فرمول شیمیایی کربوکسی متیل سلولز CMC
کربوکسی متیل سلولز CMC ماده ای صنعتی است که از مصارف و کاربرد گسترده برخوردار است. کربوکسی متیل سلولز CMC در دو گرید صنعتی و خوراکی تولید و در بازار عرضه می گردد. از خواص کربوکسی متیل سلولز CMC به دلیل اقتصادی بودن در صنعت بسیار استفاده می شود. این محصول در آب حل شده و ماده ای پایدار محسوب می شود. فرمول شیمیایی کربوکسی متیل سلولز CMC به صورت (CH۲-COOH-) شناخته می شود. توجه شود که فرمول مولکولی و جرم مولکولی این ماده سلولزی می تواند متغیر باشد. از کاربرد کربوکسی متیل سلولز یا سی ام سی خوراکی در صنایع غذایی و از کاربرد کربوکسی متیل سلولز CMC صنعتی در صنایع آرایشی بهداشتی، صنعت نفت و… بهره برده می شود. قیمت کربوکسی متیل سلولز CMC تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد.
در ادامه این مطلب از جهان شیمی فیزیک به بررسی فرمول شیمیایی کربوکسی متیل سلولز CMC و همین طور خواص و کاربرد های آن می پردازیم. با ما همراه باشید تا بیشتر با این ماده آشنا شوید.
کربوکسی متیل سلولز CMC چیست
کربوکسی متیل سلولز CMC پلی ساکاریدی خطی، بلند زنجیر و محلول در آب ست که غیر یونی بوده و نوع خالص آن به صورت پودری سفید، بدون مزه و بدون بو یافته می شود. سی ام سی اغلب به صورت نمک سدیم آن و با نام کربوکسی متیل سلولز سدیم و با فرمول مولکولی C۸H۱۶NaO۸ مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده در صنایع غذایی به‌عنوان صمغ غذایی عمل کرده و موجب افزایش میزان چسبندگی غذا می‌گردد. CMC در داروسازی، تولید شوینده، روان کننده، افزودنی های غذایی و… نیز کاربردی گسترده دارد.
فرمول شیمیایی کربوکسی متیل سلولز CMC چیست
صمغ سلولز نام دیگر این ماده است. این ترکیب دارای فرمول شیمیایی متغیر بوده و اغلب به صورت نمک سدیم با فرمول C8H16NaO8 شناخته می شود. فرمول شیمیایی کربوکسی متیل سلولز CMC شامل (CH۲-COOH-) است.
خواص کربوکسی متیل سلولز CMC
- حجم دهنده
- پایدارسازی امولسیون
- داشتن برهم کنش های ویژه با پروتئین
- آب‌دوست و آب‌رسان
- دارای خواص ژل سازی
- بهبود خواص فیزیکی غذا
- بی ضرر بودن
- حلالیت خوب در آب سرد و گرم
- افزایش ویسکوزیته محلول
- فعالیت سطحی بالا
- پایداری حرارتی مطلوب
- داشتن ویژگی های ترموپلاستیکی
استفاده کربوکسی متیل سلولز CMC در صنایع آرایشی و بهداشتی
تعلیق سازی ذرات، ابقای رنگ، محافظت پوستی، زدودن چرک و لکه، افزایش ویسکوزیته، تثبیت کنندگی، روان سازی و… موجب کاربرد کربوکسی متیل سلولز یا سی ام سی در صنایع آرایشی و دارویی شده است.
به دلیل خواص آب‌دوستی استفاده از کربوکسی متیل سلولز CMC در شوینده ها بسیار صورت می پذیرد. درواقع وجود این ماده در شوینده ها موجب می شود تا چربی ها جدا گشته و دیگر به لباس نچسبند. سی ام سی در صابون به غلظت آن کمک کرده و از آسیب های پوستی ممانعت می کند.
از کربوکسی متیل سلولز یا سی ام سی به دلیل جلا دهند‌گی و پایدارکنندگی در تولید خمیردندان استفاده می شود. همچنین این ماده پایدارکننده امولسیون بوده و لایه ای یکدست در کرم‌های دست و لوسیون ها ایجاد می کند. از دیگر کاربردهای این ماده در صنایع آرایشی و بهداشتی کاربرد آن در شامپوهاست. مصرف سی ام سی موجب پایدار کنندگی کف و افزایش قابل توجه آب‌دوستی در شوینده ها می شود.
آیا کربوکسی متیل سلولز خوراکی است
این ماده دارای هیچ‌گونه ارزش غذایی نبوده و بدن انسان قادر به هضم آن نیست. اما مصرف کربوکسی متیل سلولز CMC بی خطر اعلام شده است. از این ترکیب در صنایع غذایی به عنوان امولسیفایر، تثبیت کننده و غلظت دهنده استفاده می شود.
مصرف کربوکسی متیل سلولز CMC در حفاری چاه نفت
سی ام سی به عنوان عامل مهمی در بهبود کیفیت گل حفاری استفاده می شود. از انواع با ویسکوزیته بالای سی ام سی جهت ایجاد غلظت و از انواع با ویسکوزیته پایین آن جهت کاهش ضایعات فیلتراسیون محلول حاصل از حفاری نفت استفاده می گردد. این ماده درواقع مزایا زیر را در حفاری چاه نفت دارد:
- کنترل کننده اتلاف مایعات
- جاذب
- نگهدارنده آب
- درزگیر دیواره چاه
- تعلیق ساز خاک
- و…
