اسید سیتریک صنعتی چیست؟ – خواص و مزایای آن

اسید سیتریک صنعتی در کشاورزی و صنعت کاربرد داشته و یک اسید ضعیف است. اسید سیتریک در دو نوع صنعتی و خوراکی در بازار عرضه می شود. از نوع خوراکی این اسید در مواد غذایی فاسد شدنی به عنوان یک افزودنی برای تنظیم میزان PH و نگهدارنده استفاده می کنند. از نوع صنعتی نیز در تولید مواد تمیز کننده و داروسازی به کار گرفته می شود. با مطالعه این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک می توان اطلاعاتی درباره کاربرد اسید سیتریک و انواع خواص آن آشنا شد.

اسید سیتریک چیست؟

نام دیگر اسید سیتریک جوهر لیمو است، زیرا این اسید برای اولین بار توسط محققی سوئدی در سال ۱۷۸۴ از آب لیمو گرفته شد. اما در حال حاضر اسید سیتریک را از تخمیر یک نوع قارچ به نام آسپرژیلوس نیگر به دست می آورند. اسید سیتریک از لحاظ ساختار، یک اسید آلفا هیدروکسی با سه اسکلت کربنی است که یک گروه هیدروکسیل و سه گروه اسید کربوکسیلیک دارد.

به طور طبیعی می توان اسید سیتریک را در شمار زیادی از میوه ها و سبزیجات یافت. به طور کلی به مقدار فراوان، اسید سیتریک در مرکباتی چون پرتقال، لیمو، گریپ فروت، نارنگی و لیمو ترش یافت می شود.

خواص فیزیکی و شیمیایی اسید سیتریک

اسید سیتریک به صورت بلورهای بدون رنگ، بی بو و با طعم اسیدی بوده که نقاط ذوب و جوش آن به ترتیب ۱۵۳ و ۱۷۵ درجه سانتی گراد است. این اسید در آب محلول است و یک محلول با مزه ای ترش و اسیدی را ایجاد می کند.

از خواص شیمیایی اسید سیتریک با توجه به ساختار این اسید که سه گروه کربوکسیلیک اسیدی دارد می توان واکنش آن با سه مولکول بازی را بیان کرد .

کاربرد اسید سیتریک با توجه به دو نوع آبدار و بدون آب بودن آن خواهد بود. نوع آبدار این اسید که مونوهیدراته است با حرارت دادن به نوع خشک تبدیل می شود. اما اگر دمای اسید سیتریک بالاتر از ۱۷۵ درجه سانتی گراد شود، تجزیه شده و دی اکسید کربن از دست می دهد.

انواع اسید سیتریک

همان طور که در بالا گفته شد، در یک تقسیم بندی، دو نوع اسید سیتریک صنعتی و خوراکی وجود دارد.

اسید سیتریک صنعتی

از ترکیبات اسید سیتریک صنعتی که به صورت پودری است برای پاک سازی دیگ های بخار استیل استفاده می شود. همچنین برای حذف دی اکسید گوگرد از سوخت های گازی کارخانه های برق، از محلول بافری اسید سیتریک صنعتی به کار گرفته می شود. نمونه هایی از استرهای اسید سیتریک، استرهای تری اتیل، تری بوتیل و استیل تری بوتیل است که به عنوان نرم کننده غیرسمی در پلاستیک سازی کاربرد دارد.

علت کاربرد اسید سیتریک صنعتی در تولید مواد شوینده، خاصیت اتصال به فلزات سخت آب است. با این خاصیت، توانایی شوینده ها در تمیز کردن چند برابر زیاد شده و کف زیادتری تولید می شود. برای تنظیم اسیدیته کرم ها و محصولات آرایشی و بهداشتی از اسید سیتریک صنعتی به کار گرفته می شود. این اسید در نقش یک ضدعفونی کننده نیز خواهد بود.

اسید سیتریک خوراکی

کاربرد اسید سیتریک خوراکی در صنایع غذایی برای طعم دادن به آن هاست. این اسید، محلول در آب بوده و می تواند در شکل خوراکی به صورت پودر و یا قرص باشد. بهبود طعم های ترش در آبنبات، نوشابه و ژلاتین با اسید سیتریک خوراکی صورت می گیرد. از خواص تاثیرگذر اسید سیتریک در ترکیب مواد غذایی، ایجاد تعادل PH در آن هاست. تنظیم PH پکتین در ژله و ژلاتین نیز با کمک این اسید کنترل می شود. حفاظت از قوام اسیدی موجود در مواد مغذی میوه و آبمیوه ها و همچنین حفظ رنگ، قوام و شکل ظاهری غذاهای کنسرو با کاربرد اسید سیتریک در آن ها خواهد بود.

از کاربردهای دیگر اسید سیتریک خوراکی، پیشگیری کننده قهوه ای شدن محصولات تازه بریده شده مانند سیب، بهبود طعم داروهای جویدنی یا شربت ها، تولید مواد غذایی منجمد و فرآورده های لبنی و افزایش عمر غذا و نوشیدنی هاست.