برگ سنا چیست؟ خواص و فواید دارویی آن

در طب سنتی و درمان های گیاهی، سنا یکی از شناخته شده ترین گیاهان دارویی به شمار می رود که دارای خواص بی نظیری است. برگ سنا در درمان بسیاری از بیماری ها تاثیر گذار است.

سنا درختچه ای است که در آفریقا، هند و برخی دیگر از نقاط جهان رشد می کند. برای قرن ها، برگ و میوه سنا یک داروی مردمی برای یبوست بوده است.

اگر به مصرف گیاهان دارویی علاقه دارید ممکن است با این سوالات مواجه شوید که مصرف این گیاه چه فواید و عوارضی دارد؟ چگونه مصرف کنم؟ در ادامه در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک همراه ما باشید تا پاسخ پرسش های خود را بیابید.

برگ سنا

گیاه سنا، گیاهی بوته ای است که دارای گل های زرد، سفید و صورتی است که بیشتر به رنگ زرد دیده می شود. این گیاه شباهت زیادی به گیاه حنا داشته معمولاً با آن اشتباه گرفته می‌شود.

برگ سنا دارای طبع گرم و خشک است و دارای طعم تلخ است. میوه سنا نسبت به برگ آن ملایم تر است و استفاده طولانی مدت از آن عوارض کمتری به همراه دارد اما برگ سنا بسیار مفید و موثر تر است.

جالب است بدانید که این گیاه دارای تایید FDA است. این تایید به این معنی است که فواید این گیاه به طور رسمی و جهانی به ثبت رسیده است.

این دارو برای درمان یبوست و همچنین برای پاکسازی روده قبل از آزمایش های تشخیصی مانند کولونوسکوپی استفاده می شود. سنا همچنین برای سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، جراحی مقعد یا مقعد، پارگی دیواره مقعد، بواسیر و کاهش وزن استفاده می شود.

چای گیاه سنا

چای برگ سنا یک درمان گیاهی محبوب است که از برگ های این گیاه تهیه می شود. مواد تشکیل دهنده این گیاه ترکیباتی فعال به نام آنتراکینون بوده که ملین های قوی هستند. چای سنا همچنین برای برخی علائم دیگر از جمله کاهش وزن استفاده می شود.

شواهدی وجود دارد که سنا را با برخی از خواص ملین مرتبط می کند، اما تحقیقات مربوط به چای در این زمینه وجود ندارد.

فواید برگ سنا

گیاه سنا دارای فواید شناخته شده بی نظیری است. تحقیقات نشان داده است که سنا در درمان یبوست بسیار تاثیر گذار بوده و روده ها را تحریک می کند. همچنین ممکن است برای یبوست ناشی از بارداری، جراحی یا عوارض جانبی دارو مفید باشد. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد سنا قبل از کولونوسکوپی روده ها را تمیز می کند.

در حالی که تعدادی از مطالعات اثرات سنا را به شکل پودر یا کپسول آزمایش کرده و به ثبت رسانده اند، اما تعداد کمی از مطالعات مزایای بالقوه نوشیدن چای سنا را نیز برای سلامتی بررسی و تایید کرده اند.

برخی از طرفداران پیشنهاد می کنند که نوشیدن چای می تواند سم زدایی و کاهش وزن را افزایش دهد.

برگ سنا موثر در یبوست

برگ سنا برای درمان یبوست کاربرد داشته و بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. خوردن این برگ برای درمان کوتاه مدت یبوست موثر است. محققان دریافتند که ترکیبات فعال موجود در سنا دارای اثر ملین قوی است. ملین موجود در گیاه، با تحریک مخاط روده بزرگ، ترویج انقباضات روده و حرکات روده در درمان یبوست موثر است.

برای بهره مندی از تاثیر بیشتر سنا برای درمان یبوست، می توانید این گیاه را همراه با پسیلیوم یا سدیم دوکوزات مصرف کنید. برگ سنا همراه با دوکوزات سدیم برای درمان یبوست در افراد مسن و افرادی که تحت عمل جراحی آنورکتال قرار گرفته اند موثر است.

سنا همچنین مانع از جذب مجدد آب و الکترولیت ها از روده بزرگ می شود که باعث افزایش مایعات در روده ها و نرم شدن مدفوع می شود.

سنا موثر در آمادگی برای کولونوسکوپی

برگ سنا قبل از انجام کولونوسکوپی همراه با سایر عوامل برای پاکسازی روده بزرگ استفاده می شود.

مصرف سنا از راه دهان به اندازه روغن کرچک، بیسوکودیل و پلی اتیلن گلیکول برای آماده سازی روده موثر است. به نظر می رسد استفاده از ترکیبی از سنا، مانیتول، محلول سالین و سیمتیکون، قبل از تصویربرداری از روده با کپسول مخصوص بلعیده شده، موثرتر از استفاده از رژیم مشابه بدون سنا باشد.

(کولونوسکوپی نوعی روش پزشکی است که به طور گسترده در غربالگری سرطان روده بزرگ استفاده می شود.)

سنا در سایر اختلالات گوارشی نیز موثر است

چای برگ سنا در درمان سندرم روده تحریک پذیر و نفخ نیز موثر است. سنا حاوی بسیاری از مواد شیمیایی به نام سنوسید است. سنوسیدها پوشش داخلی روده را تحریک می کنند که باعث ایجاد اثر ملین می شود.

برگ سنا موثر در کاهش وزن

استفاده از برگ سنا به ویژه به صورت دمنوش یا چای برای کاهش وزن بسیار مفید است. تاثیر سنا برای کاهش وزن به علت مسهل بودن آن است. این گیاه با کمک به دفع راحت تر مدفوع و رفع یبوست های گاه به گاه که بر اثر رژیم های کم فیبر به وجود می آید از جذب این چربی ها توسط بدن جلوگیری کرده و به کاهش وزن کمک می کند.

همچنین مصرف برگ سنا در از بین بردن سموم و غذای هضم نشده در روده بزرگ تاثیر گذار است که کاهش این التهابات نیز عاملی برای کاهش وزن به شمار می رود.

 سنا موثر در درمان بیماریهای انگلی

برگ سنا به علت دارا بودن ترکیباتی چون ملین باعث از بین رفتن غذاهای هضم نشده، سموم و التهابات موجود در روده بزرگ شده و دارای خاصیت ضد انگلی است. این گیاه در درمان انگل نیز قابل استفاده است و می تواند کرم ها و سایر انگل های موجود در روده، از بین ببرد.

سنا و تنظیم مایعات بدن

گیاه سنا بسیار کم کالری بوده و باعث می شود شما مصرف مایعات را در بدن خود افزایش دهید. افزایش مایعات بدن باعث دفع ادرار بیشتر می شود. این افزایش دفع ادرار باعث خروج آب و نمک اضافی بدن شده و می تواند با سم زدایی بدن باعث حفظ ایمنی و سلامتی شما شود.

مقدار مصرف برگ سنا

مصرف گیاه سنا به صورت پودر، کپسول و همچنین بصورت دمنوش یا چای خواص و فواید خود را حفظ می کند. دوزهای زیر در تحقیقات علمی مورد مطالعه قرار گرفته است:

برای بزرگسالان

برای یبوست: برای یبوست عمومی، دوز معمول روزانه ۱۷.۲ میلی گرم است. بیش از ۳۴.۴ میلی گرم از برگ سنا دو بار در روز مصرف نکنید. در افراد مسن، روزانه ۱۷ میلی گرم قابل استفاده است. برای یبوست بعد از بارداری، ۲۸ میلی گرم در ۲ دوز تقسیم شده استفاده می شود.

برای آماده سازی روده: از دوزهای سنا حاوی ۷۵ میلی گرم یا سنوزیدها که یک روز قبل از کولونوسکوپی مصرف شده اند، یا ۱۲۰-۱۵۰ میلی گرم یک یا دو بار در روز قبل از کولونوسکوپی استفاده شده است.

برای فرزندان

در کودکان ۱۲ سال به بالا، دوز معمول ۲ قرص(۸/۶ میلی گرم) یک بار در روز است وحداکثر دوز ۴ قرص (۳۴.۴ میلی گرم) دو بار در روز است. در کودکان ۶ تا ۱۱ سال، دوز معمول روزانه ۱ قرص (۸.۶ میلی گرم) و حداکثر دوز ۲ قرص (۱۷.۲ میلی گرم) دو بار در روز است. در کودکان ۲ تا ۵ سال، دوز معمول ۱/۲ قرص (۴.۳ میلی گرم) روزانه و حداکثر دوز ۱ قرص (۸.۶ میلی گرم) دو بار در روز است.

طریقه مصرف برگ سنا

برگ سنا دارای طعم و بوی تلخی است. به همین دلیل برای بوی بهتر می توانید این گیاه را به همراه گیاهان معطر دیگر نظیر هل، رازیانه، زنجبیل و نعنا و برای طعم بهتر از عسل یا شکر استفاده کنید.

در چهار فنجان آب به جوش آمده به میزان نصف قاشق چای خوری برگ سنا خشک شده بریزید به مدت ۸ تا ۱۰ دقیقه اجازه دهید تا آب به همراه برگ بجوشد. اکنون می توانید دمنوش خود را به صورت ولرم همراه با طعم دهنده های ذکر شده مصرف کنید.

عوارض جانبی مصرف برگ سنا

وقتی از چای سنا برای درمان کوتاه مدت یبوست استفاده می شود، عوارض جانبی آن معمولاً خفیف و محدود است. اما مصرف طولانی مدت آن می تواند باعث این موارد شود:

ناراحتی معده

گرفتگی عضلات

اسهال

حالت تهوع

استفراغ

علاوه بر این، استفاده طولانی مدت از چای سنا و دوزهای بالاتر با مشکلات جدی سلامتی مانند آسیب کبدی، اختلالات الکترولیت و تغییر در ریتم قلب مرتبط است.

منع مصرف برگ سنا

• سنا در صورت مصرف طولانی مدت یا در دوزهای بالا ناامن است. بیش از دو هفته از سنا استفاده نکنید. استفاده طولانی مدت می تواند عملکرد روده ها را به طور معمول متوقف کند و ممکن است باعث وابستگی به ملین ها شود. استفاده طولانی مدت همچنین می تواند میزان یا تعادل برخی از مواد شیمیایی در خون (الکترولیت ها) را تغییر دهد که می تواند باعث اختلالات عملکرد قلب، ضعف عضلانی، آسیب کبدی و سایر آثار مضر شود.
• بارداری و شیردهی: سنا در دوران بارداری و شیردهی در صورت مصرف کوتاه مدت از طریق دهان، ایمن است. در صورت مصرف طولانی مدت یا در دوزهای بالا، ایمن نیست. استفاده طولانی مدت، مکرر یا استفاده از دوزهای بالا با عوارض جانبی جدی از جمله وابستگی به مسهل و آسیب کبدی مرتبط است.

در صورت داشتن بیماری هایی چون بیماری کرون، کولیت زخمی، آپاندیسیت، اسهال، کم آبی بدن، درد شکم، شرایطی که باعث انسداد روده می شود، هر نوع بیماری قلبی، کبدی یا کلیوی از مصرف برگ سنا اجتناب کنید. بسیار مهم است که قبل از استفاده از سنا با پزشک خود مشورت کنید.