رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی – بازار کار و درآمد آن
رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی از مجموعه رشته های علوم تجربی بوده و در زیر گروه ۱ رشته های علوم تجربی در کنکور سراسری قرار دارد. رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی یک دانش بین رشته ای بوده و مابین مهندسی و علوم پایه قرار گرفته است. بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی به دلیل گستردگی این دانش می تواند در بسیاری از فرصت های شغلی جستجو شود. درآمد رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی به دلیل امکان اشتغال در بسیاری از حوزه ها، خوب پیش بینی می شود. در ادامه این مقاله به معرفی رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی و بررسی میزان درآمد، فرصت های شغلی، گرایش ها و دانشگاه ها و دروس این رشته تحصیلی می پردازیم. با ما همراه باشید.
پیش تر هم رشته های دانشگاهی دیگری نیز در نشریه علمی جهان شیمی فیزیک بررسی شده اند، مانند : داروسازی، دندانپزشکی، پزشکی، زیست شناسی گیاهی، زیست شناسی دریا، کارشناسی زیست فناوری و … .
معرفی رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی
این رشته دانشگاهی به عنوان یک رشته تحصیلی میان رشته ای، از رشته‌ی ریاضی و تجربی پذیرش دانشجو دارد. این رشته دانشگاهی با علوم مختلفی سروکار داشته و از زیست شناسی و شیمی گرفته تا ریاضی و فیزیک همه را شامل می‌شود. واحد های درسی تدریس شده در دانشگاه برای این رشته بیشتر از دروس زیست و شیمی و سپس ریاضی و فیزیک تشکیل شده است.
معرفی رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی یا زیست‌فناوری به عنوان کاربرد روش های علمی و فنی در تبدیل مواد به واسطه عوامل بیولوژیک (میکرو ارگانیسم ها، سلول های گیاهی و جانوری، آنزیم ها و…) برای تولید کالا و خدمات مختلف صورت می پذیرد. خدماتی که این رشته می تواند ارائه دهد در کشاورزی، صنایع غذایی، دارویی، پزشکی و… ارائه می گردد.
نکته
اولین فعالیت انسان در زمینه‌ی بیوتکنولوژی به تولید خمیر مایه نان توسط مخمر ها بر می گردد. درواقع انسان توانست با استفاده از عوامل زیستی، فناوری نوینی ایجاد کند. از دیگر خدمات این رشته می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- تجزیه‌ی پساب های صنعتی با استفاده از باکتری ها
- تولید داروهای نو ترکیب به وسیله‌ی موجودات زنده
- تولید واکسن با استفاده از پاتوژن (عوامل بیماری زا)
- و…
گستردگی بیوتکنولوژی بسیار زیاد بوده و در اقتصاد، درمان، بهداشت، محیط زیست، کشاورزی، صنعت، تغذیه و دیگر حوزه ها می تواند مؤثر واقع شود. در واقع توجه به بیوتکنولوژی یکی از محورهای اساسی توسعه در بسیاری از کشورهای پیشرفته بوده و مورد توجه زیادی در تنظیم راهکارها و برنامه های ملی قرار گرفته است.
همان طور که از اسم این رشته پیداست، پذیرش در این رشته به صورت پیوسته یعنی پی در پی می‌باشد و نیاز به شرکت مجدد در کنکور های سراسری نیست. دکتری پیوسته بیوتکنولوژی در واقع مقطعی است که دانشجویان پس از پذیرش در آن، در مرحله اول وارد مرحله کارشناسی شده و پس از کسب نمره قبولی بدون نیاز به شرکت دوباره در آزمون، وارد مرحله کارشناسی ارشد شده و پس از کسب شرایط مورد نظر مجدد بدون آزمون وارد مقطع دکتری می‌شوند.
هدف رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی چیست ؟
- تربیت نیروي انسانی در زمینه هاي مختلف بیوتکنولوژي متناسب با نیازهاي پژوهشی و تولیدي کشور در راستاي تولید و بی نیاز سازي کشور از واردات کالاهاي حوزه بیوتکنولوژي.
- متخصصین را براي تدریس دروس بیوتکنولوژي تربیت نموده و کمبود نیروي انسانی در این زمینه را حل می کند.
- پژوهشگرانی برجسته و آشنا با پژوهش و آموزش در حوزه بیوتکنولوژی و متدهای روز دنیا جهت دستیابی به تکنولوژی های نوین تربیت می کنند.
- نیروي انسانی و آگاه به پیشرفت هاي روز تربیت نموده تا براي مدیریت و سیاست گذاری در بخـش دولتـی و غیردولتی در حوزه بیوتکنولوژي آماده گردند.
چه دروسی برای قبولی در رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی ضروری است ؟
برای قبولی و پذیرش در رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی باید بسیار تلاش نمایید، زیرا این رشته دانشگاهی علاقه‌مندان فراوانی داشته و رقابت در آن بسیار فشرده خواهد بود. بنابراین همه دروس دبیرستان برای قبولی در این رشته تحصیلی مهم بوده و داوطلب باید به آن‌ها تسلط کافی داشته باشد. این رشته دانشگاهی در زیر گروه ۱ علوم تجربی قرار گرفته است و درس زیست شناسی با ضریبی برابر با ۴ مهم ترین درس برای این رشته محسوب می شود. شیمی با دارا بودن ضریبی برابر با ۳ از دروس مهم دیگر این رشته دانشگاهی بشمار می آید. دروس ریاضی و فیزیک نیز ضرایبی برابر با ۲ در کنکور سراسری این رشته دارا هستند.
وظایف فارغ التحصیلان رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی چیست ؟
- گسترش روش‌های بیوتکنولوژی برای درمان نا باروری
- گسترش روش هاي درمانی بر اساس سلول هاي بنیادي
- ایجاد محصولات مهندسی شده و گیاهان تراریخته با هدف بهبود خوراک و یا درمان
- درمان بیماری های صعب‌العلاج با روش های جدید، سریع و با کارایی بالا
- رفع آلودگی و کمک به حذف آلاینده های دریا
- جداسازی مواد از منابع معدنی با استفاده از روش‌های نوین بیوتکنولوژی
- تولید فراورده‌های زیستی با راندمان بالاتر توسط دستکاری تک‌سلولی ها
- همکاری با دارو سازان و طراحی و تولید دارو ها، واکسن ها، سرم ها و آنتی بادی ها با اهداف درمانی
- تولید دارو های نو ترکیب
- طراحی بافت و اندامک براي استفاده در بیماران
- مطالعه و یافتن قواعد حاکم بر سیستم های زیستی توسط توسعه روش های بیوانفورماتیک
- طراحی درمان برای سیستم های عصبی بیماران دارای ضایعات نخاعی
- درمان سیستم های عصبی بیماران دارای ضایعات نخاعی با توسعه‌ی روش‌های درمانی که به بیوتکنولوژی وابسته است.
- افزایش مقاومت گیاهان به بیماری ها و آفات با استفاده از روش های نوین بیوتکنولوژی.
مهارت ها و توانایی های لازم برای رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی چیست ؟
پذیرش دانشگاه ها در این رشته دانشگاهی از هر دو گروه ریاضی و تجربی صورت می پذیرد. رشته دکتری بیوتکنولوژی دانشی مبتی بر علوم زیستی و ریاضیات می‌باشد. بنابراین داوطلبان رشته ریاضی که علاقه ای به زیست شناسی ندارند، بهتر است این رشته تحصیلی را برای ادامه تحصیل انتخاب ننمایند، زیرا بسیاری از دروس این رشته دروس مربوط به زیست شناسی را شامل می شود. دانشجویان رشته دکتری پیوسته بیوتکنولوژی باید مهارت های مختلفی را داشته باشند :
- علاقه داشتن و انگیزه بالا
- خلاقیت بالا
- توانایی تجزیه و تحلیل
- بهره هوشی بالا
- توانایی تحقیق و پژوهش
- استعداد آماری
دروس و گرایش های رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی چیست ؟
کشور ما ایران از سال ۱۳۷۸ در دانشکده علوم دانشگاه تهران در مقطع دکتری پیوسته رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی جذب دانشجو داشته است. این رشته دانشگاهی از سه مرحله کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تشکیل شده است. دانشجویان این رشته، در مرحله کارشناسی پس از گذراندن موفقیت آمیز ۱۳۲ واحد درسی و آموختن زبان انگلیسی و آشنایی کامل با یکی از زبان های برنامه نویسی کامپیوتر و دارا بودن معدل تحصیلی بیشتر از ۱۵، می‌توانند وارد مرحله دوم یعنی مقطع کارشناسی ارشد شوند.
پس از ورود به این مقطع دانشجویان باید از بین ۶ گرایش بیوتکنولوژی میکروبی، بیوتکنولوژی پزشکی، بیوتکنولوژی محیطی و دریایی، بیوتکنولوژی مولکولی، فراوری زیستی و بیوتکنولوژی کشاورزی گرایش مورد علاقه خود را انتخاب کرده و بعد از گذراندن ۴۸ واحد درسی در یکی از این گرایش‌ها و انجام ۶ واحد درسی پژوهش های انفرادی و ۲ واحد سمینار از مقطع کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل می‌شوند. در این مرحله در صورتی که میانگین نمرات دروس مقطع کارشناسی ارشد حداقل ۱۶ باشد، دانشجویان می‌توانند در امتحان جامع شرکت نموده و در صورت موفقیت در این آزمون، وارد مرحله دکترای تخصصی (Ph.D) شده و رسماً برای ثبت پایان نامه دکتری اقدام کنند.
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف دکتری پیوسته بیوتکنولوژی را بشناسید !
شیمی عمومی، شیمی‌آلی ، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، مکانیک، الکتریسیته و مغناطیس، موج و حرارت، فیزیک جدید، زیست‌شناسی عمومی، زیست‌شناسی سلولی، زیست‌شناسی مولکولی، ژنتیک عمومی، ژنتیک میکروارگانیسم‌ها، اصول مهندسی ژنتیک، میکروبیولوژی عمومی ،میکروبیولوژی کاربردی، بیوشیمی ساختمانی، متابولیسم، روش‌های بیوشیمی و دستگاه‌ها، ایمنی‌شناسی، زیست‌شناسی پرتوی، اصول مهندسی بیوشیمی، موازنه جرم و انرژی، مکانیک سیالات، انتقال حرارت، انتقال جرم، مبانی بیوتکنولوژی پزشکی، مبانی بیوتکنولوژی مولکولی، مبانی بیوتکنولوژی کشاورزی، مبانی بیوتکنولوژی محیطی، مقررات زیست ایمنی، روانشناسی عمومی، فلسفه عمومی، فلسفه هنر و زیبایی شناسی، فلسفه و روش شناسی علوم، تاریخ علم، روش تحقیق، مبانی منطق، منطق ریاضی، اصول و مبانی مدیریت صنعتی، آشنایی با قرآن کریم، مبانی علم حقوق و روابط بین‌الملل، اصول علم اقتصاد، ریاضی عمومی، آمار و احتمالات، محاسبات علمی عددی.
دروس تخصصی گرایش فرآورش زیستی
شیمی فیزیک، مهندسی واکنش های شیمیایی، مبانی بیوتکنولوژی تخمیر، فرآیندهای جداسازی، طراحی راکتورهای بیو شیمیایی(بیوراکتورها)، پدیده‌های انتقالی در سیستم های بیوشیمی،کنترل فرآیند، طرح و اقتصاد مهندسی، معادلات دیفرانسیل.
دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی محیطی و دریایی
شیمی فیزیک، تصفیه بیولوژیکی فاضلاب‌ها، تصفیه بیولوژیکی آلاینده های خطرناک، آلودگی دریا و بیوتکنولوژی دریایی، پاکسازی زیستی، فروشوئی میکروبی، مدل‌سازی و شبیه سازی فرآیندها، معادلات دیفرانسیل، میکروبیولوژی محیطی.
توجه
دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی مولکولی
زیست‌شناسی مولکول پیشرفته، بیوفیزیک سلولی مولکولی، مهندسی ژنتیک پیشرفته، آنزیمولوژی، ساختمان و عمل پروتئین ها، ساختمان و عمل اسیدهای نوکلئیک، بیولوژی سلولی – مولکولی تکوینی، شیمی فیزیک.
دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی پزشکی
مهندسی ژنتیک پیشرفته، ایمونوژنتیک، ایمنی‌شناسی سلولی – مولکولی، ژنتیک پزشکی، متابولیت های میکروبی، فاراماکوژنتیک، فرآورده های نو ترکیب، مهندسی ژنتیک پیشرفته، آنزیمولوژی.
دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی کشاورزی
اصول اصلاح نباتات، اصلاح نباتات پیشرفته، کشت بافت گیاهی و کاربردهای آن، ژنتیک مولکولی گیاهی، روش‌های نوین انتقال ژن به گیاهان، آفات و بیماری‌های گیاهی، سیتوژنتیک (کلاسیک و نوین)، تعیین نقشه ژنی گیاهی (کلاسیک و نوین)، مهندسی ژنتیک پیشرفته.
دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی میکروبی
میکروبیولوژی محیطی، فیزیولوژی میکرو ارگانیسم‌ها، پدیده‌های تخمیری، پروتئین‌ها و پلی ساکاریدهای میکروبی، بیوتکنولوژی غذایی، بیوتکنولوژی آرکی باکترها، آنتی بیوتیک ها، بیوتکنولوژی قارچ ها.
معرفی دانشگاه های رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی
این رشته برای اولین بار در دانشگاه تهران در مقطع دکتری پیوسته ارائه گردید و سپس چند دانشگاه دیگر نیز اقدام به جذب دانشجو در این رشته نمودند. ظرفیت رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی با توجه به تعداد کم دانشگاه‌های ارائه دهنده بسیار پایین خواهد بود و شرایط خاصی برای قبولی در آن وجود دارد. برخی از دانشگاه‌های ارائه‌دهنده این رشته :
- دانشگاه تهران
- دانشگاه خوارزمی
- دانشگاه شاهد
بازار کار و آینده شغلی رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی چگونه است ؟
بازار کار و فرصت های شغلی رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی بسته به نوع گرایش انتخاب شده می تواند متفاوت باشد. فارغ التحصیلان این رشته از درجه علمی بالایی برخوردار بوده و می توانند در بسیاری از مراکز مهم پژوهشی و علمی مشغول به کار شوند.
- انستیتو پاستور
- دانشگاه‌ها
- مؤسسه واکسن و سرم سازي رازي
- پژوهشگاه رویان
- پژوهشگاه ابن‌سینا
- سازمان پژوهش‌هاي علمی و صنعتی
- مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژي زیستی
- مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه‌ی نهال و بذر
- پژوهشکده‌ی بیوتکنولوژي کشاورزي
- اشتغال در شرکت هاي داروسازي
- تأسیس شرکت های دانش بنیان
درآمد رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی چگونه است ؟
درآمد رشته دانشگاهی دکتری پیوسته بیوتکنولوژی به دلیل گستردگی فعالیت فارغ التحصیلان آن بسیار خوب می باشد. به دلیل مهارت و علم بالای این فارغ التحصیلان فرصت های شغلی امکان پذیر برای آن ها زیاد بوده و بنابراین درآمد های متنوعی خواهند داشت. البته درآمد این فارغ التحصیلان تا حدود زیادی به محل اشتغال وابسته می باشد. مراکز دولتی معمولاً حقوقی تعیین شده از طرف سازمان مربوطه را پرداخت می کنند. اما مراکز خصوصی با توجه به مهارت علمی و تجربه ممکن است حقوق بیشتری پرداخت نمایند.
سخن آخر
لازم به ذکر است که انتخاب رشته دانشگاهی به دلیل تأثیر مستقیم بر آینده افراد از مهم ترین انتخابات هر فردی بشمار می آید. مهم است که قبل از انتخاب رشته دانشگاهی علایق و استعدادها و روحیات خود را شناخته و سپس دست به انتخاب رشته دانشگاهی بزنید. نکته مهم دیگر در این زمینه شناخت رشته های دانشگاهی و بررسی بازار کار و درآمد و گرایش ها و ادامه تحصیل و… می باشد. برای انتخاب رشته دانشگاهی باید سعی کنید از مراکز معتبر و متخصصین کمک گرفته و رشته دانشگاهی را انتخاب کند که بتوانید در آن آینده خوبی داشته باشید.
