کاربرد مولاژ یا ماکت آناتومی اعضای بدن چیست؟
مولاژ یا ماکت آناتومی اعضای بدن وسیله ای آموزشی است که برای نمایش اعضای خاصی از بدن انسان و سایر جانداران به کار می رود. مولاژ در زمینه های پزشکی و درمانی بسیار کاربرد دارد و برای تشریح قسمت های مختلف اعضای بدن به کار می رود. توسط بعضی از این ماکت ها می توان آسیب های وارد شده به بدن را نیز شبیه سازی کرد. این وسیله های کمک آموزشی بیشتر از پلاستیک و یا PVC نشکن ساخته می شوند ، در گذشته از موم یا لاتکس برای ساخت این ماکت ها استفاده می شده است .
رنگ آمیزی این ماکت های آناتومی بسیار مهم است و بهترین حالت ممکن برای این ماکت ها زمانی است که مشابه با واقعیت رنگ آمیزی شوند. کیفیت رنگ های به کار رفته در این ماکت ها بسیار مهم هست و بهتر است از رنگ های بدون سرب و رنگ های ثابت استفاده شود. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
تاریخچه مولاژ یا ماکت آناتومی اعضای بدن
اولین مولاژ از جنس موم طبیعی ساخته شده بود و آن را به نام مدل مومی (wax model) در جهان می شناسند ، این مدل های مومی برای نخستین بار در اواخر قرن هفدهم ، در شهر ناپل ساخته شده اند و سپس به شهرهای فلورانس و پاریس انتقال یافتند . در اواخر قرن نوزدهم ، شخصی به نام جولس بارتا بیش از ۲۰۰۰ مدل مومی را در بیمارستان سنت لوئیس پاریس ساخت. در قرن نوزدهم استفاده از مولاژها برای آموزش پزشکی با طرح و رنگ های طبیعی بسیار رایج شده بود. در زبان فارسی واژه مولاژ به مدل ها و ماکت های ساخته شده از روی آثار باستانی ، مجسمه ها و اشیای هنری نیز اطلاق می شود.
موارد استفاده از مولاژ یا ماکت آناتومی اعضای بدن
در دروس کالبد شناسی ، دندان پزشکی ، مامایی ، رشته های پزشکی ، گیاه شناسی و جانور شناسی این ماکت ها برای آموزش بسیار به کار می روند . هر کدام از این ماکت ها در رشته های خاصی کاربرد دارند ، اما اکثر آن ها در آزمایشگاه های مجهز و مراکز درمانی دیده می شوند. بعضی از ماکت ها همانند مولاژ قلب ، در کلینیک های مرتبط مانند قلب و عروق مورد استفاده قرار می گیرند.
ماکت آناتومی اسکلت انسان و ماکت دندان بیشترین استفاده را در آزمایشگاه ها و مطب ها دارند و بسیار شایع هستند . پزشکان می توانند با استفاده از این ماکت ها در مطب خود ، بیماران را تا حدودی با آناتومی بدن و صدمه وارد شده بر عضو مورد نظر بیشتر آشنا کنند و توضیحات بهتری را ارائه دهند . بعضی از مدل ها نیز برای نمایش سیستم های بدن مانند دستگاه عصبی، دستگاه گوارش، دستگاه گردش خون و مابقی اعضای بدن طراحی شده اند.
انواع مولاژ یا ماکت آناتومی اعضای بدن
مولاژ ایستاده که بیشترین حالت موجود برای این ماکت ها می باشد و به صورت نیم تنه یا کامل تولید می شود . مدل هایی که در اندازه های طبیعی تولید می شوند ، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. قطعات برخی از مولاژها قابل تفکیک هستند و با تفکیک تشریح اعضای بدن راحت تر می شود. این قطعات جدا شونده به شکل پین و یا مگنت بر جای خود قرار می گیرند.
مولاژ یا ماکت آناتومی اعضای بدن دارای شکل های مختلفی هستند. برخی از آنها بخشی از بدن انسان را نمایش می دهند و بعضی دیگر تمام بدن انسان را نشان می دهند ، البته هنوز هم مولاژی ساخته نشده که بتواند تمام آناتومی بدن انسان را به طور کامل نشان دهد و مولاژهای مختلفی ساخته می شوند که هر کدام چیز های خاصی را نشان می دهند ، به عنوان مثال یک مولاژ برای نشان دادن سیستم عروقی بدن است و یک مولاژ دیگر برای نشان دادن عضلات بدن.
برخی از انواع مختلف مولاژ های اعضای بدن عبارتند از :
- مولاژ پا
- مولاژ اسکلت انسان
- مولاژ جمجمه
- مولاژ چشم
- مولاژ دستگاه تنفس
- مولاژ دستگاه دفع ادرار
- مولاژ فک و دندان
- مولاژ قلب
- مولاژ کبد
- مولاژ کلیه
- مولاژ گوش
- مولاژ لگن
- مولاژ معده
- مولاژ مغز
البته به غیر از مولاژهایی که برای نشان دادن اعضای بدن انسان ساخته می شوند ، مولاژهایی نیز از بدن جانوران و حشرات مختلف برای آموزش بهتر ساخته می شوند.
کاربردهای مولاژ یا ماکت آناتومی اعضای بدن
این ماکت ها می توانند ، اطلاعات آموزشی زیادی درباره آناتومی بدن انسان و حیوانات و محل دقیق قرار گیری هر کدام از اعضای بدن به این دانشجویان پزشکی ارائه دهند . ممکن است قطعات این ماکت ها برای آموزش بهتر از جای خود جدا شده و دوباره سرجای خود نصب شوند و البته که در بعضی مولاژها این قابلیت وجود ندارد و اعضا در جای خودشان ثابت هستند.
این نوع ماکت ها بیشتر از مواد پلیمری پلاستیکی و از بهترین مواد ساخته می شوند . از این ماکت ها معمولا برای آموزش محل قرار گیری اندام بدن برای دانش آموختگان استفاده می شود و در آزمایشگاه های مدارس برای تشریح اندام داخلی اصلی بدن انسان نیز می توانند مورد استفاده قرار بگیرند. کیفیت ساخت و رنگ مورد استفاده در این ماکت ها در معرفی اعضای داخلی بدن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشند ، زیرا این مولاژها باید به گونه ای باشند ، که شباهت بسیار زیادی نسبت به نمونه طبیعی اندام مورد مطالعه داشته باشند.
مولاژ یا ماکت آناتومی اعضای بدن دانش آموزی
این نوع از ماکت ها پیچیدگی کمتری نسبت به مولاژ های پزشکی برخوردار هستند. این گروه از مولاژ ها برای آموزش بهتر اعضای بدن ، مخصوص نوجوانان و کودکان طراحی و ساخته شده اند و قیمت های کمتری نسبت به مولاژهای پزشکی و حرفه ای دارند. این ماکت ها انتخاب بسیار خوبی برای آزمایشگاه های مدارس ابتدایی و دوره های متوسطه می باشد .
منظور از سایز در مولاژ یا ماکت آناتومی اعضای بدن چیست؟
در ساخت این ماکت ها مقیاس اندازه گیری نسبت به نمونه اصلی در نظر گرفته می شوند ، برای مثال برای ساخت یک مولاژ به نسبت ۱/۱ ، بیانگر این است که ابعاد این مولاژ منطبق با نمونه اصلی آن عضو از بدن است . در مقیاس ۲/۱ نیز منظور این است که اندازه و مقیاس تمام بخش های مولاژ نصف یا یک دوم اندازه نمونه طبیعی آن می باشد.
چه نوع مولاژ یا ماکت آناتومی اعضای بدن را باید خریداری کنیم ؟
کیفیت ساخت این ماکت ها باید به گونه ای باشد ، که اجزای آن بدون هیچ گونه مشکلی از یکدیگر جدا شده و یا در جای خود ثابت باقی بمانند ، به بیان دیگر باید گفت که تمام اجزای مولاژ باید دارای کیفیت بسیار خوبی در ساخت داشته باشند . برخی از مواردی که هنگام خرید یک مولاژ یا ماکت آناتومی بدن باید به خاطر داشته باشید ، عبارتند از :
سایز بندی مولاژ :
هر اندازه که سایز بندی این ماکت ها به اندازه واقعی عضوی که از روی آن ساخته می شوند نزدیک تر باشند ، اطلاعات مفید تری را نسبت به اندازه های کوچک تر این ماکت ها به دانش آموزان یا دانشجویان ارائه می دهند.
طراحی مولاژ :
ساخت و طراحی این ماکت ها باید به گونه ای باشد که از نظر رنگ و شفافیت نسبت به عضو های که از روی آنها ساخته شده اند ، بسیار تطابق داشته باشند و باید در ساخت این ماکت ها از بهترین رنگ ها و مواد برای تطابق بیشتر استفاده کرد .
کیفیت و مواد به کار رفته در ساخت مولاژ :
جنس و مواد به کار رفته در ساخت این ماکت ها باید از جنس مقاوم و نشکن باشد و از مواد درجه یک تولید شده باشند.
پایه مولاژ :
برای نگهداری این ماکت ها باید از پایه های استفاده شود که باید بسیار محکم ، استوار و بدون لرزش باشند.
مارک ها و قیمت خرید و فروش مولاژ یا ماکت آناتومی اعضای بدن
مولاژ توسط شرکت های مختلفی تولید و به بازار عرضه می شود و می توان مارک های مختلف آن را در بازار مشاهده بود. شما می توانید بر اساس نوع کاربرد هر یک از این ماکت ها را با قیمت های مختلف خریداری کنید.
