گاهی اوقات عملکرد ناقص سیستم ایمنی بدن، سبب ایجاد واکنش های آلرژیک می شود. در دنیای پزشکی داروهای وجود دارد که با استفاده از آن ها می توان تا حد زیادی این واکنش ها را سرکوب کرد. از انواع این داروها می توان به پردنیزولون، سیتریزین و تریامسینولون اشاره کرد. امروز در جهان شیمی فیزیک قصد داریم تا شما را با داروی تریامسینولون و کاربرد و عوارض آن آشنا کنیم.
تریامسیونولون چیست؟
تریامسینولون درمانی برای نارسایی غدد فوق کلیه است. از این دارو در مواردی نظیر درمان اختلالات التهابی و برای سرکوب کردن سیستم ایمنی بدن نیز استفاده می شود. مواردی از تجویز این دارو برای بیماری های روماتیسمی نیز مشاهده شده است.
این دارو در دسته داروهای کورتیکواستروئیدی قرار می گیرد. از این دارو همچنین برای درمان انواع بیماری های پوستی نظیر اگزما، درماتیت، آلرژی، بثورات پوستی استفاده می شود. تریامسینولون سبب کاهش تورم، خارش و قرمزی ناشی از بیماری های پوستی خواهد شد.
عملکرد تریامسینولون
عملکرد علمی تریامسینولون به صورت جلوگیری و یا کنترل التهاب از طریق سرکوب مهاجرت لکوسیت های پلی مورفونوکلئر و فیبروبلاست و برگرداندن نفوذپذیری مویرگ ها تعریف می شود. این دارو می تواند با کاهش فعالیت سیستم لنفاوی، سیستم ایمنی بدن را سرکوب کند.
به طور تخصصی تر، تریامسینولون با عبور از غشاء سلولي به گيرنده هاي مخصوص به خود در سيتوپلاسم متصل می شود و كمپلكس دارو-گيرنده را وارد هسته سلولي مي کند. اين كمپلكس با اتصال به نواحي خاصي از DNA سبب می شود تا روند رونويسي mRNA تحریک شود. این تحریک منجر به ساخت آنزيم هايي خواهد شد كه در نهايت مسئول اثرات سيستميك كورتيكواستروئيدها هستند.
كورتيكواستروئيدها از تجمع سلول هاي التهابي در ناحيه التهاب جلوگیری خواهند کرد. در ادامه این روند، مهار فاگوسيتوز و آزاد شدن آنزيم هاي مسئول در التهاب، مهار ساخت و آزاد شدن واسطه هاي شيميايي التهاب اتفاق خواهد افتاد. این مراحل در نهایت منجر به بروز اثرات ضد التهابي تریامسینولون می شوند.
اسامی و انواع
داروی تریامسینولون در انواع گوناگونی در داروخانه ها موجود است. اشکال و اسامی این دارو به شرح زیر تعریف شده اند:
نام رایج دارو: تریامسینولون (Triamcinolone)
اسامی تجاری دارو
در شکل آمپولی این دارو با نام های زیر در دسترس است:
تریامسینولون
تریلون
تریام هگزال
در اشکال کرم و پماد این دارو با نام های زیر در دسترس است:
تریامسینولون
تریامسیکورت
کرم تریامسینولون
نحوه مصرف اشکال مختلف تریامسینولون
آمپول
شکل تزریقی تریامسینولون در شرایط مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد، این شرایط به شرح زیر تعریف شده اند:
اختلالات آلرژیک
آرتروز
نقرس
بیماری های خونی
مشکلات تنفسی
برخی از سرطان ها
بیماری های چشمی
اختلالات روده
بیماری های پوستی
دوز مصرفی
۱۰ میلی گرم در میلی لیتر به صورت تزریق داخل مفصلی یا تزریق درون ضایعه
۴۰ میلی گرم در میلی لیتر به صورت تزریق عضلانی یا داخل مفصلی
برای درمان اختلالات روماتیسمی یا آرتروز
۶۰ میلی گرم عضلانی هر ۶ هفته یک بار
گاهی اوقات ۲۰ تا ۱۰۰ میلی گرم عضلانی اضافه می شود.
تزریق داخل مفصلی، تزریق درون بافت نرم
در مفاصل بزرگ ۱۵ تا ۴۰ میلی گرم
در مفاصل کوچک و التهاب غلاف تاندون ۲.۵ تا ۱۰ میلی گرم
درمان ضایعات پوستی
تزریق داخل ضایعه
۱ میلی‌گرم در هر محل، تزریق ۱ بار یا بیشتر در هفته
بیش از ۳۰ میلی‌گرم در روز مجاز نیست.
اگر نیاز به فاصله بود، در فاصله ۱ سانتی متر از محل ضایعه تزریق شود.
شرایط سیستمیک التهابی و آلرژی
۶۰ میلی گرم تزریق عضلانی
در این شرایط دوز تزریق باید در محدوده ۴۰-۸۰ میلی گرم باشد.
برای بیماری MS
۶۰ میلی‌گرم عضلانی روزی یک بار به مدت ۱ هفته
پس از آن ۶۴ میلی گرم در روز به مدت ۱ ماه
پماد و کرم تریامسینولون
پماد و کرم تریامسینولون فقط روی پوست قابل استفاده هستند.
استفاده در کشاله ران یا زیر بغل ممنوع بوده و تنها در شرایطی که پزشک تجویز کند مجاز است.
نحوه مصرف
یک لایه نازک از دارو را ۲ تا ۴ بار در روز یا طبق تجویز پزشک روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
ناحیه نباید پوشیده یا بانداژ شود، مگر به دستور پزشک
در صورت استفاده برای نوزادان از پوشک تنگ استفاده نکنید.
اگر دارو برای معالجه بیماری پوست دست نیست، بعد از استعمال دست خود را بشویید.
استفاده در نواحی چشم، دهان و بینی ممنوع است و بیماری زا خواهد بود.
در صورت تماس با نواحی نام برده شده به سرعت آن ناحیه را با آب فراوان بشویید.
عوارض جانبی تریامسینولون
این دارو عوارض بسیار زیادی دارد، بنابراین مصرف خودسرانه آن توصیه نمی شود. تنها در صورت تجویز پزشک اقدام به مصرف این دارو کنید. در صورت مشاهده هرکدام از عوارض زیر حتما به مراکز درمانی مراجعه کنید:
کبودی
ورم مفاصل
سرفه
سینوزیت
قلبی عروقی
آکنه ولگاریس
درماتیت آلرژیک
استریای آتروفیک
افزایش تعریق
نازک شدن اپی درم
قرمزی پوست
پوسته ریزی پوست
هایپرپیگمانته شدن (تیره شدن پست)
هایپرتریکوزیس (پرمویی)
هیپوپیگمانته شدن (روشن شدن پوست)
راش پوستی
آتروفی زیر جلدی
نازک شدن مو
کهیر
خشکی پوست
اختلالات قاعدگی
افزایش وزن
باد کردن شکم
تغییر عادات روده
خونریزی گوارشی
سوراخ شدن دستگاه گوارشی
سکسکه
افزایش اشتها
تهوع
پانکراتیت
زخم گوارشی
زخم مری
نقص عملکرد مثانه
خونریزی پس از یائسگی
اختلالات اسپرم
عوارض جانبی فرم تزریقی
قرمزی یا درد در محل تزریق
ناراحتی معده
سردرد
سرگیجه
مشکل خواب
افزایش وزن
فشار خون بالا
افزایش قند خون
عفونت
در صورت مشاهده موارد زیر به پزشک خود اطلاع دهید:
ضعف
پف صورت
افزایش وزن غیرمعمول
نازک شدن پوست
درد استخوان
تغییرات دوره قاعدگی
تغییرات ذهنی و خلقی (مانند افسردگی، نوسانات خلقی، تحریک)
کبودی و خونریزی
مشکلات بینایی
تورم مچ پا، پا، دست
ضربان قلب سریع، آهسته، نامنظم
تب
درد مفصلی
علائمی شبیه به خونریزی معده
هشدار مصرف تریامسینولون
مقدار مصرف دارو باید دقيقاً توسط پزشك تعيين شود، از افزایش یا کاهش میزان توصیه شده بپرهیزید.
استفاده طولاني مدت برای کودکان منجر به مهار رشد خواهد شد.
استفاده در دوران شیردهی توصیه نمی شود.
موارد احتیاط در مصرف تریامسینولون
فرم موضعی
قبل از استفاده ازفرم موضعی داروی تریامسینولون موارد زیر را به پزشک اطلاع دهید
-حساسیت به تریامسینولون، سایر داروها یا سایر مواد موجود در محصولات موضعی تریامسینولون
– عفونت در دهان یا گلو، دیابت یا سندرم کوشینگ
-بارداری، قصد باردار شدن یا شیردهی
فرم تزریقی
مشکلات خونریزی دهنده
لخته شدن خون
پوکی استخوان
دیابت
برخی بیماری های چشم نظیر آب مروارید، آب سیاه، عفونت تبخال چشم
مشکلات قلبی نظیر نارسایی قلبی، حمله قلبی تازه
فشارخون بالا
عفونت های فعلی و گذشته نظیرعفونت های مفصلی و عفونت های ناشی از قارچ، تبخال، سل
بیماری های کلیوی
بیماری کبدی
مشکلات روحی و خلقی نظیر روان پریشی، اضطراب، افسردگی
مشکلات معده و روده نظیر دیورتیکولیت، زخم، کولیت اولسراتیو
تشنج
مشکلات تیروئید
موارد ممنوعیت مصرف
عفونت قارچی سیستمیک
حساسیت به کورتیکواستروئیدها یا سایر اجزای محصول
مالاریای مغزی
تداخلات دارویی
داروهای کورتیکواستروئید خوراکی نظیر پردنیزون
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن نظیر سیکلوسپورین
آلدسلوکین
میفپریستون
آسپرین
اور دوز با داروی تریامسینولون
استفاده بیش از حد این دارو ممکن است عوارض اور دوزی از خود بروز دهد. از جمله این علائم از دست دادن تنفس یا تنفس سخت است. در چنین شرایطی حتما با اورژانس تماس حاصل کنید.
