رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت چیست ؟ بازار کار و درآمد آن

رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت از مجموعه رشته های علوم تجربی بوده و برای پذیرش در آن باید از طریق شرکت در کنکور سراسری این رشته اقدام نمود. رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت در زیر گروه ۵ مجموعه رشته های علوم تجربی قرار دارد. هدف از رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت شناخت جوامع گیاهی، آب و خاک، چگونگی بیابان زدایی و اصلاح منابع پایه ای و … می باشد. بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت را می توان در مکان های مرتبط با طبیعت جستجو نمود. درآمد رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت می تواند به عوامل متفاوتی وابسته باشد. در ادامه این مقاله به معرفی رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت و بررسی میزان درآمد، گرایش ها و دانشگاه ها و دروس و … این رشته دانشگاهی پرداخته ایم. با ما همراه باشید.

نشریه علمی جهان شیمی فیزیک به بررسی رشته های دانشگاهی دیگری نیز پرداخته است. رشته های دانشگاهی همچون : مهندسی شیلات، مهندسی محیط زیست، علوم و مهندسی جنگل، مهندسی فضای سبز، زیست شناسی جانوری، زیست گیاهی و… .

معرفی رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت

انسان در طول تاریخ همواره سعی نموده است تا با بهره گیری از دانش خود به راز های طبیعت پی برده تا با شناخت هر چه بیشتر این راز ها، علاوه بر افزایش دانش خود، بتواند از عوامل شکل دهنده طبیعت و منابع طبیعی در راه رفاه زندگی بشر بهره گیری نماید. البته طبیعت دارای اشکال مختلفی است که بخشی از شکل گیری و نحوه پیدایش جنبه های آن به‌وسیله بشر شناخته شده است.

انجام امور مربوط به اداره مراتع، بیابان ها و آبخیزهای کشور و بهره برداری درست از منابع تولید علوفه برای تولیدات دامی بیشتر، مدیریت بهینه بیابان و جلوگیری از فرسایش به کارشناسانی ماهر نیاز است. فرسایش در حوزه های مختلف آبخیز (بادی، آبی و سیلابی) سبب تحلیل رفتن خاک و پر شدن مخازن سدها و پیشروی شن های روان خواهد شد. بنابراین برای جلوگیری از موارد اشاره شده باید متخصصانی آموزش دیده شوند تا با به کارگیری آموخته های آکادمیک، بتوانند برای حفظ مراتع، جلوگیری از بیابان زایی و آبخیزداری برنامه ریزی درست و دقیقی به عمل آورند.

نکته

در واقع رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت مجموعه ای از علوم و فنون است که برای آموزش افراد برای شناخت جوامع گیاهی، اقلیم، آب و خاک، دام و عوامل تخریب و فرسایش مراتع و آبخیز ها، بیابان زدایی و توسعه منابع پایه (عاملی برای منابع تولید علوفه و آب) ایجاد شده است.

هدف رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت این است که با آموزش دروس مربوط به طبیعت متخصصانی تربیت کند تا بتوانند به عنوان کارشناس، آبادانی طبیعت فعالیت کنند. فعالیت هایی همچون :

• تهیه طرح ها و برنامه های مرتبط با مرتع
• ارائه طرح هایی برای بیابان زدایی و آبخیزداری در حوزه ها
• اجرای طرح های پیشنهادی
• همکاری در آموزش و تحقیق در بخش های مختلف

تولیدات علوفه مرتعی که به شکل طبیعی از مراتع کشور تهیه می شود، نقش بسزایی در اقتصاد کشور ایفا می کند زیرا این علوفه های مرتعی می توانند غذای دام شده و تولیدات دامی و پروتئین در کشور را افزایش دهند و نیاز به واردات مواد پروتئینی کاهش یابد. مشکل فرسایش آبی و پرشدن مخازن سد ها و شن های روان و پیشروی به مناطق روستایی مرکزی و جنوبی کشورمان ایران می تواند خساراتی به این مناطق وارد نماید، که لازم است کارشناسانی در این زمینه آموزش ببینند تا با برنامه ریزی درست و نظارت بر اجرا و آموزش در راستای اصلاح و توسعه مراتع، جلوگیری از فرسایش خاک و حفاظت از آب و خاک، این مشکلات را بهبود بخشیده و برطرف نمایند.

وظایف رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت چیست ؟

• برنامه ریزی دوره ای احیا و اصلاح مراتع و پیشنهاد طرح در برنامه سالیانه مرتع
• تهیه طرح های مرتع داری و پروژه های اجرایی
• نظارت بر اقدامات در حال انجام بر طبق دستورالعمل ابلاغی
• برنامه ریزی جهت انجام وظایف و هدایت کارشناسان تحت سرپرستی
• مطالعه و بررسی راه های مناسب جهت عملیات نظارتی و اجرایی
• اصلاح نمودن و تصویب طرح های مرتع داری
• بررسی نمودن نیازهای تحقیقاتی بخش مرتع در شهرستان و اعلام آن
• تنظیم برنامه های نظارت بر اجرای طرح های مرتع داری و در صورت نیاز واگذاری این طرح ها به بخش خصوصی
• دریافت گزارش‌های کارشناسان بخش و درخواست ها و شکایت بهره برداران و بررسی و پیگیری آن ها
• برنامه ریزی و پیگیری بیمه مراتع و تعاونی های مرتع‌داری
• آمارها و اطلاعات مورد نیاز را تنظیم و ارسال گزارشات مربوطه به مافوق

دروس مورد نیاز برای پذیرش رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت چیست ؟

این رشته دانشگاهی در زیر گروه ۵ رشته های علوم تجربی قرار دارد و داوطلبان علوم تجربی می توانند به ادامه تحصیل در این رشته دانشگاهی بپردازند. پذیرش در این رشته در دانشگاه های دولتی و آزاد انجام شده و حتی پذیرش دانشجو در رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت بدون کنکور و تنها با سوابق تحصیلی نیز صورت می پذیرد. در زیر گروه ۵ علوم تجربی درس ریاضی با دارا بودن ضریبی برابر با ۳ مهم ترین درس بشمار می آید. دروس زیست شناسی و شیمی و فیزیک هر یک با دارا بودن ضریبی برابر با ۲ از دروس مهم دیگر برای قبولی رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت بشمار می آیند. درس زمین شناسی نیز برای مجموعه رشته های این زیر گروه ضریبی برابر با ۱ داراست.

توانایی ها و مهارت های لازم برای تحصیل رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت چیست ؟

• علاقه به طبیعت و رشته تحصیلی مرتبط با آن
• استعداد و توانایی در دروسی مانند : آمار، ریاضیات و علوم زمینی
• قدرت تجزیه و تحلیل مسائل
• توانایی جسمانی بالا
• علاقه به اشتغال در طبیعت، مانند : مناطق بیابانی، کوهستانی
• روحیه پژوهشگرانه و علمی
• داشتن روحیه واقع گر و عمل گرا
• انعطاف پذیری و سازگاری با محیط های مختلف کاری
• قدرت ریسک پذیری بالا

دروس دانشگاهی رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت چیست ؟

پس از پذیرش در این رشته دانشگاهی، برای اخذ مدرک کارشناسی دانشجو موظف به گذراندن ۱۳۵ واحد درسی می باشد. از این ۱۳۵ واحد، ۲۰ واحد دروس عمومی، ۳۶ واحد دروس علوم پایه، ۳۵ واحد دروس اصلی، ۳۴ واحد دروس تخصصی و ۱۰ واحد دروس اختیاری می باشد.

دروس عمومی : معارف اسلامی ۱و۲، ادبیات فارسی، زبان خارجی، تربیت بدنی ۱و۲، انقلاب اسلامی و ریشه هاي آن، متون اسلامی، تاریخ اسلام، اخلاق و تربیت اسلامی، جمعیت و تنظیم خانواده.

دروس پایه : زمین شناسی، ریاضیات ۱و۲، آمار، استاتیک، ریخت شناسی و رده بندی گیاهان، بوم شناسی عمومی، شناخت منابع طبیعی، هیدرولیک عمومی،  اقتصاد منابع طبیعی، خاک شناسی عمومی، هیدرولوژی  عمومی، مقامت مصالح.

دروس تخصصی : هوا و اقلیم شناسی، مبانی سنجش از دور، مساحی و نقشه برداری، مبانی ارزش گذاری اقتصادی کارکرد اکوسیستمی، استفاده چندمنظوره از اکوسیستم، ارزیابی قابلیت خاک ها و اراضی، اکولوژی مرتع (بوم شناسی مرتع)، هیدرولوژی کاربردی، اصلاح مراتع، اندازه گیری و ارزیابی مراتع، بیابان و قابلیت های آن، آبخیزداری، حقوق و قوانین منابع طبیعی، طرح آزمایش های منابع طبیعی، مرتع داری، فرهنگ و طبیعت، رابطه آب و خاک و گیاه، شناخت بیابان های ایران و جهان، سازه های مهندسی حفاظت آب و خاک، شناسایی گیاهان مرتعی ۱و۲،  ژئومرفولوژی ۱و۲، فرسایش آبی، فرسایش بادی، کشت و تکثیر گیاهان مرتعی، خاک های مناطق خشک و نیمه خشک، حفاظت آب و خاک، کارتوگرافی، کارورزی ۱و۲، بهره برداری از محصولات فرعی مراتع، تخریب اراضی در مناطق خشک، اکوتوریسم، اصول پایداری در کشاورزی مناطق خشک و بیایانی، اصول بیشه زراعی، اصول کنترل و همزیستی با بیابان، ارزیابی ژئومرفومتریک در ایران، شناخت و مدیریت بحران های محیطی و… .

ادامه تحصیل و گرایش های رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت چیست ؟

امکان ادامه تحصیل در رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت در کشور ما ایران و کشورهای خارجی امکان پذیر می باشد و علاقه‌مندان به این رشته تحصیلی می توانند در گرایش های مختلفی به ادامه تحصیل در رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری بپردازند.

امروزه از جمله مهم ترین و اساسی ترین مسائلی که بیشترین و جدی ترین توجه جوامع مختلف را به خود جلب کرده است، مسئله منابع طبیعی و حفظ آن می باشد. امروزه کشور های مختلف با دانش و آموخته های متخصصان سعی در آن دارند تا با استفاده بهینه و حفظ و نگهداری منابع طبیعی که سرمایه های ملی هر کشور است، به بهترین وجه ممکن از این سرمایه ها استفاده نموده، به گونه ای که صدمه ی جدی نیز به آن وارد نشود. این رشته دانشگاهی به دلیل فواید و مزایای فراوان برای کشورها، در بسیاری از دانشگاه های دنیا ارائه می گردد. کشورهای پیشرفته به دلیل توجه زیادتر به طبیعت و سعی در حفظ منابع طبیعی ملی خود، به این رشته تحصیلی اهمیت بیشتری می دهند. در ادامه به برخی از گرایش های رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت اشاره شده است.

گرایش ها :

• مدیریت و کنترل بیابان
• اکوهیدرولوژی
• علوم و مهندسی آبخیزداری – سیلاب و رودخانه
• علوم و مهندسی آبخیزداری – مدیریت حوزه های آبخیز
• علوم و مهندسی آبخیزداری – حفاظت آب و خاک
• علوم و مهندسی آبخیزداری – آبخیزداری شهری
• علوم و مهندسی مرتع – مدیریت مرتع
• علوم و مهندسی مرتع – اصلاح و احیای مرتع
• علوم و مهندسی مرتع –گیاهان دارویی و صنعتی

گرایش های مقطع دکتری

• علوم و مهندسی مرتع
• مدیریت و کنترل بیابان
• علوم و مهندسی آبخیزداری – حفاظت آب و خاک
• علوم و مهندسی آبخیزداری – مدیریت حوزه های آبخیز

معرفی دانشگاه های رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت

دانشگاه تهران (محل تحصیل دانشکده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج)، دانشگاه گیلان – رشت (محل تحصیل دانشکده منابع طبیعی صومعه سرا)، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه شیراز، دانشگاه یزد، دانشگاه سمنان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشگاه ارومیه، دانشگاه ایلام، دانشگاه کردستان – سنندج، دانشگاه لرستان – خرم آباد، دانشکده کشاورزی و دام‌پروری تربت جام، مجتمع آموزش عالی گناباد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان- اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی – واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی تهران – واحد ورامین، دانشگاه آزاد واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد واحد اردبیل و… .

آینده شغلی و بازار کار رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت چگونه است ؟

بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی مهندسی منابع طبیعی گسترده بوده و فارغ التحصیلان کارشناسی مهندسی طبیعت می توانند در مراکز گوناگونی که با منابع طبیعی مرتبط است مشغول به کار شوند. از جمله فرصت های شغلی که ممکن است برای فارغ التحصیلان این رشته دانشگاهی ایجاد شود در ادامه آورده شده است :

• جهاد کشاورزی
• وزارت نیرو
• سازمان جنگل ها و مراتع کشور
• مراکز تحقیقاتی منابع طبیعی
• مراکز تحقیقات مرتع
• وزارت آموزش و پرورش
• شهرداری ها
• سازمان پارک ها و فضای سبز
• سازمان محیط زیست
• طرح های جنگل داری خصوصی
• شرکت های بهره برداری از جنگل ها و نهالستان های جنگلی خصوصی
• مؤسسه تحقیقات خاک و حفاظت آبخیزداری
• سازمان جنگل ‌ها
• مدیر فنی در بخش ‌های دولتی یا خصوصی کارخانه های چوب و کاغذ
• شرکت های مشاوره منابع طبیعی

درآمد رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت چیست ؟

درآمد رشته دانشگاهی مهندسی طبیعت بیشتر از هر چیزی به محل اشتغال وابسته است. معمولاً متخصصان استخدام در بخش دولتی حقوقی مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری دریافت می کنند. اما کارشناسان بخش خصوصی حقوق و درآمدی بر مبنای مهارت و تجربه دریافت نموده و در واقع حقوق و درآمد می تواند توافقی باشد. از طرفی کارشناسان این رشته می توانند مراکز مشاوره منابع طبیعی تأسیس نموده و به طور مستقل به کسب درآمد بپردازند. مراکز مشاوره معتبر و باتجربه می توانند درآمد های خوبی را کسب نمایند.

سخن آخر

انتخاب رشته دانشگاهی یکی از مهم ترین رشته های تحصیلی هر شخصی بشمار می آید، بنابراین در انتخاب آن باید دقت و توجه کافی را به عمل آورد. اولین قدم برای انتخاب یک رشته دانشگاهی درست، شناخت خصوصیات فردی می باشد. توجه به علایق و استعداد های شخصی هر فرد به وی کمک می کند تا انتخابی بهتر داشته باشد و احتمال بروز اشتباه کمتر شود. روحیات فرد از عوامل مهم دیگر در این رشته تحصیلی بشمار می آید. درواقع باید رشته دانشگاهی انتخاب شود که با روحیات شخص متناسب باشد. درآخر برای یک انتخاب رشته مناسب باید در باره بازار کار و آینده شغلی و درآمد رشته های تحصیلی به‌خوبی تحقیق نموده و رشته تحصیلی را انتخاب کرد که فرصت های شغلی مناسبی در آینده داشته باشد. برای شناخت رشته های دانشگاهی می توانید به نشریه علمی جهان شیمی فیزیک مراجعه نماید.