راهنمای کامل جدول تناوبی عناصر یا جدول مندلیف به همراه دانلود

جدول تناوبی یا همان جدول مندلیف پایه و اساس علم شیمی به حساب می آید. عناصر پایه و اساس جدول تناوبی می باشند. این جدول به نام ابداع کننده روسی اولیه آن جدول مندلیف نیز خیلی از اوقات شناخته می شود. جدول امروز شامل حدود یکصد و هیجده عنصر است که با توجه به افزایش عدد اتمی منظم مرتب در جدول تناوبی بر اساس خواص شیمیایی قرار گرفته اند که به همین دلیل نیز به آن جدول تناوبی اطلاق می شود.
در این مقاله علاوه بر ارایه یک نسخه باکیفت جدول تناوبی PDF مطابق با کتاب درسی شیمی ۱ پایه دهم، دوره دوم متوسطه، به بررسی تاریخچه کشف و ویژگی های شیمیایی گروه های مختلف این جدول، ساختار جدول تناوبی عناصر، چگونگی طبقه بندی عناصر و روندهای تناوبی نیز پرداخته می شود.
فهرست مطالب این نوشته
۱. تاریخچه جدول تناوبی
۲. آنتوان لاوازیه
۳. شاهکار مندلیف
۴. دلیل شهرت جدول مندلیف
۵. پیدایش جدول تناوبی کنونی
۶. قانون تناوبی چیست؟
۷. ساختار جدول تناوبی عناصر
۸. طبقه بندی عناصر در جدول مندلیف
۹. روندهای تناوبی در جدول مندلیف
۱۰. تعریف اصطلاحات مهم در جدول تناوبی
۱۱. دانلود جدول تناوبی pdf
فهرست مطالب
تاریخچه جدول تناوبی
زمانی که ارسطو فیلسوف بزرگ یونانی در ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، نظریه خود (نظریه چهار عنصری) مبنی بر اینکه همه مواد از چهار عنصر آب، باد، خاک و آتش درست شده اند را مطرح کرد، زمان شکوفه زدن تئوری عناصر بود. به بیان دیگر، جرقه شروع مطالعه بر روی خواص مواد از همین زمان آغاز شد. کیمیاگری به اسم برند هیننگ در سال ۱۶۴۸ در میان تحقیقات خود برای یافتن سنگ کیمیا، اولین عنصر را کشف کرد که سنگی سفید و درخشان بود. او نام این عنصر را فسفر گذاشت.
آنتوان لاووازیه
لاوازیه نهستین فردی بود که ده ها عنصر را بر اساس خواص و ویژگی های آن ها طبقه بندی کرد. در طبقه بندی لاوازیه، عناصر در چهار گروه گازها، فلزات، غیرفلزات و عناصر زمین قرار گرفتند. دسته بندی لاوازیه را می توان به عنوان موثرترین گام در فعالیت مرتبط با عناصر توسط دانشمندان دیگر دانست.
در سال ۱۸۲۹ یوهان دوبرینر به کشف جالبی رسید. او وقتی سه عنصر لیتیم، سدیم و پتاسیم را بر اساس خصوصیات مشابه در یک گروه جای داد متوجه شد می تواند با مقایسه عنصرهای کناری به خواص عنصر میانی برسد.
در ادامه جان نیوزلندی کسی بود که عناصر را بر طبق شباهت در جرم اتمی به هفت گروه با نام قانون اکتاها دسته بندی کرد.

شاهکار مندلیف
دیمیتری مندلیف (Dmitri Mendeleev) کسی است که در تنظیم جدول تناوبی و به طور کلی در علم شیمی منحصر به فرد است. او هر عنصر و خواص مربوط به آن را بر روی کارت هایی نوشت و همه ی این کارت ها را به دفعات مختلف با توجه به خصوصیات مختلفشان به حالت های گوناگونی در کنار یکدیگر قرار داد.
مندلیف، سرانجام به این قانون مهم رسید، عناصر بر اساس افزایش جرم اتمی به گروه های مشخصی تقسیم می شوند. در این گروه بندی در هر ستون خصوصیات شیمیایی عنصرها یکسان است و هر سطر عنصرها بر اساس افزایش جرم اتمی مرتب شده اند.
مندلیف قانون تناوب خود را اولین بار در سال ۱۸۶۹ به انجمن شیمی- فیزیک پترزبورگ ارایه کرد. این دانشمند بزرگ در ادامه بیست سال بر روی شاهکار خود کار کرد.
دلیل شهرت جدول مندلیف
علت اصلی شهرت جدول مندلیف این بود که این جدول همه عناصر حتی عناصری که تا آن زمان کشف نشده بودند را نیز در خود جای می داد. گالیم اولین عنصری بود که در جدول مندلیف جای خالی داشت و او نام این عنصر را اکا آلومینیم یعنی شبیه آلومینیم گذاشته بود. پس از کشف عنصر گالیوم، این عنصر در جایگاه خود قرار گرفت و با « اکا آلومینیم» جایگزین شد. عناصر دیگری نیز مثل اسکاندیم و ژرمانیوم پس از کشف شدن در سال های بعد، در خانه های خالی در نظر گرفته شده در جدول مندلیف قرار گرفتند. تنها گازهای نجیب بودند که مندلیف حتی وجود آن ها را پیش بینی نکرده بود اما این گازها خیلی منطقی بعد از کشفشان در سال های ۱۸۹۸-۱۸۹۲ جای خود را در جدول او پیدا کردند.
نکته دیگر اینکه برای مندلیف چیدن عناصر در یک گروه بر اساس خصوصیات شیمیایی یکسان به طبقه بندی آن ها بر طبق افزایش جرم اتمی ارجحیت داشت. این نظر مندلیف در قرار دادن تلوریم و ید بر خلاف جرم اتمیشان در جدول او کاملا مشهود است.
پیدایش جدول تناوبی کنونی
۴۰ سال پس از کشف مندلیف، جدول تناوبی یکبار دیگر دچار شوک جدیدی شد و این بار هنری موزلی بود که با انجام آزمایشات روی طیف پرتو ایکس عناصر توانست عدد اتمی آن ها را بدست آورد. موزلی با کشف این موضوع که هر عنصر عدد اتمی خاص خود را دارد جدول مندلیف را به جای افزایش عدد جرمی بر حسب افزایش عدد اتمی برای تمامی عناصر کشف شده تا آن زمان مرتب کرد. در جدول موزلی نیز جای خالی برای عناصر کشف نشده وجود داشت و عدد اتمی، وزن اتمی و خصوصیات دیگر آن ها با توجه به هم گروه های خودشان مشخص می شد. ساختار جدول موزلی به شکل امروزی جدول تناوبی بسیار نزدیک است.
قانون تناوبی چیست؟
مندلیف به این نتیجه مهم رسید که در جدول تناوبی با توجه به روند افزایشی جرم اتمی خصوصیات قابل اندازه گیری عناصر تحت تاثیر این روند نخواهد بود و این خواص به صورت متناوب گاهی افزایش و گاهی کاهش می یابد. قانون تناوبی یعنی خواص شیمیایی عناصر در جدول مندلیفی که براساس افزایش عدد اتمی مرتب شده است به طور تناوبی تکرار می شود.
ساختارجدول تناوبی عناصر
جدول تناوبی شامل ۷ ردیف (تناوب) و ۱۸ گروه (ستون) است. عناصر تشکیل دهنده هر گروه دارای خواص مشابه هستند. برای مثال: هالوژن ها که عناصر گروه هفتم هستند تقریبا دارای یک رفتار شیمیایی هستند و همچنین عناصری که در یک ردیف قرار داند تعداد الکترون های ظرفیت (لایه آخر) یکسان دارند. اولین عنصر هر دوره یک فلز قلیایی و آخرین عنصر آن یک گاز نجیب است.
تعداد پروتون های هر عنصر عدد اتمی آن است. هیدروژن به عنوان اولین عنصر جدول تناوبی عدد اتمی یک را دارد. سنگینی عناصر با عدد اتمی آن ها تعریف می شود. عنصر سنگین تر به معنای بالا بودن تعداد پروتون های هسته آن عنصر است. پلوتونیم با عدد اتمی ۹۴ یکی از این عناصر است که در طبیعت وجود دارد اما اورانیم که از عناصر سنگین دیگر است باید در محیط آزمایشگاه و از برخورد هسته عناصر باهم بدست آید.
طبقه بندی عناصر در جدول مندلیف

عناصر نماینده
عناصر نماینده یا گروه A عناصری هستند که در آخرین لایه الکترونی خود اوربیتال s یا p آن ها در حال پر شدن از الکترون است. برخی از این عناصر فلز و برخی نافلز هستند و خصوصیات دیامغناطیسی و پارامغناطیسی در آن ها متفاوت است اما ترکیباتشان بی رنگ و دیامغناطیس هستند. خواص شیمیایی این عناصر تحت تاثیر الکترون های ظرفیت آن ها (همان ویژگی های متشابه در یک گروه) است. در کل خصوصیات شیمیایی این گروه بسیار متفاوت و استثنائات زیادی وجود دارد که از قوانین پیروی نمی کند.
عناصر گروه اول (فلزات قلیایی)
به عناصر گروه اول جدول تناوبی فلزات قلیایی می گویند که هیروژن اولین عنصر این گروه است که به علت داشتن خواص متفاوت جز دسته این فلزات قرار نمی گیرد. این فلزات نرم بوده و چگالی پایینی دارند. نقطه ذوب و نقطه جوش این گروه پایین بوده و فقط یک الکترون در لایه ظرفیت خود دارند، پس به راحتی این الکترون برای رساندن عنصر خود به حالت پایدار در واکنش های شیمیایی شرکت می کند و شدت واکنش پذیری آن ها با حرکت از بالا به پایین گروه افزایش می یابد چون بر تعداد لایه های الکترونی افزوده شده و بار موثر هسته کاهش می یابد. فلزات قلیایی آنتالپی استاندارد ذوب و تبخیر کمی دارند. این فلزات شامل لیتیم، سدیم، پتاسیم، روبیدیوم، سزیم و فرانسیم می باشد.
عناصر گروه دوم (فلزات قلیایی خاکی)
به عناصر گروه دوم از جدول تناوبی فلزات قلیایی خاکی می گویند. شدت واکنش پذیری آن ها از فلزات قلیایی کمتر است اما مانند آن ها از بالا به پایین جدول به دلیل افزایش تعداد لایه های الکترونی افزایش می یابد. شش عنصر این گروه شامل بریلیوم، منیزیم، کلسیم، استرانسیوم، باریم و رادیوم است. عنصر رادیوم در این گروه رادیواکتیو است.
عناصر واسطه
به عناصر واسطه عناصر گروه B گفته می شود که اوربیتال d لایه ماقبل آخر در این گروه در حال پر شدن می باشد. ده گروه از جدول مندلیف که از گروه ۳ تا ۱۲ از آن را اشغال می کنند عناصر واسطه هستند که همگی فلز هستند و خاصیت انعطاف پذیری دارند. دربین آن ها جیوه تنها فلز مایع است. به جز روی، کادمیم و جیوه بقیه ای فلزات نقاط ذوب و جوش چگالی بالایی دارند.
عناصر واسطه داخلی
دو ردیف از عناصر که در قسمت پایین جدول تناوبی هستند عناصر واسطه داخلی اند. جایگاه اصلی این عناصر در واقع در دوره های ششم و هفتم در خانه لانتان و اکتنیم است اما بدلیل کمی جا در این دو خانه بصورت جداگانه در پایین جدول اما با ارجاع به این دو خانه قرار می گیرند. ۱۴عنصری که بعد از لانتان قرار می گیرد سری لانتانیدها و عناصری که به دنبال اکتنیم قرار می گیرد سری اکتنیدها نامیده می شود. در این عناصر اوربیتال f در حال پر شدن است که در لانتانیدها لایه ۴f و در اکتنیدها لایه ۵f در حال پرشدن می باشد.
لانتانیدها شامل عناصر با عدد اتمی ۵۷ تا ۷۱ هستند و اکتنیدها هم عناصری که عدد اتمی از ۹۰ تا ۱۰۳ را دارند. تمام عناصر واسطه داخلی فلز و خاصیت پارا مغناطیسی دارند. اما ترکیبات این دسته پارا مغناطیس و رنگین هستند.

هالوژنها
هالوژن ها گروه ۱۷ از جدول تناوبی را به خود اختصاص دادند. هالوژن ها هیچ وقت به حالت آزاد در طبیعت یافت نمی شوند آن ها به صورت مولکول های دو اتمی وجود دارند. البته برخی از این عناصر هنوز ناشناخته هستند. چون هالوژن ها فقط به یک الکترون احتیاج دارند تا به آرایش پایدار (اوکتت) برسند به همین دلیل واکنش پذیری بسیار بالایی دارند و می توانند با عناصر دیگر ترکیب شوند و ترکیبات خورنده ایجاد کنند. اما قدرت واکنش پذیری آن ها از بالا به پایین کاهش می یابد. این عناصر شامل فلوئور، کلر، برم، ید و استاتین هستند. فلوئور و کلر به صورت گازند اما برم مایع و ید به حالت جامد هست.
گازهای نجیب
جایگاه گازهای نجیب در جدول تناوبی آخرین گروه (گروه صفر) است. چون این گروه از نظر آرایش الکترونی در حالت پایدار هشتایی هستند بنابراین از نظر شیمیایی غیر فعال هستند و هیچ میل ترکیبی با عناصر دیگر ندارند و به آن ها گازهای بی اثر هم گفته می شود. گازهای بی اثر بصورت تک اتمی یافت می شوند. از نظر الکترونگاتیوی قدرت کمی دارند اما بیشترین انرژی یونش را در هر دوره به خود اختصاص می دهند. همگی به شکل گاز هستند و نقاط ذوب کمی دارند. از بین این عناصر رادون و اوگانسون رادیواکتیو هستند. به جز هلیم که دو الکترون دارد بقیه این عناصر در لایه ظرفیت خود ۸ الکترون دارند.
روندهای تناوبی در جدول تناوبی یا مندلیف

چگونگی تغییر شعاع اتمی
دریک گروه از جدول تناوبی با افزایش عدد اتمی، وقتی از یک ردیف به ردیف دیگر وارد می شویم، یک لایه به لایه های الکترونی هر عنصر اضافه می شود، یعنی شعاع اتمی افزایش می یابد.
اما در یک دوره از جدول شعاع اتمی از چپ به راست با کاهش مواجه است زیرا تعداد لایه های الکترونی که ثابت هستند اما بار موثر هسته بر الکترون های لایه ظرفیت زیاد شده، همین موضوع باعث کاهش شعاع اتمی می شود.
چگونگی تغییر انرژی یونش

تغيير انرژی يونش در يک گروه از جدول تناوبی
انرژی یونش به معنای میزان انرژی لازم برای جدا کردن یک الکترون از یک اتم و تبدیل آن به کاتیون است. در هرگروه از جدول تناوبی با حرکت از بالا به پایین جدول بر تعداد لایه های الکترونی یعنی شعاع اتمی افزوده می شود. بعبارتی فاصله الکترون لایه ظرفیت از مرکز هسته زیاد شده، اثر پوششی الکترون های درونی افزایش می یابد، پس جا کردن الکترون از لایه آخر راخت تر انجام می شود و انرژی کمتری صرف می شود. پس نتیجه می گیریم انرژی یونش در یک ستون از جدول از بالا به پایین کاهش می یابد.
تغيير انرژی يونش در يک دوره از جدول تناوبی
همان طور که گفته شد در یک دوره از جدول تناوبی تعداد لایه های الکترونی است ولی چون عدد اتمی افزایش پیدا می کند، نیروی جاذبه هسته و به نسبت آن بار موثر هسته افزایش می یابد و الکترون های ظرفیت را بیشتر به سمت خود می کشد، ولی فاصله لایه ظرفیت از مرکز هسته کاهش می یابد، برای جدا کردن الکترون از لایه آخر به انرژی بیشتری مورد نیاز است. پس از چپ به راست در جدول تناوبی انرژی یونش افزایش می یابد.
چگونگی تغییر الکترونگاتیوی
میزان تمایل اتم به جذب الکترون ظرفیت به سمت هسته خود را الکترونگاتیوی می گویند. هر چه شعاع اتمی کاهش یابد الکترونگاتیوی افزایش می یابد، همچنین هرچه بر تعداد الکترون های ظرفیت افزوده شود الکترونگاتیویته زیاد می شود. بر این روال در جدول تناوبی در یک دوره از چپ به راست الکترونگاتیوی افزایش و در یک گروه از بالا به پایین الکترونگاتیوی کاهش می یابد. در جدول فلزات کمترین الکترونگاتیوی و نافلزات الکترونگاتیوی بیشتری دارند. پس الکترونگاتیوترین عنصر در گوشه بالای سمت راست جدول و برعکس عنصر با کمترین الکترونگاتیوی در گوشه پایین جدول است.

چگونگی تغییر انرژی الکترونخواهی
انرژی الکترون خواهی مقدار انرژی آزاد شده افزودن یک الکترون از اتم خنثی در فاز گازی و تبدیل آن به یک یون منفی است. با توجه به تعریف انرژی آزاد شده در حین انجام واکنش های شیمیایی می توان گفت علامت انرژی الکترون خواهی همیشه منفی است. چون در نافلزات تعداد الکترون های لایه ظرفیت نزدیک به آرایش هشتایی است الکترون خواهی بیشتری نسبت به فلزات که الکترون های والانس کمتری دارند. به عنوان مثال هالوژن ها بیشترین انرژی الکترون خواهی (با مقدار منفی) را در جدول دارند. در این گروه فلوئور رفتار غیر عادی از خود نشان می دهد.
بنابراین در جدول تناوبی تناوبی در یک دوره از چپ به راست الکترون خواهی افزایش و در یک گروه از بالا به پایین کاهش می یابد.
چگونگی تغییر خاصیت فلزی در جدول تناوبی
به میزان میل اتم به از دست دادن الکترون و تشکیل یک کاتیون، خاصیت فلزی می گویند. همانطور که قبلا نیز گفته شد شعاع اتمی در یک گروه از بالا به پایین زیاد می شود همان دلیل بر افزایش خاصیت فلزی است و اما در یک تناوب خاصیت فلزی از چپ به راست کاهش می یابد.
چگونگی تغییر نقطه ذوب در جدول تناوبی
نقطه ذوب یعنی دمایی که در آن دما یک ماده از حالت جامد به حالت مایع در میآید. هر چه پیوند بین اتمها قویتر باشد، انرژی لازم برای شکستن پیوند بیشتر و نقطه ذوب بالاتر می رود. در جدول تناوبی قانون تناوبی منظمی برای نقطه ذوب وجود ندارد ولی در کل فلزات نقاط ذوب بالایی دارند و نقطه ذوب نافلزات پایین است.
تعریف برخی اصطلاحات مهم در جدول تناوبی
در این قسمت به بررسی برخی از اصلاحات مهم در جدول مندلیف مثل عدد اتمی (A)، نماد شیمیایی، عدد جرمی (Z) می پردازیم.
عدد اتمی ( A )
به تعداد پروتون های هسته هر اتم عدد اتمی آن می گویند. مثلا عدد اتمی هلیم دو است چون دو پروتون دارد، سدیم با عدد اتمی سه، دارای سه پروتون است. به همین نسبت عدد اتمی هر عنصر با تعداد پروتون های آن برابر است. در علامت اختصاری هر عنصر عدد اتمی در قسمت پایین، در سمت چپ نشان شیمیایی نوشته می شود. در یک اتم خنثی تعداد پروتون های یک اتم (عدد اتمی) با تعداد الکترون های آن برابر است.
نماد شیمیایی
هر عنصر با یک نماد شیمیایی مشخص می شود. اکثر نمادهای شیمیایی از نام انگلیسی آنها گرفته شده است. این نمادها شامل یک، دو و یا سه حرف هستند. به عنوان مثال نماد شیمیایی هیدروژن H و نماد شیمیایی هلیم He می باشد.
عدد جرمی ( Z )
مجموع تعداد پروتون ها و نوترون های هسته یک اتم را عدد جرمی آن اتم می گویند. عددی صحیح می باشد که مجموع تعداد پروتون ها و نوترون های هسته یک اتم را مشخص می کند. از اختلاف عدد جرمی و عدد اتمی یک عنصر تعداد نوترون های آن به دست می آید.
عدد جرمی وقتی اهمیت پیدا می کند که ایزوتوپ تعریف می شود. چون برخی عناصر ایزوتوپ های مختلف دارند به عبارتی دیگر ایزوتوپ های مختلف یک عنصر عدد جرمی متفاوتی دارند. مثلا هیدروژن دارای سه ایزوتوپ با اعداد جرمی یک، دو و سه است. دو ایزوتوپ پریتیم ( ایزوتوپ یک ) و دوتریم ( ایزوتوپ دو ) هسته های پایداری دارند اما ایزوتوپ سه هیدروژن (تریتیم) دارای هسته رادیواکتیو می باشد.
پرسش و پاسخ
جدول تناوبی عناصر چیست؟
جدول تناوبی یا عناصر یا جدول مندلیف، یک ساختار بسیار دقیق و کامل است که تمامی عناصر کشف شده طبق نظمی مشخص در آن معرفی شده اند. عناصر این جدول در هشت گروه عمودی و هفت دوره تناوب افقی، با ترتیب عدد اتمی، چیده شده ند. لانتانیدها و اکتیندها نیز در دو گروه افقی جداگانه در پایین جدول قرار گرفته اند.
چطور جدول تناوبی را حفظ کنیم؟
با توجه به اینکه حفظ کردن جدول تناوبی عناصر یکی از موارد بسیار مهم برای بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان رشته شیمی است، پیشنهاد می کنیم ابتدا اصول ساختاری این جدول را که در این مقاله به طور کامل توضیح داده شده است یاد گرفته و سپس عناصر هر بخش را بررسی کنید.
خواص عناصر گروه ۱۶ جدول تناوبی مدنلیف چه هستند؟
گروه ۱۶ جدول تناوبی که به گروه اکسیژن یا کالکوژنها معروف است، شامل عناصر اکسیژن، گوگرد، سلنیوم، تلوریوم، پولونیوم و لیورموریوم است. این گروه در دسته P که شامل گروه های ۱۳ تا ۱۸ است قرار گرفته و به عنوان شبه فلزات شناخته می شود.
دسته های جدول تناوبی عناصر چیست؟
جدول تناوبی شامل چهار دسته کلی است که بر اساس اوربیتال فرعی الکترون لایه آخر نام گذاری شده اند. دسته s شامل دو گروه اول جدول و عناصر هیدروژن و هلیوم است. گروه های ۱۳ تا ۱۸ (شامل شبه فلزات) را دسته اعضای p هستند. دسته d شامل گروه های ۳ تا ۱۲ است و به عنوان فلزات واسطه شناخته می شوند. گروه f نیز شامل لانتانیدها و اکتینیدها است.
دانلود جدول تناوبی pdf
با کلیک بر روی لینک های پایین می توانید نسخه با کیفیت جدول تناوبی عناصر را با به دو صورت عکس (JPG) و PDF دانلود نمایید.
- دانلود جدول تناوبی PDF (دانلود نسخه PDF جدول تناوبی عناصر (جدول مندلیف) | مطابق با کتاب درسی شیمی ۱ پایه دهم، دوره دوم متوسطه)
- دانلود عکس جدول مندلیف با کیفیت بالا
عالی بود ممنون از سایت عالی تون من خیلی لذت بردم . جامع و کامل
عالي دم شما گرم
چنتا سايتو گشتم ولي هيچكودوم به خوبيه شما نبود.
موفق باشيد😉
خواهش میکنیم
سپاس
عالییییییی بسیار متشکرم
خیلی خوب بود
متشکرم
جدول تناوبی شیمی دهم
تست شیمی دهم کنکور سراسری
عدد جرمی و تعداد نوترون اتمی به ترتیب برابر با ۱۶ و ۸ می باشد. این اتم متعلق به کدام دوره جدول تناوبی می باشد؟
الف: دوره اول
ب: دوره دوم
ج: دوره سوم
د: دوره چهارم
فلزات جدول تناوبی
بچه چنتا نکته کنکوری فلزات اینجا می گم؛
خواص فلزات:
فلزات، رسانای خوب گرما و الکتریسیته هستند.
براق هستند.
شکل پذیرند (می توانند به صورت سیم های نازکی درآورده شوند.)
چکش خوارند (می توانند با کوبیدن و ضربه خوردن به صورت ورقه های نازکی درآیند.
یک خاصیت شیمیایی فلز، واکنش آن با آب است که منجر به زنگ زدگی و خوردگی فلز می شود.
ممنون
جدول تناوبی نهم بهمراه لینک دانلود رو قرار دادید
مطالب تون خیلی مفید و کاربردی هست
درود
از اینکه جدول تناوبی pdf و فایل عکسش رو گذاشتین خیلی ازتون ممنونم
الان می تونم pdf پرینت کنم و تا زمان کنکوری حسابی مرور کنم
فلزات و نافلزات جدول تناوبی
تغییرات برخی خاصیت های شیمیایی در جدول تناوبی
خاصیت فلزی
از بالا به پایین و از راست به چپ، خصلت فلزی در جدول تناوبی افزایش پیدا می کنه
فلزات، بزرگ ترین دسته ی عناصر را تشکیل می دهند. تمام فلزات به جز جیوه، در دمای اتاق فلز هستن و بیش تر آنها درخشندگی نقره گون دارن. به علاوه، فلزات معمولا چکش خوار و شکل پذیر هستن و رساناهای خوب گرما و الکتریسیته ان.
نافلزات
خصلت نافلزی از بالا به پایین و از چپ به راست در جدول تناوبی کم میشه. ۱۷ غیرفلز در جدول وجود دارد و در دمای اتاق، ۱۱ تای آنها گازی و یکی از آنها (برم) به صورت مایع و ۵ تای آنها به صورت جامد هستن( کربن، فسفر، گوگرد، سلنیوم و ید). هیچ کدام از نافلزات، نقره گون نیستند و بیش تر به رنگ های براقند. نافلزات جامد به جای نرم و چکش خوار بودن، شکننده اند و رسانای ضعیف گرما و الکتریسیته هستن
ممنون از شما
که جدول تناوبی کامل همراه توضیحات و لیک دانلود pdf رو گذاشتید
این صفحه خیلی کامل و عالی هست
سلام خوشحالیم که مطلب جدول تناوبی یا جدول مندلیف و لینک دانلود pdf جدول تناوبی برای شما مفید بوده است.
گروه ۳ تا ۱۲: فلزات واسطه
عناصر واسطه یا «فلزات واسطه»، عناصری هستن که زیرلایه d اونها به صورت جزئی پر شده.
لانتانیدها و اکتینیدها هم تو این گروه قرار می گیرن.
عناصر واسطه، فلزاتی سخت، چکشخوار (شکلپذیر)، براق و رسانای خوب الکتریسیته هستن.
در حقیقت، زمانی که واژه فلز را بکار میبریم، اولین چیزی که به ذهن میاد، شکل و خواص فلزات واسطه که از جمله اونا میشه به طلا، نقره، آهن، مس و پلاتین اشاره کرد
لانتانیدها عنصرهای ۵۸ تا ۷۱جدول تناوبی را تشکیل میدهند و جزو عناصر واسطه داخلی میباشند. وجه تسمیه لانتانیدها از عنصر ۵۷ جدول یعنی لانتان (La) گرفته شده است. باید توجه داشت که خواص شیمیایی این دسته از عناصر مشابه خواص لانتان میباشد همچنین به این گروه از عناصر ، عناصر خاکهای کمیاب نیز اطلاق میشود.
اکتینیدها همانند سایر فلزات و نرم هستن
تمامی شون رنگی نقرهای دارند در برابر هوا، کِدر میشوند. اکتینیدها دارای چگالی و پلاستیسیته بالایی هستند.
بعضی از اکتینیدها مثل فلزات قلیایی با چاقو برش میخورن. عنصری مثل «توریم» را میتوان حرارت داد و همانند فولاد، آن را به ورقههایی تبدیل کرد. چگالی این عنصر در حدود نصف چگالی اورانیوم و پلوتونیوم و از هردو این عناصر سنگینتر هست.
گروه ۱۳: خانواده بور
گروه سیزدهم جدول مندلیف یا خانواده بور (Boron Family)، شامل شبه فلز بور و فلزات آلومینیوم، گالیم، ایندیم و تالیم میشود.
گروه ۱۴: خانواده کربن
گروه خانواده کربن شامل چهاردهمین گروه از گروه های جدول تناوبی است. عناصر کربن، سیلیکون (سیلیسیم)، ژرمانیوم، قلع و سرب، ۵ عنصر این گروه را تشکیل میدهند.
عنصر «فلروویم» هم انتظار میره رفتاری مشابه سایر عناصر این گروه داشته باشه و به همین دلیل، آنرا در گروه ۱۴ جای میدن. گروه کربن در نزدیکی مرکز جدول تناوبی قرار دارد که در سمت راست آن، نافلزات و در سمت چپ آن، فلزات قرار دارن
گروه ۱۵: گروه نیتروژن
گروه پانزدهم جدول تناوبی شامل عناصر نیتروژن و فسفر (جز دسته نافلزات)، آرسنیک و آنتیموان (جز دسته شبه فلزات) و بیسموت (جز دسته فلزات) است.
آرایش الکترونی لایه ظرفیت این عناصر به صورت nS2 nP3 است و به این عناصر گروه خانواده نیتروژن نیز می گویند.
گروه ۱۶ : گروه اکسیژن (کالکوژنها)
کالکوژن به عناصر گروه ۱۶ جدول تناوبی گفته میشود. این گروه به خانوادهٔ اکسیژن نیز معروف هستند.
این خانواده از اکسیژن، گوگرد، سلنیوم، تلوریم و عنصر رادیواکتیو پولونیوم تشکیل شدهاست.
عنصر لیورموریوم سنتزشده نیز پیشبینی میشود که در این گروه قرار بگیرد.
اغلب با اکسیژن جدای از سایر کالکوژنها برخورد میشود و گاهی اوقات نیز از محدوده نام کالکوژنهای جدا میشود به دلیل رفتار شیمیایی متفاوتی که نسبت به سایر کالکوژنها مانند سلنیوم، سولفور، پولونیوم و تلوریوم نشان میدهد.
سولفور از روزگار باستان شناخته شدهاست و اکسیژن در قرن ۱۸ به عنوان یک عنصر شناخته شد. سلنیوم، تلوریوم و پولونیوم نیز در قرن ۱۹ و لیورمیوم در سال ۲۰۰۰ شناخته شدند.
همه کالکوژنها ۶ الکترون ظرفیتی دارند. رایجترین حالت اکسیداسیونی +۲٬۲، +۴، +۶ است.
کالکوژنها و مخصوصاً سبکترین آنها شعاع اتمی نسبتاً کوچکی دارند. کالکوژنهای سبک در حالت عنصریشان اغلب غیرسمی و عنصر مهم برای حیات هستند در حالی که سنگین ترها معمولاً سمی هستند.
همهٔ کالکوژنها نقش کوچکی در فعالیتهای بیولوژیکی دارند مثلاً به عنوان مواد مغذی یا سم. کالکوژنهای سبک مانند سولفور و اکسیژن به صورت خالص اغلب مفید هستند. سلنیوم ماده مغذی بسیار مهمی، اما معمولاً سمی است. تلوریوم اغلب تأثیرات ناخوشایندی دارد و پولونیوم به دلیل سمیت شیمیایی و خاصیت رادیواکتیویته آن همیشه بسیار خطرناک است.
گروه ۱۷: هالوژنها
هالوژنها گروه ۱۷ از عناصر در جدول تناوبی را با نامهای فلوئور، کلر، برم، ید و اَستاتین تشکیل میدهند. در زمان واکنشِ هالوژنها با فلزات، نمکهای بسیاری از جمله «کلسیم فلوراید»
تمامی هالوژن ها موادی بسیار سمی هستند و در زمان پیوند با هیدروژن، تولید اسید میکنند. یک هالوژن معمولا از نمکها و مواد معدنی بدست میآید. از کلر، برم و ید در ضدعفونیکنندهها استفاده میشود.
گروه ۱۸: گازهای نجیب
گازهای نجیب، (VIIIA) عنصرهای اصلی گروه هشتم
این گروه شامل عنصرهای گازی هلیم، نئون، آرگون، کریپتون و زنون است که حدود یک درصد حجم هوا را تشکیل میدهند.
کاربردهای مهم
در تهیه تابلوهای نئون (هلیم: زرد، نئو ن: قرمز، آرگو ن: قرمز یا آبی، کریپتون: سبز مایل ·
به آبی و زنون: آبی متمایل به سبز).
تهیه هوای تنفسی برای غواصی، رقیق کردن اکسیژن برای تنفس بیماران مبتلا به آسم ·
و جوشکاری.
تهیه لامپهای فلورسان و لامپهای معمولی و…
طبقه بندیهای دیگر در جدول تناوبی
برای بررسی جدول تناوبی، دستهبندیهای دیگری نیز ارائه میشوند که مختص به یک ستون یا گروه نیستند و به کمک آنها میتوان درک بهتری از عناصر و خواص مشترک بین برخی از آنها پیدا کرد. که به اختصار عبارتند از
فلزات پسواسطه
شبهفلزات
نافلزات
فلزات پس واسطه
روی، کادمیوم و جیوه معمولا جزو فلزات واسطه به حساب نمیآیند چراکه زیرلایه d آنها با آرایش الکترونی کاملا پر شده است. تحت شرایطی خاص، این عناصر به عنوان «فلزات پس واسطه» شناخته میشوند.
شبه فلزات
شبه فلزات مرز باریکی میان فلزات و نافلزات هستند وخواصی میان این دو دارند .
شبه فلزات مرز باریکی میان فلزات و نافلزات هستند وخواصی میان این دو دارند .
شبه فلزات در دمای اتاق بصورت جامد با رنگ نقره ای وجود دارند . ویژگی چکش خواری در شبه فلزات کم و شکنندگی در آنها زیاد است . شبه فلزتی که خواص فلزی بیشتری دارند چکش خواری بیشتری نیز خواهند داشت .
شبه فلزات شامل موارد زیر هستند : بور – سیلیسیوم – ژرمانیوم _ آرسنیک – آنتیموان – تلوریوم – پولونیوم . بعنوان مثال می توانیم به سیلیکون اشاره کنیم که رسانایی آن مابین عایق و هادی است .
عناصر دیگری نیز در جدول وجود دارند که خواص شان نامشخص است . درباره ی مایه تعنصر پولونیوم اختلاف نظر وجود دارد .برخی دانشمندان آن را شبه فلز و برخی آن را نا فلز می نامند.
ظرفیت گروه ها در جدول تناوبی
جدول تناوبی از ۱۸ ستون یا گروه تشکیل شده که در هر گروه تعداد الکترون های ظرفیت عناصر یکی است.
در یک گروه از جدول با حرکت از بالا به پایین شعاع اتمی با افزایش تعداد لایه های الکترونی، افزایش می یابد. اما به دلیل آن که با افزایش فاصله الکترون های ظرفیت از هسته اتم، به انرژی بیشتری برای جداکردن الکترون نیاز است، انرژی یونش عنصرها در یک گروه با افزایش تعداد لایه های الکترونی، کاهش می یابد.
به همین ترتیب الکترون دوستی در یک گروه، به واسطه فاصله بیشتر الکترون های ظرفیت از هسته، کاهش پیدا می کند.
خواص نافلزات
در هر سه حالت جامد و مایع و گاز دیده میشوند.
به غیر از الماس، موادی نرم هستند.
در حالت جامد، خاصیت شکنندگی دارند و به قطعات کوچکتری خرد میشوند.
به غیر از ید، هیچکدام شفاف نیستند.
الکترونگاتیوی بالایی دارند.
نسبت به فلزات، چگالی کمتری دارند.
تعداد شبه فلزات ۶ تاست
شش شبه فلز شناخته شده معمولاً بور، سیلیکون، ژرمانیم، آرسنیک، آنتیموان و تلوریم هستند.
شکل دیگر جدول تناوبی
در دیگر شکل جدولها، دو مجموعهٔ لانتانیدها و اکتینیدها به صورت دو ردیف (دوره) در میانهٔ بدنهٔ اصلی جدول جای داده میشود.
مواردی که برای یادگیری جدول تناوبی عناصر در کتاب درسی باید مورد توجه قرار دهید :
موارد استثنا در جدول تناوبی
خصوصیات مشترک عناصر یک گروه
روند تدریجی خواص عناصر در یک جدول
آشنایی اولیه با مفاهیمی مانند طول پیوند ، شعاع اتمی ، شعاع واندروالسی
افزایش انرژی نخستین یونش
افزایش خصلت نافلزی – کاهش خصلت فلزی
افزایش بار مؤثر هسته- افزایش جاذبه ی هسته بر لایه ی الکترونی
افزایش الکترونگاتیوی
کاهش شعاع اتمی
سلام
من تو شیمی دوم دبیرستان، هنوز متوجه نشدم که اکتینیدها و لانتانیدها تو کدوم گروه و خانواده جدول تناوبی قرار دارن، از چند نفر پرسیدم هر کدومشون یه جواب دادن
الکترون ظرفیت گروه های جدول تناوبی
الكترون ظرفیت با الكترون والانس هر یک از الکترون های لایه خارجی اتم که در ایجاد پیوندهای شیمیایی شرکت می کنند، می گویند. در واقع لایه ظرفیت همان آخرین لایه اصلی الکترونی یا آخرین سطح انرژی اصلی می باشد. برای هر اتم، تعداد الکترونهای ظرفیتی برابر با شماره گروهی از جدول تناوبی است که عنصر مورد نظر به آن تعلق دارد، چنانچه مولکول، به صورت یونی دارای بار منفی باشد، به تعداد بار مولکول، به تعداد کل الكترونها افزوده می شود و چنانچه دارای بار مثبت باشد، به همان تعداد از بار الكترون کاسته می شود