زایلن نارنجی (زایلن اورانژ) چیست؟ – خواص و مزایای آن

زایلن نارنجی (زایلن اورانژ) یکی از انواع معرف ها است که برای انجام برخی از آزمایشات در آزمایشگاه ها به کار برده می شود. این ترکیب در برچسب گذاری متوالی پلی و تک کروم به کار برده شده و همچنین نقش مهمی در شناسایی قسمت های مخصوص اسلاید دارد. کاربرد اصلی این ماده به عنوان یک شناساگر PH در تیتراسیون ها است. با مطالعه این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک، اطلاعات مختصری درباره زایلن نارنجی (زایلن اورانژ)، خواص و کاربردهای آن به دست می آوریم.

شناساگر یا معرف چیست؟

معرف ها ترکیباتی هستند که اسیدی یا بازی بودن مواد با استفاده از آن ها تشخیص داده می شود. رنگ های متفاوتی از معرف ها در محیط های اسیدی، بازی و خنثی مشاهده می شود. با این خاصیت، تشخیص انواع محیط ها امکان پذیر است. همان طور که می دانیم، درجه اسیدی یا بازی بودن یک ترکیب با PH نشان داده می شود. میزان PH نیز بین ۰ تا ۱۴ متغیر است. PH بین ۰ تا ۷، نشان دهنده محیط اسیدی، مقدار ۷ نشان دهنده محیط خنثی و مقدار بین ۷ تا ۱۴، نشان دهنده محیط بازی است. مواد مختلف دارای PHهای متفاوت هستند. به عنوان مثال، آب ترکیبی خنثی با مقدار PH، ۷ است.

دو نوع شناساگر داخلی و خارجی وجود دارد. شناساگر داخلی، به محلول تیتر شونده اضافه شده و بعد از این که واکنش کامل شد، رنگ محلول را تغییر می دهد.

اما در شناساگر خارجی، قبل از ظهور نقطه پایانی، واکنش میان معرف و تیترشونده صورت گرفته و نقطه پایانی خیلی سریع، ظاهر می شود.

زایلن نارنجی (زایلن اورانژ) چیست؟

زایلن اورانژ یک معرف آلی و نمک تترا سدیم با فرمول مولکولی C_۳۱H_۳۲N_۲O_۱۳S است. جرم مولکولی این معرف ۶۷۲,۶۷ گرم بر مول بوده و در ۱۹۵ درجه سانتی گراد ذوب می شود. زایلن اورنج یک ترکیب فلوئوروکرم بوده و در تیتراسون فلزت به عنوان یک شناساگر کاربرد دارد. این ترکیب در تیتراند به رنگ قرمز درآمده و در زمان رسیدن به نقطه پایانی، به رنگ زرد تبدیل می شود.

زایلن اورانژ در گذشته به صورت تجاری تهیه شده و دارای ناخالصی بود. به طوری که ترکیب آن ها حاوی ۲۰ درصد زایلن نارنجی و ترکیب زایلن نارنجی و ایمینو دی استیک اسید بود. اما امروزه این ترکیب دارای ۹۰ درصد زایلن نارنجی است.

خواص زایلن نارنجی

زایلن نانرجی به عنوان یک شناساگر و فلوئوروکروم در برچسب گذاری ممتد پلی و تک کروم استفاده می شود. علت این کاربرد، ثابت باقی ماندن آن هنگام از بین بردن استخوان برای آهکی کردن بافت ها است.

به علت متضاد بودن فلورسانس زایلن با فلورسانس رنگ های دیگر، شناسایی بخش های مخصوص یک اسلاید، با کمک این ترکیب به راحتی صورت می گیرد.

زایلن اورنج را می توان در شناسایی هیدرو پروکسید لیپیدی در لیپوپروتئین ها استفاده کرد. این کار با اکسیداسیون یون های آهن در شرایط اسیدی انجام می شود که تبدیل Fe^۲+ به Fe^۳+ صورت می گیرد. در نتیجه این اکسیداسیون، کمپلکس زایلن اورنج Fe^۳+ صورت گرفته که اندازه گیری آن در اسپکتروفتومتری در ۵۶۰ نانومتر انجام می شود.

زایلن چیست؟

زایلن با شناساگر زایلن اورانژ، دو ماده کاملا متفاوت هستند. این ماده یک ترکیب آلی با نام علمی دی متیل بنزن است. این ترکیب برای اولین بار توسط شیمیدان فرانسوی به نام آگوسیت کاهورس شناسایی شد. زایلن مایعی بدون رنگ، شفاف، سمی و آتش زا بوده و در آب نامحلول است. تولید این ترکیب از فرایند متیلاسیون بنزن و تولوئن است. زایلن را با اصلاح کاتالیزوری و کربوناسیون زغال سنگ به دست می آورند. روش دیگر تهیه این ترکیب، به صورت طبیعی در نفت خام، سوخت هواپیما و بنزین است. از خواص فیزیکی زایلن، چرب بودن و داشتن بوی شیرین است.

از زایلن در صنعت تولید الیاف، رنگ، جوهر، چسب، لاستیک، بنزین و … به عنوان ماده اولیه استفاده می شود. در نازک کردن لاک های ضخیم و رنگ ها نیز این ماده کاربرد دارد. یکی از کاربردهای زایلن در جنگ جهانی اول و به عنوان گاز اشک آور بود.