مقادیر زیاد پروتئین باعث می شود شنبلیله تغذیه ای ایده آل برای قبل و بعد از یک تلاش بدنی، به ویژه برای کسانی که می خواهند توده عضلانی خود را افزایش دهند و آن را تقویت کنند، باشد.

جدول ارزش غذایی شنبلیله خام، تازه

تشکیل دهنده اصلی	مقدار در۱۰۰ گرم
انرژی (کالری)	۳۳ کیلوکالری
کربوهیدرات	۴.۱۰ گرم
پروتئین	۰.۰۰ گرم
چربی	۰.۳۰ گرم
آب	۹۰.۰۰ گرم
فیبر	۱.۰۰ گرم
قند	۰.۰۰ گرم
کلسترول	۰.۰۰ میلی گرم

ویتامین های شنبلیله خام، تازه

نام ویتامین	مقدار در ۱۰۰ گرم
ویتامین A	۰.۰۰ میکروگرم
ویتامین D	۰.۰۰ میکروگرم
ویتامین E	۰.۰۰ میلی گرم
ویتامین K	۰.۰۰ میکروگرم
ویتامین C	۱۰۶.۰۰ میلی گرم
تیامین (B1)	۰.۲۰ میلی گرم
ریبوفلاوین (B2)	۰.۲۵ میلی گرم
نیاسین (B3)	۰.۰۰ میلی گرم
کولین (B4)	۰.۰۰میلی گرم
پانتوتنیک اسید (B5)	۰.۰۰ میلی گرم
ویتامین B6	۰.۰۰ میلی گرم
فولات (B9)	۰.۰۰میکروگرم
ویتامین B12	۰.۰۰ میلی گرم

مواد معدنی شنبلیله خام، تازه

نام ماده معدنی	مقدار در ۱۰۰ گرم
کلسیم	۲۰۷.۰۰ میلی گرم
آهن	۴.۸۰ میلی گرم
منیزیم	۰.۰۰ میلی گرم
فسفر	۰.۰۰ میلی گرم
پتاسیم	۰.۰۰ میلی گرم
سدیم	۰.۰۰ میلی گرم
روی	۰.۰۰ میلی گرم
مس	۰.۰۰ میلی گرم
منگنز	۰.۰۰ میلی گرم
سلنیم	۰.۰۰ میکروگرم

خاستگاه گیاه شنبلیه

 

شنبلیله در منطقه شرق مدیترانه و جنوب آسیا یافت می شود و در کشور های ایتالیا، مصر، یونان ، هند، چین، پاکستان رشد می کند .شنبلیله از گیاهان بومی کشور ایران به شمار می‌آید. و در بیشتر نواحی ایران از جمله خراسان، سمنان و دامغان، آذربایجان، اصفهان، فارس می‌روید و به عنوان سبزی خوراکی کاشته شده و مصرف می‌گردد.

خواص عرق شنبلیله

 

 

شنبلیله به منظورهای زیر مصرف می‌شود:

• کنترل قند خون
• کنترل تب
• افزایش اشتها
• تقویت کبد و کلیه
• اثرات ضد سرطان
• تقویت سیستم قلبی
• کنترل سرفه

عرق شنبلیله و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی :گیاه شنبلیه سرشار از فیبر و آنتی اکسیدان است و می تواند کلسترول بد (LDL) را در سلول های خونی کاهش دهد . زمانی این سطح کلسترول بد در خون کاهش یابد خطر لخته شدن خون و تصلب شرایین کمتر می شود. همچنین تخم شنبلیله دارای نوعی فیبر محلول به نام “گالاکتومانان” می باشد که این ترکیب خود از بیماری های قلبی و عروقی جلوگیری می کند.

این گیاه رقیق کننده خون است و از انعقاد لخته در خون جلوگیری می کند و از دیگر خواص درمانی این گیاه کاهش فشار خون و تنظیم سطح چربی خون و تثبیت کننده قند خون می باشد که همه این خواص خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد.

عرق شنبلیله و خاصیت فیتواستروژنی : شنبلیله دارای نوعی فیتواستروژن به نام دیوسژنین است . فیتواستروژن از ترکیبات طبیعی گیاهان می باشد و می تواند رفتاری مانند استروژن تولیدی از بدن داشته باشد.فیتواستروژنباعث کاهش شدت علائم یائسگی مانند گُرگرفتگی می شود. هم چنین شنبلیله به شروع و تقویت شیر دهی کمک می کند.

عرق شنبلیله و درمان لاغری : ترکیباتی مانند فسفر و آهن در شنبلیله باعث تقویت لوزالمعده می شود . در نتیجه دستگاه گوارش تقویت می شود و فرایند هضم بهتر انجام می شود و اشتها افزایش پیدا می کند . هم چنین گیاه شنبلیله غنی از ساپونین است که باعث تحریک اشتها می شود.

عرق شنبلیله و کاهش قند خون : گیاه شوید خاصیت ضد دیابتی دارد، فیبر موجود در شنبلیله باعث کند شدن فرایند هضم و جذب کربوهیدرات ها می شود . درنتیجه باعث کاهش سطح قند خون می شود. هیدروکسی ایزولوسین که در شوید وجود دارد، محرک ترشح انسولین است و باعث افزایش تعداد گیرنده های انسولین می شود.

عرق شنبلیله و تسکین درد مفاصل : خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی شنبلیله باعث کاهش درد مفاصل می شود. هم چنین وجود ترکیبی به نام دیوسگنین باعث تولید کورتیزون و دیگر کورتیکواستروئیدها می شود که به کاهش درد مفاصل کمک می کند .مواد مغذی در شنبلیله مانند فسفر، کلسیم و آهن باعث تقویت استخوان ها و مفاصل می شود .

عرق شنبلیله و دستگاه گوارش : مصرف شنبلیله برای دستگاه گوارشی بسیار مفید است . شنبلیله سرشار از لاکزاتیو (laxative) می باشد و به همین علت دارای قابلیت هضم کنندگی و ملین است . از سوی دیگر وجود موسیلاژ در شنبلیله باعث بهبود التهابات معده و روده می شود .

عرق شنبلیله برای تقویت پوست و مو : شنبلیله حاوی موادی به نام موسیلاژ (گالاکتومانان) و تریگونلین است و باعث تحریک رشد مو می شود. این گیاه هم چنین باعث جلوگیری از سفیدی مو، از بین رفتن شوره سر، جلوگیری از عفونت پوست سر و ایجاد خارش و ترمیم موهای آسیب دیده و شکننده می شود.

عرق شنبلیله و درمان بی خوابی :شنبلیله نیز برای خواب خوب فوق‌العاده است و اگر شب ها از بی خوابی رنج می کشید و در رختخواب خود غلت می‌زنید و به سختی می خوابید، شنبلیه کمک موثری برای یک خواب آرام است.

عرق شنبلیله و تنظیم سطح کلسترول : شنبلیله همچنین بر روی پانکراس عمل می کند و باعث تولید صفرا می شود. این اثر به تنظیم سطح کلسترول در خون کمک می کند.

عوارض جانبی مصرف عرق شنبلیله

مصرف شنبلیله هیچ گونه عوارض خاصی به دنبال ندارد و برای همه افراد می تواند مفید واقع شود . شنبلیله هم مانند سایر گیاهان دارویی باید در دوز مناسب خود مصرف شود و اگر در استفاده از آن زیاده روی شود موجب اسهال و سوءِ هاضمه می شود.افرادی که به دیابت مبتلا هستند، بهتر است در مصرف آن احتیاط کنید و با پزشک خود مشورت داشته باشید .

خواص عرق شنبلیله

عرق شنبلیله خواص بسیار زیادی برای سلامتی دارد. این عرق گیاهی به دلیل داشتن ترکیبات بسیار مفید و مغذی به بهبود سلامتی بسیار کمک می کند. این عرق گیاهی برای زنان بسیار مفید است و باعث بهبود و کاهش دردهای دوران قاعدگی می شود. برای مادران شیرده نیز باعث افزایش تولید شیر می شود.

عرق شنبلیله دارای خواصی از جمله، بهبود مشکلات گوارشی، بهبود یبوست و نفخ، درمان مشکلات تنفسی از جمله آسم و برونشیت، کاهش علائم بیماری دیابت، بهبود مشکلات مجاری ادراری و افزایش وزن است. در طب سنتی از این عرق گیاهی برای افزایش میل جنسی و بهبود عملکرد جنسی نیز استفاده می شود.

نحوه مصرف عرق شنبلیله

نحوه مصرف این عرق گیاهی براساس هدفی که دارید، می تواند متغیر باشد. برای استفاده از مزایا و خواص عرق شنبلیله، می توانید نصف استکان از این عرق گیاهی را قبل از وعده های غذایی میل کنید. باید توجه داشته باشید مصرف کم این عرق گیاهی عوارض جانبی برای سلامتی ندارد. اما مصرف بیش از حد آن، می تواند عوارض جانبی برای سلامتی داشته باشد. بنابراین در هنگام مصرف عرق گیاهی شنبلیله اعتدال را رعایت کنید.

فواید عرق شنبلیله برای مو

عرق شنبلیله به دلیل داشتن ویتامین های مختلف، برای تقویت و رشد مو بسیار مفید است. این عرق گیاهی باعث آبرسانی بهتر به مو می شود. همچنین برای کسانی که از خشکی موی سر رنج می برند، بسیار مفید است. این عرق گیاهی باعث بهبود مشکلات مربوط به سلامت مو مانند ریزش و شوره سر می شود. این عرق گیاهی به دلیل افزایش هورمون در بدن، باعث رشد مو نیز می شود و به بازسازی فولیکول های مو کمک می کند. همچنین ممکن است بتواند طاسی سر را نیز بهبود بخشد. این عرق گیاهی شادابی و درخشندگی را برای موهای شما به ارمغان خواهد آورد.

عوارض عرق شنبلیله

عرق شنبلیله فواید بسیار زیادی برای سلامتی دارد. اما در صورت مصرف زیاد ممکن است عوارض جانبی برای سلامتی داشته باشد. مصرف زیاد این عرق گیاهی ممکن است، باعث کاهش قند خون، سردرد، تهوع و استفراغ شود. افراد دیابتی قبل از مصرف این عرق گیاهی باید با پزشک خود مشورت کنند.

همچنین این عرق گیاهی طب گرمی دارد و برای با افراد طبع گرم مفید نیست. عرق شنبلیله ممکن است در برخی از افراد، باعث بروز واکنش های آلرژیک شود. توصیه می شود در دوران بارداری از این عرق گیاهی به هیچ وجه استفاده نشود، زیرا باعث سقط جنین خواهد شد.

عرق شنبلیله و فشار خون

عرق شنبلیله دارای خواص کاهش فشار خون نیز است. تحقیقات نشان داده است، این عرق گیاهی به دلیل داشتن مواد مغذی، می تواند باعث کاهش فشار خون شود. همچنین این عرق گیاهی توانسته است، سطح چربی خون را تنظیم کرده و خطر بروز بیماری های قلبی را کاهش دهد.

خواص عرق شنبلیله

این عرق گیاهی خواص و فواید بسیار زیادی دارد. شما می توانید از این عرق گیاهی برای درمان و بهبود مشکلات خود استفاده کنید. برخی از خواص شنبلیله برای سلامتی عبارتند از:

• بهبود استقامت
• تقویت رشد مو
• مدیریت کلسترول خون
• درمان تب
• مدیریت آلرژی و بیماری های پوستی، از جمله اگزما
• ارتقای سلامت قلب
• التیام زخم ها
• مدیریت فشار خون بالا
• درمان ریزش مو

توجه به این نکته ضروری است که عرق شنبلیله، ممکن است باعث ایجاد حساسیت شدید در افراد مستعد به آلرژی شود. در افراد دیابتی که دارو مصرف می کنند، این عرق گیاهی ممکن است سطح قند خون را تا سطوح خطرناک کاهش دهد. در صورت داشتن مشکلات زمینه ای، قبل از مصرف این عرق گیاهی با پزشک خود مشورت کنید.

خواص عرق شنبلیله برای چاقی

این عرق گیاهی به طور سنتی برای درمان مشکلات گوارشی استفاده می شود. اعتقاد بر این است که این عرق گیاهی می تواند سوء هاضمه و نفخ را تسکین دهد و اثر تسکین دهنده ای بر روده دارد. این عرق گیاهی به دلیل داشتن ترکیبات مفید و مغذی، ممکن است باعث چاقی در فرد شود. همچنین بانوان می توانند از این عرق گیاهی برای چاق کردن صورت خود نیز استفاده کنند.

طریقه مصرف عرق شنبلیله برای چاقی

برای چاق شدن با این عرق گیاهی، بهتر است نصف استکان عرق شنبلیله را با عسل مخلوط کرده و نیم ساعت قبل از وعده های غذایی خود مصرف کنید. توجه داشته باشید که طب این عرق گیاهی گرم است. بنابراین افراد دارای طبع گرم، نمی توانند از این عرق گیاهی استفاده کنند.

عرق شنبلیله برای دیابت

مطالعات نشان داده است که وقتی عرق شنبلیله همراه با وعده های غذایی، یک یا دو بار در روز مصرف شود، ممکن است سطح قند خون بعد از غذا را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کاهش دهد. مصرف این عرق گیاهی دو بار در روز، ممکن است میزان قند موجود در ادرار افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ را نیز کاهش دهد. در صورت ابتلا به بیماری دیابت، قبل از مصرف این عرق گیاهی با پزشک خود مشورت کنید. هرگز بدون مشورت با پزشک داروهای دیابت خود را با هیچ مکملی جایگزین نکنید. همچنین از مصرف داروهای گیاهی بطور همزمان با داروهای دیابت اجتناب کنید.