رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا چیست ؟ درآمد و بازار کار آن
رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا از مجموعه رشته های علوم تجربی بوده و در زیرگروه ۱ این رشته تحصیلی در کنکور سراسری قرار گرفته است. هدف از رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا مطالعه محیط های آبی و آبزیان می باشد. پذیرش رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا در بسیاری از دانشگاه های کشورمان ایران امکان پذیر می باشد. بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا را می توان در تمام محیط هایی که به آب و آبزیان مرتبط می شود جستجو نمود. در ادامه این مقاله به معرفی رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا و بررسی میزان درآمد، دانشگاه ها، دروس، ادامه تحصیل و گرایش های رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا می پردازیم. با ما همراه باشید.
قبلاً هم در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک رشته های دانشگاهی دیگری نیز بررسی شده اند، مانند : زیست شناسی جانوری، زیست شناسی سلولی و مولکولی، زیست فناوری، اقیانوس شناسی، زمین شناسی، میکروبیولوژی و… .
معرفی رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا
مطالعه در مورد زیست‌شناسی دریا به دوران ارسطو بر می گردد. ارسطو مشاهدات بسیاری در ارتباط با زندگی درون دریا کسب نموده و بنای بسیاری از اکتشافات علمی آینده را پایه گذاری نموده است.
رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا کمتر از ۲ دهه است که به دانشگاه های ایران وارد شده است. این رشته دانشگاهی به عنوان یک حوزه ی تحصیلی میان رشته ای به حساب می آید. به دلیل ویژگی های فیزیکی و شیمیایی محیط های آبی مختلف در دریا ها و اقیانوس ها، دانش زیست شناسی با کمک علوم دیگر به مطالعه ویژگی های زیست شناسی این محیط ها پرداخته و خصوصیات جانداران دریایی، روابط آن ها با یکدیگر و روابط آن ها با عوامل محیطی را مورد مطالعه قرار می دهد.
در واقع هدف از ایجاد این رشته دانشگاهی، مطالعه دنیای زنده در دریاها و اقیانوس ها می باشد. این رشته تحصیلی به مطالعات گسترده ای در زمینه ی : مشاهده و حفاظت از گیاهان، جزیره های مرجانی، جلبک ها و موجودات دریایی و بسیاری از تحقیقات و مطالعات علمی دیگر می پردازد. این رشته تحصیلی رشته ای تحقیقاتی و جذاب بوده و مسیر نوینی را در راه علم روشن می نماید.
گرایش رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا از گرایش های رشته زیست شناسی بوده و فعالیت های آبزی پروری، بیولوژی آبزیان و خواص محیط های آبی را مورد مطالعه قرار می دهد. این رشته بر خلاف دو گرایش علوم گیاهی و علوم جانوری که زندگی موجودات خشکی را مورد مطالعه قرار می دهند، به بررسی و شناخت گیاهان و جانوران آبزی می پردازد. این گرایش از گرایش های علوم پایه بوده و هدف این رشته آموزش و تربیت محققان و کارشناسان متخصص در زمینه زیست دریاست.
چه موجوداتی در این رشته مطالعه می شوند ؟
- پرنده‌ها
پرندگانی که در محیط‌های دریایی زندگی می کنند و برای زیستن به محیط های آبی نیاز دارند، مانند : انواع مرغ های دریایی، پنگوئن و مرغ ماهی خوار.
- ماهی‌ها
آناتومی ماهی شامل قلب، آبشش، باله، چشم، غدد ترشحی و لب می باشد. ماهی ها از طریق آبشش های خود اکسیژن را از آب می گیرند. می‌توان انواع ماهی ها را به دو گروه بزرگ تقسیم نمود : ماهی های استخوانی و ماهی های غضروفی. مطالعه بر روی انواع ماهی ها توسط این رشته دانشگاهی صورت می پذیرد.
- بی مهرگان دریایی
بی مهرگان قسمت بزرگی از گونه های جانوری دریایی را تشکیل می دهند. عروس دریایی، کرم های دریایی، صدف‌ها، ماهی مرکب و ستاره دریایی از جانوران دریایی بی مهره بشمار می آیند.
- پستانداران دریایی : پستانداران دریایی پنج نوع اصلی را شامل می شوند :
آب بازسانان : نهنگ های دندان دار از جمله نهنگ عنبر، دلفین ها و گراز ماهی ها را شامل می شوند.
گاودریایی‌ها
فک‌ها، شیردریایی‌ها و گراز دریایی
سمور دریایی: که عضوی از خانواده راسوها بوده و شامل راسو و گورکن می‌باشد.
خرس قطبی : این نوع پستاندار گاها در دسته پستانداران دریایی دسته بندی می شود که دلیل این دسته بندی وابستگی این جانور به دریا بوده است.
ادامه
- خزندگان دریایی:
شامل لاک‌پشت دریایی، مار دریایی، لاک‌پشت آب شیرین، کروکدیل های آب شور و ایگوانای دریایی می باشد که این رشته تحصیلی به مطالعه آن می پردازد.
- قارچ :
نزدیک به ۱۵۰۰ نوع قارچ در محیط های دریایی شناسایی شده اند. این قارچ ها می توانند به عنوان انگل جانوران و گیاهان زندگی کنند. طیف گسترده ای از متابولیسم های قارچ های دریایی تولید شده و در این رشته مورد مطالعه قرار می گیرند.
- گیاهان
از ساکنین مهم دریایی گیاهان و جلبک های میکروسکوپی هستند. زندگی جلبکی با گوناگونی گسترده‌ای در اقیانوس‌ها جریان دارند. فعالیت فتوسنتزی این جلبک ها از مجموع فعالیت های فتوسنتزی جنگل های گرمسیری نیز بیشتر است. گیاهان به طور معمول در آب های کم عمق تر یافت می‌شوند. از جمله گیاهان می‌توان به علف دریایی و علف مارماهی اشاره نمود.
دروس مورد نیاز رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا چیست ؟
این رشته دانشگاهی در زیر گروه ۱ علوم تجربی قرار دارد و برای پذیرش رشته دانشگاهی زیست دریا باید دروس دبیرستان به‌ویژه زیست را به‌خوبی مطالعه نمایید. درس زیست با ضریبی برابر با ۴ مهم ترین درس برای قبولی این رشته تحصیلی بشمار می آید. درس شیمی با ضریبی برابر با ۳ از دروس مهم دیگر این رشته است. دروس ریاضی و فیزیک نیز با دارا بودن ضریبی برابر با ۲ از دروس مورد نیاز دیگر برای قبولی در این رشته بحساب می آیند. درس زمین شناسی برای قبولی در این رشته ضریبی برابر با صفر داراست.
گرایش های رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا چیست ؟
ادامه تحصیل این رشته دانشگاهی در کشور ما ایران و همچنین کشورهای خارجی میسر شده است. علاقه‌مندان به این رشته تحصیلی می توانند گرایش های مختلفی را انتخاب کنند و به ادامه تحصیل بپردازند. گرایش های این رشته به شرح زیر می باشند:
گرایش گیاهان دریا، گرایش بوم شناسی دریا، گرایش آلودگی دریا، گرایش جانوران دریا.
گرایش گیاهان دریا
این گرایش از زیست دریا به آشنایی به مسائل مربوط به گیاهان دریایی همچون جلبک ها، درختچه های آبی و جنگل ها می پردازد. مطالعه و آموزش محیط زندگی گیاهان دریایی و نحوه رشد و تکثیرشان در این گرایش قرار گرفته است.
گرایش بوم شناسی دریا
مطالعه و شناخت موجودات آبزی مانند انواع گیاهان و جانوران آبزی در این گرایش قرار گرفته است. محل زندگی موجودات دریایی و تغییرات احتمالی (تغییراتی که موجب کم یا زیاد شدن موجودات دریایی می شود شود) به وجود آمده در محیط زندگی‌شان، در این گرایش مورد بررسی قرار می گیرد.
گرایش آلودگی دریا
اندازه گیری آلاینده های موجود در آب مانند : نیترات، نیتروژن، سرب و میزان مواد معدنی در این گرایش از زیست شناسی قرار می گیرد. همچنین این گرایش به سنجش میزان آلودگی دریا و تأثیر آن بر محیط زندگی موجودات آبزی می پردازد.
گرایش جانوران دریا
این گرایش به مطالعه ی ساختار موجودات دریایی، انواع و نحوه زندگی‌شان پرداخته و آن ها را مورد مطالعه قرار می دهد.
دروس دانشگاهی رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا چیست ؟
برای اینکه موفق به اخذ مدرک کارشناسی این رشته تحصیلی شوید باید حدود ۱۴۰ واحد درسی را بگذرانید. گرایش های رشته های زیست شناسی در بیشتر دروس مشترک می باشند، اما هر کدام تقریبا ۱۷ واحد درسی، دروس اختصاصی مربوط به خود را دارا می باشند.
شیمی، ریاضی، فیزیک، آمار زیستی، شیمی آلی، بیوشیمی، زیست سلولی و مولکولی، ژنتیک، اکولوژی، تکامل موجودات زنده، تالوفیت‌ها، فیزیولوژی جانوری، میکروبیولوژی، بافت شناسی، جنین شناسی، جانور شناسی، ریخت‌زایی و اندام زایی در گیاهان، سیستماتیک گیاهی، فیزیولوژی گیاهی، رشد و نمو گیاهی، بیوفیزیک، ویروس شناسی، زیست شناسی پرتوی، تشریح و مرفولوژی گیاهی، اکولوژی عملی.
لیمنولوژی، ماهی‌شناسی، انگل ها و بیماری‌های انگلی آبزیان، شناخت کف‌زیان، اصول و تکثیر و پرورش آبزیان، اکولوژی آبزیان.
معرفی برخی از دانشگاه های رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا
دانشگاه شهید بهشتی – تهران، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، دانشگاه گلستان – گرگان، دانشگاه گیلان – رشت، دانشگاه گنبد، دانشگاه هرمزگان – بندرعباس، موسسه غیرانتفاعی ربع رشیدی – تبریز.
وظایف فارغ التحصیلان رشته دانشگاهی زیست شناسی چیست ؟
- زیست شناس دریا پژوهش ها و تحقیقاتی انجام می دهد که هم برای نسل کنونی و هم برای نسل های آینده مفید خواهد بود.
- این متخصصان معضلات زیست محیطی دریا را مطالعه نموده و این فرصت را دارند که طبیعت مادر را مورد بررسی قرار دهند.
- زیست بوم دریایی را که شامل دریاها و اقیانوس‌ها و برخی مناطق شور مانند دهانه‌ی ورودی رود خانه‌ها است مورد مطالعه قرار می دهند.
- این محققان در جستجوی دارو های فعال زیستی با استفاده از جمع آوری اسفنج ها می باشند.
- شمارش و دسته بندی گونه‌های دریایی از وظایف دیگر این زیست شناسان می باشد.
- تأثیر زیست محیطی فرایندهای صنعتی را بررسی، مشاهده و نظریه پردازی می‌نماید.
- در زمان کاهش ماهی گیری حالت تعادل ماهی ها را پیش بینی می‌کند.
- تحقیق در مورد چگونگی بهره‌مند شدن انسان از گونه‌های دریایی
- کشف روش‌های مختلف به دست آوردن سوخت زیستی از جلبک
- مطالعه در مورد توانایی آن‌ها برای تغییر جنسیت
- مطالعه چگونگی آسیب رساندن نشت نفت به موجودات دریایی
- مطالعه تأثیر دریاها و اقیانوس‌ها روی زمین
توانایی ها و مهارت های لازم برای رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا چیست ؟
- داشتن علاقه به موجودات زنده و زندگی دریایی از ملزومات مهم این رشته است.
- کار یک زیست شناس دریایی سخت و خشن است. بنابراین آمادگی و توانایی دنی بالا از ملزومات ورود به این رشته است.
- داشتن پشت کار و دقت در انجام کار
- توانایی روحی بالا از ملزومات دیگر این رشته است. بنابراین فارغ‌التحصیلان این رشته باید آمادگی آن را داشته باشند که مدت زمان زیادی را دور از خانه سپری کنند.
- علاقه به محافظت، مطالعه و ثبت اطلاعات ارزشمند موجودات دریایی
- علاقه به دروسی مانند زیست شناسی و شیمی
بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا چیست ؟
بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا را در محیط هایی مرتبط با آب می توان جستجو نمود. فرصت های شغلی این رشته برای این متخصصان در کشور ما ایران به راحتی میسر نبوده و فارغ التحصیلان باید مهارت و دانش کافی در این زمینه داشته باشند. گرایش زیست دریا علاوه بر بررسی فیزیولوژی آبزیان به مطالعه اکولوژی دریا یعنی بررسی آلودگی آب دریاها و تأثیر آن بر محیط دریا می‌پردازد. محل های شغلی که فارغ التحصیلان این رشته می توانند در آن فعالیت کنند در ادامه آورده شده است :
- مراکز پرورش ماهی
- مراکز تحقیق بر روی ارزش مواد غذایی دریایی
- اشتغال در شیلات (برای حفظ بعضی از گونه‌های آبزیان در حال انقراض مانند : ماهی ازون برون یا ماهی سفید)
- دانشگاه ها و آزمایشگاه های تحقیقاتی
درآمد رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا چیست ؟
درآمد رشته دانشگاهی زیست شناسی دریا بیشتر از همه به محل اشتغال بستگی خواهد داشت. عامل مؤثر دیگر در میزان درآمد این رشته تحصیلی مهارت و دانش است. هرچه دانش و مهارت این کارشناسان بیشتر باشد می توانند فرصت های شغلی بیشتر و درآمد بیشتری نیز کسب کنند.
سخن آخر
انتخاب رشته دانشگاهی یکی از مهم ترین انتخاب های زندگی هر شخص بشمار می آید. توجه به علایق، استعداد ها و روحیات از مهم ترین مسائلی است که باید در انتخاب رشته دانشگاهی به آن توجه نمود. گام بعدی در انتخاب رشته دانشگاهی تحقیق و بررسی رشته های دانشگاهی می باشد. باید بازار کار و آینده شغلی رشته های دانشگاهی و نحوه ادامه تحصیل و گرایش های آن به‌خوبی بررسی شده و سپس رشته تحصیلی مناسب فرد انتخاب شود. این‌گونه می توان از پشیمانی در آینده جلوگیری نمود. برای اطلاع از بسیاری از رشته های تحصیلی و بازار کار و آینده شغلی آن ها می توانید به نشریه علمی جهان شیمی فیزیک مراجعه نمایید.
