آب گازدار یا سودا چیست و چه فوایدی برای بدن دارد؟
خواص و مضرات، ترکیبات و روش تهیه آب گازدار در این مقاله بررسی شده است. خوانندگان محترم وبلاگ نشریه علمی جهان شیمی فیزیک می توانید با مطالعه این مقاله با نوشیدنی های گازدار آشنا شوید.
آب گازدار یا سودا چگونه تهیه می‌شود؟
سودا یا آب گازدار یا آب کربناته آبی است که در آن گاز دی اکسید کربن تحت فشار حل می شود. آب گازدار یکی از مواد اولیه برای تولید نوشیدنی های گازدار است. این نوشیدنی حبابدار با نام های دیگر مثل سودا و آب کربناته نیز شناخته می‌شود. نمک را معمولاً به برخی از انواع سودا اضافه می کنند تا طعم آن بهتر شود. هر از گاهی مقادیر کمی از مواد معدنی مختلف به آن اضافه می شود. آب گازدار، حتی اگر اسیدی باشد،بدن را اسیدی نمی کند زیرا کلیه ها و ریه ها دی اکسید کربن اضافی را دفع می کنند.
آب گازدار با آب معدنی طبیعی گازداریکسان نیست. این آب‌های معدنی گازدار طبیعی از چشمه‌های معدنی به دست می‌آیند و به طور طبیعی حاوی مواد معدنی و سولفور هستند. این آب‌ها معمولاً کربناته هستند، مانند برند فرانسوی پریر و برند ایتالیایی سان‌پلگرینو. این آب های معدنی گازدار را به بازار عرضه می کنند.این آب‌های معدنی به صورت طبیعی دارای ترکیبات گوگردی و دیگر مواد معدنی هستند و آنها را به صورت آب معدنی گازدار نیز به بازار عرضه می‌کنند.
بررسی خواص اسیدی سودا یا آب گازدار
دی اکسید کربن و آب، اگر با هم واکنش شیمیایی دهند، اسید کربنیک تولید می کنند. اسید کربونیک نوعی اسید ضعیف است که می تواند گیرنده های عصبی دهان شما تحریک می کند این تحریک باعث ایجاد احساس سوزش و گزش در داخل دهان می شود که برای بسیاری از انسان ها هم تحریک آمیز و هم خوشایند است. ph آب گازدار بین سه تا چهار است که مشخص می کند این آب کمی اسیدی است. اما، مصرف مایعات اسیدی مانند آب گازدار، بدن شما را اسیدی نمی کند. چون کلیه ها و ریه ها دی اکسید کربن اضافی را از بدن خارج می کنند. این ویژگی باعث می شود که محدوده PH خون بین ۳۵.۷ و ۴۵ حفظ شود و به سختی قلیایی شود. صرف نظر از آنچه می خورید یا می نوشید.
ترکیبات مورد استفاده در تولید آب گازدار
آب
آب گازدار ۹۴درصد از ترکیبات این نوشیدنی ها را تشکیل می دهد. دی اکسید کربن به نوشیدنی ها رنگ و طعم گازدار خاصی می دهد. علاوه بر این تا حدودی به عنوان یک نگهدارنده عمل می کند.دی اکسید کربن به دلیل اینکه یک ترکیب خنثی، غیر سمی و نسبتاً ارزان است، برای در تولید آب گازدار بسیار مناسب است و بدون مشکل به مایع تبدیل شود.
شیرین کننده ها
ترکیب اصلی دوم برای تولید آب گازدار شکراست که ۷ تا ۱۲ درصد آن را تشکیل می دهد. شکر طعم و اسیدها را متعادل می کند. نوشیدنی های بدون قند در جنگ جهانی دوم به دلیل کمبود شکر ساخته شد. به دلیل این کمبود، تولیدکنندگان به سمت شیرین کننده های مختلف، به ویژه ساخارین، روی آوردند. استفاده از ساخارین به دلیل خواص سرطان زا یی در دهه ۱۹۷۰ ممنوع شد.
به جای ساخارین، جایگزین های مختلف قند، آسپارتام مشخص شد، که به طور گسترده در تولید نوشیدنی های رژیمی مورد استفاده قرار گرفت. این ترکیبات اغلب در کنار شکر و شیرین کننده ها و طعم دهنده های مختلف به محصول اضافه می شود.
اسیدها
طعم کلی محصول به پایداری مواد مورد استفاده در تولید آب گازدار (شیرین کننده، بنزین و اسیدیته) بستگی دارد (ph). اسیدها از طریق تحریک ترشح بزاق باعث افزایش طعم و تشنگی می شوند. حداکثر اسید رایج در آب گازدار اسید سیتریک است که طعمی شبیه لیمو دارد. اسیدها علاوه بر این سطح ph را کاهش می دهند و تا حدی ماندگاری محصول را افزایش می دهند.
سایر ترکییبات مورد استفاده
مقدار بسیار کمی از افزودنی های دیگر برای طعم دهی، عطر و ظاهر نوشیدنی اضافه می شوند. تنوع زیادی در طعم ها وجود دارد. طعم ها ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند.
امولسیون ها برای ایجاد ظاهر مناسب به مایعات اضافه می شوند. آنها حاوی صمغ، پکتین و … هستند. این ترکیبات یک امولسیون پایدار را در بین دو فاز مایع و روغن تشکیل می دهند. آنها باعث پراکندگی طعم دهنده ها، رنگ ها و مواد ویسکوز کننده می شوند.
مواد نگهدارنده برای جلوگیری از فاسد شدن و رشد میکروارگانیسم ها به محصول اضافه می شود. آنتی اکسیدان اسید اسکوربیک و BHA که رنگ و طعم را حفظ می کند. در طول سال‌ها، استفاده از نگهدارنده‌های طبیعی رایج تر شده است.
آب تونیک چیست؟
حتما آب‌های گازدار شیرین و طعم‌دار را در فروشگاه‌ها دیده‌اید.آب “تونیک” نوعی آب کربن دار است که حاوی عنصرتلخ مزه به نام کوئینین و همچنین قند یا شربت غلیظ فروکتوز ذرت است.
آب گازدار در ایران
آب گازدار طبیعی در ایران در ویلادره سرعین وجود دارد.
خواص آب گازداریا سودا
تقویت هضم و گوارش
آب گازدار اعصاب حسی را نسبت به مصرف سایر نوشیدنی ها تحریک می کند و با نوشیدن آن هضم غذا بهبود پیدا می کند. علاوه بر این، کسانی که می خواهند گلوی خود را صاف کنند با خوردن آب گازدار سریعتر بهبود می یابند.
آب کربناته یا آب گازدار تأثیر مثبتی بر عملکرد روده دارد، به خصوص کسانی که یبوست دارند. محققان معتقدند که آب گازدار همچنین می تواند علائم سوء هاضمه را که شامل درد معده است، کاهش دهد.
کاهش وزن
از مزایای مصرف آب گازدار این است که به کاهش وزن کمک می کند. زیرا نوشیدن آب گازدار احساس سیری بیشتری نسبت به مصرف آب خالص می دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که آب گازدار زمان نگهداشتن مواد غذایی را در معده بیشتر می کند، بنابراین به شما کمک می‌کند تا احساس سیری بیشتری داشته باشید و با مصرف کمتر غذا، وزن کم کنید.
سنگ کلیه
یکی از ویژگی های آب گازدار این است که شما را به مصرف مایعات بسیار بیشتر نسبت به حالت عادی وادار می کند و با توجه به اینکه یکی از روش های مقابله با سنگ کلیه خوردن مایعات زیاد است، می توانید از آب گازدار برای دفع کلیه استفاده کنید.
کودکان
دادن آب گازدار به کودک فکر جالبی نیست ، زیرا می تواند باعث ناراحتی شکمی، درد معده و و استفراغ شیر در نوزادان شود. مصرف آب گازدار در کودکان حتی بعد از دو سالگی نیز می تواند سبب نفخ شود.
دندان
برخلاف تصور بسیاری از مردم، آب گازدار، مانند نوشابه، می‌تواند به دندان آسیب برساند، اما خوشبختانه تاثیر کمی بر مینای دندان شما دارد و برای مینای دندان شما مشکل ساز نمی شود.
رژیم کتوژنیک
نوشیدن آب گازدار در این رژیم نه می تواند یک نوشیدنی مفید باشد و نه مضر ، بلکه در میانه راه قرار دارد. اما به طورکلی، نوشیدن این آب برای رژیم های لاغری مفید است.
دیابت
افراد مبتلا به دیابت نمی توانند نوشابه و سایر نوشیدنی های گازدار بنوشند، بنابراین بهترین روش برای آنها استفاده از آب گازدار است که خوش طعم و بدون قند است.
فشار خون
مصرف آب گازدار می تواند تاثیر خوبی بر سلامت قلب داشته باشد، اما تاکنون هیچ تحقیقی در مورد فواید این آب برای فشار خون انجام نشده است.
افزایش سلامت قلب
مزیت دیگری از نوشیدن آب گازدار افزایش سلامت قلب است، حتی اگر شواهد کمی وجود داشته باشد. در نگاهی به، افرادی که آب گازدار مصرف می‌کردند، کلسترول، قند خون پایین‌تری داشتند که در نتیجه خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی را در مقایسه با افرادی که آب معمولی می‌نوشیدند، ۳۵ درصد کاهش می‌داد
هیدراته شدن بدن
آب گازدار باعث می شود تا بدن در طول روز هیدراته شود. بسیاری از مردم طعم آن را دوست دارند و نوشیدن آن ساده تر از آب معمولی و چشمه است. اما آب چشمه مانند آب گازدار، بدن را هیدراته نگه می دارند.
سلامت دندان ها
لایه بیرونی دندان یا مینای دندان یکی از سخت ترین بافت های بدن انسان است که از ماده معدنی به نام هیدروکسی آپاتیت تشکیل شده است که شامل کلسیم و فسفات است.بزاق عمدتاً از آب تشکیل شده است، و دارای کلسیم و فسفات است. به طور طبیعی بین مواد معدنی داخل دندان و مواد معدنی داخل بزاق تعادل وجود دارد و PH در دهان معمولا حدود ۶ تا ۷ است. بنابراین اگر PH به زیر ۵ برسد. مولکول های کلسیم و فسفات از دندان جدا می شود و وارد بزاق می شوند که به فرایند دمینرالیزاسیون می گویند.
مصرف آب گازدار برای برخی افراد نگرانی ایجاد کرده است زیرا دندان ها در تماس مستقیم با اسید هستند. تحقیقات ثابت کرده است که آب معدنی گازدار تا زمانی که فاقد قند باشد، آسیب کمی به مینای دندان وارد می کند. در حقیقت، نوشیدنی های شیرین بدون مضرتر از نوشابه های گازدار بدون قند هستند. برای رفع نگرانی در رابطه با پوسیدگی دندان سعی کنید از نوشیدنی های گازدار شیرین دوری کنید و مینای دندان خود را خیلی خوب مسواک بزنید.
رفع حالت تهوع در هنگام مسافرت
اگر از آن دسته افرادی هستید که از حالت تهوع در سفر اذیت می شوید، نوشیدنی های گازدار مصرف کنید زیرا به تسکین حالت تهوع کمک می کند. کافی است آن را در جرعه های کوچک بنوشید تا به سرعت حالتان بهبود پیدا کنید.
تاثیر خواص آب گازداریا سودا در سلامت استخوان ها
بسیاری ازافراد معتقدند که نوشیدنی های گازدار به دلیل خواص اسیدی برای سلامت استخوان ها مضر هستند. با این حال، مطالعات نشان می دهد که نوشابه های گازدار تاثیری بر پوکی استخوان ندارند. در حقیقت، کسانی که مقدار زیادی نوشابه های کولا می نوشند، به دلیل محتوای بیش از حد فسفر، کلسیم پایینی دارند که احتمال پوکی استخوان را افزایش می دهد.
خاصیت فوق العاده برای پوست صورت
مراقبت های زیبایی زنان کره ای در جهان شهرت دارد و آنها فقط از آب گازدار به صورت خوراکی استفاده نمی شود. خانم های کره ای نیز برای مراقبت از پوست و مو از آب معدنی و آب گازدار استفاده می کنند. با توجه به این واقعیت که مراقبت از پوست با آب گازدار به عنوان بهترین راه برای ثابت نگهداشتن PH و سلامت پوست است. در ابتدای مصرف ممکن است، احساس خارش ناشی از آب گازدار می‌تواند کمی ناخوشایند باشد، اما پوست با گذشت زمان به آن عادت می‌کند. مصرف بیش از حد آن برای پوست توصیه نمی شود.
مواد لازم برای تهیه آب گازداریا سودا
- آب: یک لیتر
- گریپ فروت: یک عدد
- پرتقال: یک عدد
- لیمو: دو عدد
- ساقه سنبل هندی خرد شده: ۷۵ گرم
- سرکه: سه قاشق غذاخوری
- پوست گنه گنه خرد شده: یک تا چهار فنجان
- یک نوع از انواع سته (میوه هایی شامل: زغال اخته، خرمالو، انگور و خرما): ده عدد
- هل خرد شده: ۵ عدد
- بادیان رومی کوچک: دوعدد
- نمک: یک قاشق چایخوری
- فلفل سیاه: یک چهارم قاشق چایخوری
- شربت ساده یا عسل: یک و نیم فنجان
چگونه آب گازداریا سودا را به روشی ساده تهیه کنیم
- برای تهیه آب گازدار، ابتدا پوست مرکبات را خیلی نازک گرفته و جدا کنید، سپس تمام آب مرکبات را بگیرید و از صافی رد کنید و در قابلمه بریزید و پوست بریده شده را داخل آن بریزید.
- حالا ساقه سنبل هندی را نگینی خرد کرده و به قابلمه اضافه کنید و به آن آب بیافزایید. سپس بادیان رومی ، فلفل، هل و فلفل سیاه، سرکه، پوست درخت گنه گنه شده، بادیان رومی ، فلفل، هل و فلفل سیاه را اضافه کنید.
- در این مرحله، قابلمه را روی حرارت ملایم بگذارید و اجازه دهید پانزده دقیقه بعد ،ا آب بجوشد.
- حالا قابلمه را از روی حرارت بردارید و بگذارید تا دمای اتاق خنک شود و پس از سرد شدن در ظرف درب دار به مدت ۲ روز در یخچال قرار دهید و گهگاه شیشه را تکان دهید.
- بعد از دو روز محتوی داخل شیشه را از صافی رد کرده و درون ظرف دیگری بریزید و شربت را به آن بیافزاید و مخلوط کنید.
- حالا به هر لیوان نصف لیوان ، آب تونیک بیافزایید وباقیمانده آن را به آب یا هر نوشیدنی دلخواه اضافه کنید.
کلام آخر
نوشیدن آب معدنی گازدار بسیار گوارا و لذت بخش است. ازنوشیدن آن ، لذت ببریداما در مصرف آن زیاده روی نکنید. یا پس از مصرف آب معدنی گازدار، دهان خود را با آب معمولی بشویید تا از حالت اسیدی در بزاق دهان جلوگیری شود. این حقیقت دارد که تحقیقات به نتیجه دقیقی مبتنی بر مضر بودن یا نبودن آب معدنی نرسیده اند، اما این بدین معنا نیست که باید آب معدنی گازدار را با آب طبیعی و سالم جایگزین کنید. اما، این نوشیدنی ممکن است بسیار محبوب باشد وکالری نداشته باشد، بنابراین افرادی در دوران رژیم به سر می برند ، می توانند آب معدنی گازدار را با انواع نوشیدنی رژیمی جایگزین کنند.
