خواص و فواید بی نظیر کدو حلوایی در طب سنتی و نوین

خواندن این مطلب 7 دقیقه زمان میبرد

کدو حلوایی که با نام کدو تنبل نیز شناخته می شود یکی از انواع کدو است که در دسته صیفی جات قرار می گیرد. این کدو بومی آمریکای شمالی بوده و منبعی غنی از فیبر، پروتئین، کربوهیدرات، پتاسیم، منگنز و انواع ویتامین های A، E و C است.

از این رو، در طب سنتی و نوین از آن برای تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان سرماخوردگی، فشار خون، مشکلات پوست و مو و … استفاده می شود. میوه ی این گیاه در تهیه خوراک، دسر، اسموتی، شیرینی جات، سوپ، سالاد و … کاربرد دارد.

در این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی به معرفی و بررسی کدو حلوایی، ارزش غذایی، خواص، فواید و عوارض احتمالی آن می پردازیم.

فهرست مطالب

مشخصات ظاهری گیاه کدو حلوایی

کدو حلوایی یا کدو تنبل، گیاهی از خانواده کدو (Cucurbitaceae) است. این گیاه یک ساله ساقه خوابیده بر سطح خاک به قطر تقریبی تا ۱۰ میلی متر داشته که با کرک های زبر پوشیده شده است. برگ های تخم مرغی پهن آن به بزرگی ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر است که سطح آن نیز پوشیده از کرک است.

گل های گیاه زرد پر رنگ و تک جنس است. گل های نر به صورت دسته ای و گل های ماده به صورت منفرد می رویند. دمگل های دو نوع گل در مقطع عرضی به صورت پنج گوش است.

کاس و جام گل، پنج لب عمیق دارد. جام قطر ۷ تا ۱۰ سانتی متر داشته و به رنگ زرد تیره با لب های تخم مرغی و نوک تیز دیده می شود. میوه گیاه کروی یا استوانه ای، به رنگ سبز یا زرد، با پوست صاف یا زگیل دار، ‌به قطر ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر و همراه با ‌دانه های سفید رنگ است.

پراکندگی جغرافیایی کدو حلوایی

این گیاه را به دلیل میوه های مغذی اش در اکثر نقاط جهان پرورش می دهند. اما پرورش آن در کشورهای شرق اروپا، اتریش، مجارستان و مکزیک بیشتر است. در ایران نیز بیشتر در شمال ایران کشت می شود.

ارزش غذایی یک فنجان کدو حلوایی پخته

کدو حلوایی کم کالری است. مقدار کالری آن به صورت آب پز و به زای ۲۴۵ گرم، ۴۹ و به صورت خام ۶۳.۷ است. مقدار کربوهیدرات آن ۱۲ گرم است. این کربوهیدرات شامل فیبر، قند و نشاسته است.

این میوه بار گلیسمی پایینی داشته و برای افراد دیابتی معمولا بی خطر است. یک فنجان کدو حلوایی آب پز تازه ۰.۱۷ گرم چربی دارد. هر فنجان کدو حلوایی آب پز حاوی ۱/۸ گرم پروتئین و ۲/۷ گرم فیبر است. از ویتامین ها و مواد معدنی موجود در آن نیز می توان به ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E، پتاسیم، مس و منگنز اشاره کرد.

خواص و فواید درانی کدو حلوایی

کدو حلوایی در تقویت سیستم ایمنی بدن موثر است

یکی از فواید مهم این گیاه تقویت سیستم ایمنی بدن است. زیرا مقدار زیادی بتا کاروتن دارد که بخشی از آن به ویتامین A تبدیل شده و بدن را در برابر عفونت محافظت می کند.

علاوه بر این، این ویتامین در تقویت عملکرد روده نقش داشته و باعث افزایش مقاومت در برابر عفونت می شود. از این رو، وجود عناصری مانند ویتامین C، ویتامین E، فولات و آهن در کدو حلوایی، سبب ارتقا سیستم ایمنی بدن می شود.

به تقویت بینایی کمک می کند

تقویت و حفظ سلامت بینایی یکی دیگر از فواید کدو حلوایی است. بتا کاروتن موجود در آن به جذب نور و حفظ قدرت بینایی کمک می کند. همچنین، مواد معدنی و ویتامین های آن می تواند به کاهش خطر دژنراسیون ماکولا (شایعترین علت کوری در افراد مسن) مرتبط با افزایش سن کمک کند.

بر اساس مطالعات انجام شده، مکمل های حاوی ویتامین C، ویتامین E، مس و بتا کاروتن به کاهش پیشرفت بیماری افراد مبتلا به دژنراسیون ماکولا کمک می کند.

کدو حلوایی در تنظیم فشار خون نقش دارد

این گیاه حاوی پتاسیم، ویتامین C و فیبر غذایی است که سطح کلسترول و فشار خون را کاهش می دهد. در نتیجه می تواند به ارتقا سلامت قلب کمک کند. مطالعات نشان می دهد که افزایش مصرف پتاسیم و کاهش سدیم در درمان فشار خون بالا موثر است.

مصرف پتاسیم خطر سکته قلبی را تا حد قابل توجهی کاهش داده و باعث از بین بردن توده عضلانی نیز می شود. علاوه بر این، در جلوگیری از تراکم مواد معدنی درون استخوان نقش موثری دارد.

در حفظ سلامت پوست موثر است

آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین C، ویتامین E و بتا کاروتن، به محافظت از پوست در برابر نور خورشید کمک می کند. به همین دلیل میزان آفتاب سوختگی را کاهش داده و ظاهر پوست را بهبود می بخشد. علوه بر این، ویتامین A موجود در آن نیز به تولید سلول های جدید پوستی و بازسازی بافت ها کمک می کند.

کدو حلوایی دیابت را کنترل می کند

ترکیبات گیاهی موجود در این نوع کدو به جذب قند گلوکز در روده و بافت کمک کرده، سطح گلوکز را در کبد تنظیم می کند. به این ترتیب می تواند به کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ کمک کند.

در کاهش علائم سندرم متابولیک نقش دارد

سندرم متابولیک به مجموعه ای از بیماری هایی مانند چاقی شکمی، فشار خون بالا، افزایش سطح تری گلیسیرید، افزایش چربی و افزایش انسولین در سطح خون گفته می شود. این عوامل می توانند خطر ابتلا به دیابت، بیماری های قلبی و عروقی را افزایش دهد. کدو حلوایی به دلیل داشتن مواد مغذی مانند بتا کاروتن و انواع ویتامین ها، در کاهش خطر سندرم متابولیک نقش دارد.

رشد سلول های سرطانی را کاهش می دهد

بر اساس مطالعات انجام شده بتا کاروتن باعث کاهش سرطان روده بزرگ می شود. علاوه بر این، سطح بالایی از لیکوپن در خون با کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات ارتباط دارد. لازم به ذکر است که لیکوپن مانند بتا کاروتن ها، یک عضو از کاروتنوئیدها و از خانواده ی فیتوکمیکال ها است.

کدو حلوایی در رفع مشکلات مو موثر است

از مهم ترین خواص این نوع کدو برای رفع مشکلات مو می توان به موارد زیر اشاره کرد.

تقویت کننده و افزایش دهنده رشد مو

این کدو سرشار از مواد معدنی مانند پتاسیم و روی است. پتاسیم موجود در آن به حفظ سلامت مو و رشد مجدد موها کمک می کند. عنصر روی، به حفظ کلاژن مو کمک کرده و موجب تقویت موها می شود.

علاوه بر این، وجود مقادیر بالای فولات یا ویتامین B موجب بهبود گردش خون در پوست سر شده و به تقویت فولیکول ها و افزایش رشد مو کمک می کند.

نرم کنندگی مو

از دیگر خواص این کدو برای مو می توان به خاصیت نرم کنندگی آن اشاره کرد. برای تهیه ماسک کدو حلوایی برای مو، دو فنجان پوره کدو را با یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل، یک قاشق غذاخوری عسل طبیعی و یک قاشق غذا خوری ماست ترکیب کنید. سپس مخلوط به دست آمده را روی مو های سر بمالید.

یک کلاه رنگ مو روی موهای خود گذاشته و بعد از ۱۵ دقیقه با آب گرم آبکشی کنید. عصاره این کدو می تواند به خوبی مو‌ های خشک و آسیب دیده را ترمیم کند. این عصاره یک ماده موثر برای درمان ریزش مو نیز محسوب می شود.

کدو حلویی برای سرماخوردگی مفید است

مصرف کدو حلوایی در پیشگیری از گلودرد، هنگام ابتلا به زکام و سرما خوردگی نقش دارد. همچنین می تواند از شدت سرفه کاسته و دوره ی سرما خوردگی را کاهش دهد.

انواع ویتامین های A، E و C، مواد معدنی و آنتی اکسیدان وجود در آن برای تقویت سیستم ایمنی مفید است. زیرا، با افزایش تولید گلبول های سفید خون در بدن، سیستم ایمنی را تقویت می کند. به این ترتیب، میزان مقاومت در برابر انواع مختلفی از عفونت ها مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و تب را افزایش می دهد.

برای کودکان مناسب است

مصرف کدو حلوایی کرم های موجود در روده کودکان را از بین می برد. میوه این گیاه خاصیت ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی دارد. ویتامین C موجود در آن یکی از منابع تقویت کننده دستگاه ایمنی بدن است.

با مصرف این گیاه می توان لنفوسیتی طحال و فعالیت سلول های کشنده طبیعی را توسعه و گسترش داد. علاوه بر این، مواد مغذی فراوانی در آن وجود دارد که باعث رشد بهتر کودکان می شود.

پتاسیم موجود در کدو حلوایی باعث می‌شود تا کودکان در طول روز انرژی کافی داشته باشند. ویتامین‌های گروه B و اسیدهای چرب اشباع نشده موجود در آن نیز در جلوگیری از ایجاد سنگ مثانه کودکان نقش دارد.

به کاهش وزن کمک می کند

این گیاه سرشار از فیبر بوده و کالری کی دارد.فیبر در هضم غذا و جلوگیری از یبوست موثر است. علاوه بر این، سبب طولانی تر شدن مدت سیری شده و از پر خوری جلوگیری می کند. به این ترتیب،به افراد برای کاهش وزن کمک می کند.

عوارض احتمالی مصرف کدو حلوایی

مصرف کدو حلوایی در کنار خواص فراوانی که دارد می تواند با عوارضی جدی همراه باشد. در ادامه به مهم ترین عوارض جانبی آن اشاره می کنیم.

مشکلات گوارشی

زیاده روی در مصرف آن مشکلات گوارشی مانند شکم درد، سوزش سردل، گاز معده و نفخ روده را به دنبال دارد.

آلرژی و حساسیت

به ندرت ایجاد حساسیت یا آلرژی می‌کند اما ممکن است در برخی افراد سبب بروز آلرژی یا حساسیت شود.

افزایش وزن

خوردن منظم کدو حلوایی برای افرادی که قصد کاهش وزن دارند، بسیار مفید است. اما، مصرف آن یا تیموتی اش به همراه شکر زیاد، باعث افزایش وزن می شود.

هیپوگلیسیمی

این گیاه برای بیماران دیابتی مفید است. مصرف منظم آن میزان جذب قند در جریان خون را کاهش داده و به کنترل دیابت کمک می کند. اما در صورت زیاده روی، باعث افت قند خون یا هیپوگلیسمی می شود. این مشکل با نشانه های گیجی، گرسنگی شدید و عرق زیاد همراه است.

کاهش فشار خون

با وجود ین که مصرف منظم آن در حفظ کنترل فشار خون بسیار موثر است اما، مصرف بیش از حد از آن می تواند منجر به افت شدید و ناگهانی فشار خون شود. در صورت مصرف مقادیر زیاد تخم کدو حلوایی، باید مراقب اختلالات الکترولیتی ایجاد شده در بدن بود.