روش تعیین و ارزش تشخیصی هموگلوبین بالا و پایین و نرمال
هموگلوبین بالا و پایین و نرمال به طور معمول به عنوان بخشی از آزمایش خون با عنوان شمارش خون (CBC) اندازه گیری می شود . شمارش کامل خون یکی از مهمترین تجویزهای پزشکان برای تشخیص بیماری در افراد می باشد. این کار توسط یک دستگاه خودکار انجام می شود که از نمونه خونی که تحت درمان شیمیایی قرار گرفته است برای آزادسازی هموگلوبین از گلبول های قرمز استفاده می شود.
هموگلوبین آزاد شده سپس از نظر شیمیایی به سیانید متصل می شود که ترکیبی را تشکیل می دهد که نور را جذب می کند. سپس مقدار نور جذب شده اندازه گیری می شود و جذب نور مستقیماً با میزان هموگلوبین موجود در خون ارتباط دارد. بر این اساس هموگلوبین بالا و پایین و نرمال اعلام می گردد. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما بمانید.
هموگلوبین بالا و پایین و نرمال یعنی چه؟
مقادیر طبیعی هموگلوبین به سن و جنس فرد مربوط می شود. مقادیر نرمال ممکن است در سیستم های آزمایشی اندکی متفاوت باشد و پزشکان برای گروه بیماران خود “مقادیر طبیعی خاص ” را تعیین کنند. نمونه ای از محدوده های طبیعی که به طور گسترده توسط پزشکان خانواده پذیرفته شده است به شرح زیر است :
- زمان تولد : ۱۳.۵ تا ۲۴.۰ گرم در دسی لیتر (متوسط ۱۶.۵ گرم در دسی لیتر)
- سن کمتر از ۱ ماه : ۱۰.۰ تا ۲۰.۰ گرم در دسی لیتر (میانگین ۱۳.۹ گرم در دسی لیتر)
- سن ۱-۲ ماه : ۱۰.۰ تا ۱۸.۰ گرم در دسی لیتر (میانگین ۱۱.۲ گرم در دسی لیتر)
- سن ۲-۶ ماه : ۹.۵ تا ۱۴.۰ گرم در دسی لیتر (میانگین ۱۲.۶ گرم در دسی لیتر)
- سن ۱ تا ۲ سال : ۱۰.۵ تا ۱۳.۵ گرم در دسی لیتر (میانگین ۱۲.۰ گرم در دسی لیتر)
- سن ۲ تا ۶ سال : ۱۱.۵ تا ۱۳.۵ گرم در دسی لیتر (میانگین ۱۲.۵ گرم در دسی لیتر)
- سن ۶ تا ۱۲ سال : ۱۱.۵ تا ۱۵.۵ گرم در دسی لیتر (میانگین ۱۳.۵)
مقدار هموگلوبین در زنان :
- سن ۱۲ تا ۱۸ سال : ۱۲.۰ تا ۱۶.۰ گرم در دسی لیتر (میانگین ۱۴.۰ گرم در دسی لیتر)
- سن بیشتر از ۱۸ سال : ۱۲.۱ تا ۱۵.۱ گرم در دسی لیتر (میانگین ۱۴.۰ گرم در دسی لیتر)
مقدار هموگلوبین در مردان :
- سن ۱۲تا ۱۸ سال : ۱۳.۰ تا ۱۶.۰ گرم در دسی لیتر (میانگین ۱۴.۵ گرم در دسی لیتر)
- سن بیشتر از ۱۸ سال : ۱۳.۶ تا ۱۷.۷ گرم در دسی لیتر (میانگین ۱۵.۵ گرم در دسی لیتر)
هموگلوبین چیست ؟
هموگلوبین یک مولکول پروتئینی است که در گلبول های قرمز یافت می شود و اکسیژن را از ریه ها به بقیه بدن منتقل می کند. بدون هموگلوبین ، گلبول های قرمز شما نمی توانند اکسیژن مورد نیاز سلولهای بدن را برای تولید انرژی تامین کنند. هموگلوبین برای زندگی انسان بسیار حیاتی می باشد.
هموگلوبین یک تترامر با چهار زنجیره پلی پپتیدی ، دو زنجیره آلفا (α) و دو زنجیره بتا (β) است. هر یک از زنجیره های پلی پپتیدی دارای یک گروه پروتز همگن و یک اتم آهن هستند. گروه همگن پروتز شامل یک رنگدانه قرمز به نام پورفیرین می باشد و آهن خود را به پورفیرین متصل می کند. وقتی آهن به اکسیژن متصل می شود ، پورفیرین خون به رنگ قرمز روشن تبدیل می شود و وقتی آهن به اکسیژن متصل نباشد ، خون به رنگ آبی مایل به تیره تبدیل می شود.
هر اتم آهن به یک مولکول اکسیژن متصل می شود و از آنجا که هموگلوبین دارای چهار اتم آهن است ، هر یک از آنها چهار مولکول اکسیژن را در حین حرکت در بدن شما حمل می کنند. در بزرگسالان ، هموگلوبین غالب α۲β۲ است و معمولاً به آن هموگلوبین A1 (HbA) نیز می گویند.
آیا می توان با آزمایش هموگلوبین بالا و پایین و نرمال را اندازه گیری کرد؟
آزمایش هموگلوبین یک آزمایش خون رایج است که میزان هموگلوبین بالا و پایین و نرمال را تعیین می کند و به طور معمول به عنوان بخشی از شمارش کامل سلول های خونی ؛ همراه با اندازه گیری هماتوکریت اندازه گیری می شود. برای انجام این آزمایش ، یک تکنسین آزمایشگاه یا کارکنان مراقبت های بهداشتی ابتدا منطقه مشخص شده برای نمونه گیری را با الکل تمیز می کنند.
در مرحله بعد ، آنها یک سوزن را داخل ورید بازوی شما قرار می دهند تا نمونه خون جمع آوری شود. سپس نمونه شما برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می کنند. شمارش هموگلوبین به شما امکان اندازه گیری مستقیم ظرفیت حمل اکسیژن خون را می دهد. پس از آزمایش ، پزشک متوجه می شود که سطح هموگلوبین بالا و پایین و نرمال است.
میزان هموگلوبین طبیعی برای مردان ، ۱۴ تا ۱۷ گرم (گرم در دسی لیتر) در خون و برای زنان ۱۲ تا ۱۵ گرم در دسی لیتر می باشد. محققان دائماً در حال پیشبرد روش های اندازه گیری هموگلوبین هستند. روش های قبلی شامل روش سولفات مس (CST) ، مقیاس رنگ هموگلوبین (HCS) ، روش سهلی و روش سیانمت هموگلوبین (CM) می باشند.
میزان پایین هموگلوبین به چه معناست؟
اگر تعداد هموگلوبین از مقدار طبیعی هموگلوبین کمتر باشد ، برای نمونه :
- ۱۳.۵ گرم هموگلوبین در دسی لیتر (۱۳۵ گرم در لیتر) خون برای مردان
- کمتر از ۱۲ گرم در دسی لیتر (۱۲۰ گرم در لیتر) برای زنان
میزان هموگلوبین بالا به چه معناست؟
بسته به عملکرد پزشکی ، آستانه تعداد بالای هموگلوبین در افراد متفاوت است. به طور کلی ، میزان هموگلوبین بالا عبارت است از:
- بیش از ۱۶.۶ گرم (گرم) هموگلوبین در دسی لیتر (dL) خون برای مردان
- بیش از ۱۵ گرم در دسی لیتر برای زنان
- در کودکان ، تعریف هموگلوبین بالا با توجه به سن و جنس متفاوت می باشد
اگر هموگلوبین شما پایین باشد نشانه چیست؟
پایین بودن هموگلوبین به این معنی است که ظرفیت حمل اکسیژن هموگلوبین خون شما پایین می باشد. در صورت مشکوک بودن به کاهش سطح هموگلوبین با پزشک خود مشورت کنید. سطح هموگلوبین پایین می تواند نشان دهد ، که افراد دارای شرایط پزشکی خاصی هستند ، این شرایط پزشکی خاص عبارتند از :
- کم خونی آپلاستیک
- سرطان
- بیماری مزمن کلیوی
- سیروز
- لنفوم هوچکین (بیماری هوچکین)
- کم کاری تیروئید
- بیماری التهابی روده (IBD)
- نارسایی کمبود آهن
- مسمومیت از سرب
- سرطان خون
- مولتیپل میلوما
- سندرم میلودیس پلاستیک
- لنفوم غیر هوچکین
- روماتیسم مفصلی
- کم خونی ناشی از کمبود ویتامین
محققان همچنین دریافتند که کاهش سطح هموگلوبین با سکته مغزی ، در زمان بروز سکته مغزی ایسکمیک حاد در بیماران همراه می باشد.
اگر هموگلوبین شما بالا باشد نشانه چیست؟
اگر هموگلوبین بیشتر از میزان نرمال باشد به این معنی که هموگلوبین شما دارای ظرفیت حمل اکسیژن بیش از حد نرمال است. سطح هموگلوبین بالا ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد :
- بیماری ریه
- بیماری قلبی
- پلی سیتمی ورا
- تومورهای کلیه
- کم آبی بدن
- هیپوکسی
- قرار گرفتن در معرض مونوکسید کربن
- ارتفاع بالا
چگونگی درمان هموگلوبین بالا یا پایین :
علل پایین یا بالا بودن هموگلوبین یک شرایط پزشکی خاص است که نحوه رفتار گلبول های قرمز خون یا تعداد گلبول های قرمز خون شما را در یک زمان خاص تغییر می دهد. گاهی اوقات ، کمبود آهن می تواند باعث کاهش سطح هموگلوبین خون شما شود.
هنگامی که غلظت آهن بدن شما کاهش می یابد ، ممکن است از کمبود خفیف آهن به اریتروپوزیسم فقر آهن یا کم خونی فقر آهن (IDA) پیشرفت کنید. IDA معمولاً با سطوح پایین هموگلوبین مشخص می شود. غلظت هموگلوبین کمتر از ۱۱ گرم در دسی لیتر در کودکان زیر ۱۰ سال یا کمتر از ۱۲ گرم در دسی لیتر در افراد ۱۰ ساله یا بالاتر نشان دهنده IDA است.
چگونه سطح هموگلوبین خود را افزایش دهیم ؟
اگر علائمی را نشان می دهید که نشان دهنده سطح پایین هموگلوبین است ، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا علت علائم را تشخیص داده و تأیید کند. اگر پزشک تأیید کرد که سطح هموگلوبین شما به دلیل کمبود آهن پایین است می توانید با خوردن غذاهای غنی از آهن سطح هموگلوبین خود را افزایش دهید .کمبود آهن می تواند منجر به کاهش سطح هموگلوبین شود ؛ زیرا هموگلوبین حاوی اتم های آهن به عنوان یکی از اجزای اصلی آن است. برخی افراد به احتمال زیاد آهن کافی در خون خود ندارند ، از جمله :
- زنان حامله
- نوزادان و کودکان خردسال
- زنانی که خونریزی شدید قاعدگی دارند
- اهداکنندگان مکرر خون
- افراد مبتلا به سرطان
- افرادی که دارای اختلالات گوارشی یا جراحی قبلی دستگاه گوارش هستند
- افرادی که نارسایی قلبی دارند
خوراکی های مفید:
ممکن است پزشک توصیه کند که غذاهای حاوی آهن بیشتری بخورید . طبق گزارش NIH ، غذاهای غنی از آهن عبارتند از:
- گوشت بدون چربی – آهن همگن
- غذاهای دریایی – آهن همگن
- آجیل – آهن غیر همگن
- لوبیا – آهن غیر همگن
- سبزیجات – آهن غیر همگن
- محصولات غلات غنی شده (نان ، غلات و سایر غلات) – آهن غیرهمگن
آهن همگن از فراهمی زیستی بالاتری نسبت به آهن غیرهمگن برخوردار است. این بدان معناست که منابع غذایی حاوی آهن همگن به آسانی توسط هموگلوبین جذب می شوند. از غذاهایی که مانع جذب آهن می شوند ، خودداری کنید . این غذاها شامل پلی فنول ها (در سبزیجات خاص) ، تانن (در چای) ، فیتات ها (در سبوس) و کلسیم (در محصولات لبنی) می باشد .
مکمل آهن
همچنین پزشک ممکن است علاوه بر غذاهای غنی از آهن ، مکمل های آهن نیز برای شما تجویز کند. دستورالعمل های مصرف مکمل های آهن بسته به بدن فرد مصرف کننده و تجویز پزشک متفاوت است. با این حال ، در اینجا دستورالعمل های مکمل آهن از مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) ایالات متحده آمده است :
- نوزادانی که منحصراً از شیر مادر تغذیه می کنند و کمتر از ۴ ماه سن دارند ، نیازی به مکمل آهن ندارند و شیر مادر برای آنها کافی می باشد
- نوزادانی که منحصراً از شیر مادر استفاده می کنند و ۴ ماه به بالاتر سن دارند ، می توانند ۱ میلی گرم در روز قطره آهن استاندارد بدون نسخه مصرف کنند.
- نوزادان یک ساله ای که به طور انحصاری از شیر مادر تغذیه نمی کنند ، می توانند از شیر خشک غنی شده با آهن استفاده کنند.
- نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند و نارس یا دارای وزن کم هستند ، می توانند ۲ تا ۴ میلی گرم در روز قطره آهن (حداکثر ۱۵ میلی گرم در روز) استفاده کنند.
- زنان در سنین باروری می توانند ۰.۳-۰.۵ میلی گرم در روز مکمل آهن استفاده کنند.
- زنان باردار می توانند به طور متوسط روزانه ۳ میلی گرم در ۲۸۰ روز حاملگی مکمل آهن استفاده کنند.
اگر پزشک شما بیماری کم خونی را تأیید کرد ، سطح هموگلوبین پایین شما ممکن است به دلیل کمبود ویتامین B12 یا فولات نیز به وجود آمده باشد. در این صورت ، پزشک ممکن است توصیه کند که هموگلوبین خود را با غذاهای زیر که سرشار از اسید فولیک و ویتامین B12 هستند ، افزایش دهید :
- تخم مرغ
- گوشت
- مرغداری
- شیر
- صدف
- غلات غنی شده
در صورت نیاز پزشک ممکن است برای افزایش هموگلوبین شما ، تزریق ویتامین B12 و یا مکمل اسید فولیک را تجویز کند.
تفاوت بین هموگلوبین و هموگلوبین A1C چیست؟
هموگلوبین طبیعی با نام هموگلوبین A1 (HbA) شناخته می شود با این حال ، نوع دیگری از هموگلوبین وجود دارد که به نام هموگلوبین A1c یا هموگلوبین گلیکوزیزه شناخته می شود. هموگلوبین A1c هموگلوبینی است که گلوکز به آن متصل می باشد. هرچه سطح گلوکز خون شما بیشتر باشد ، احتمال اتصال گلوکز به هموگلوبین و تبدیل آن به A1c بیشتر است. آزمایش هموگلوبین A1c معمولاً برای غربالگری و نظارت بر دیابت استفاده می شود ، همچنین می تواند خطر ابتلا به دیابت را بررسی کند.
